Öncü Göstergelerle Finansal Kırılganlık Endeksi: Türkiye Örneği (1990-2017)

Yıl 2018, Sayı: 36, 113 - 125, 30.12.2018

Figen Büyükakın Seda Aydın

Öz

Dünya genelinde son 35 yılda oldukça sık düzeyde finansal krizler yaşanmıştır. Yaşanan finansal krizlerin,ülke ekonomilerini her alanda olumsuz yönde etkilediği, şiddetlerinin çok ağır olduğu ve diğer ülkelere sıçrayarak hızla yayılma gösterdiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle söz konusu sorunların ve krizlerin getirdiği maliyetlerin elimine edilmesi için finansal krizlerin önceden tahmin edilebilmesi ülkeler için son derece önemli bir konuhaline gelmiştir.

Ele alınan çalışmanın amacı, finansal krizlerin, Türkiye ekonomisi için öncü göstergeler endeksi ile tahmin edilebilirliğinin sınanmasıdır. Çalışmada 1990 ve 2017 dönemine ait 7 makroekonomik değişken ele alınarak incelenmeye tabi tutulmuştur. Çalışmada ayrı bir ekonometrik yöntem tercih edilmemiş, öncü kabul edilen göstergelerin bileşiminden bir endeks oluşturulmuştur. Yapılan analiz sonucunda seçilen değişkenlerin kriz sinyalini yakalamada başarılı olduğu bulgusu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kriz, Öncü Göstergeler, Erken Uyarı Yöntemleri

Financial Fragility Index with Leading Indicators: The Case of Turkey (1990-2017)

Öz

In the last 35 years, worldwide financial crises have been very frequent. It is understood that the financial crises have negative effects on national economies in every field, their severity is very heavy and they spread rapidly to other countries. Forth is reason, it is a very important issue for the countries to predict the financial crisis in order to eliminate the problems caused by these problems and crises.

Discussed the purpose of the study of the financial crisis, leading indicators for Turkey's economy is to test the predictability of the index. In the study, 7 macroeconomic variables of 1990 and 2017 period were examined and examined. In this study, a separate econometric method has not been preferred and an index has been formed from the combination of accepted indicators. As a result of the analysis, it was found that the selected variables were successful in catching the crisis signal.

Anahtar Kelimeler

Financial Crisis, Leading Indicators, Early Warning Methods

Kaynakça

• Akbulak, Y. (2012). “Kredi Derecelendirmesi Veya Rating: Kavram Ve Ölçütler.“ Mali Çözüm Dergisi, Mayıs-Haziran Sayısı, 171-184.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2009). Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi. https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Calisma_Raporlari/6313Krizden_Istikrara.pdf (Erişim: 03.04.2017).
• Boratav, K. (2009). Bir Krizin Hikayesi. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Borysko, S. (2017). "EarlyWarnıngIndıcators Of TheCrısıs. Fınancıal Vulnerabılıtıes In Caucus And Central Asıa."Berlin School of Economics and Law Master of International Economics, No: 502867, 1-40.
• Calvo, A. G. (2009). "Fınancıal Crıses And Lıquıdıty Shocks: A Bank-Run Perspective." NBER Workıng Paper Serıes, 15425.
• Chauvet, M.,Dong, F. (2004), “Leading Indicators of Country Risk and Currency Crises: the Asian Experience”, Economic Review, Federal Reserve Bank of Atlanta Economic Review, 25 - 37.
• Claessens, S.,Kose, A. (2013). "Financial Crises: Explanations, Types and Implications." International Money Found Working Paper, 13(28).
• Comelli, F. (2014). "Comparing the Performance of Logit and Probit Early Warning Systems for Currency Crises in Emerging Market Economies." Internatonal Money Found Working Paper, 14(65), 1-24.
• Çalışkan, Ö.V. (2002). "Kredi Derecelendirme Kuruluşları ve Risk Değerlendirme Kriterleri." Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 53-66.
• Dornbusch, R. (2001). "A Primer on Emerging Market Crises." National Bureau of Economic Research Working Paper, 1-12.
• Ekinci, A. (2011). "Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme ve İstihdama Etkisi: Türkiye Uygulaması (1980‐2010)."Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 71‐96.
• Frankel, J.A.,Rose, K. (1996). "Currency Crashes in Emerging Markets: Emprical Indıcators."Journal of International Economics, (41), 351-366.
• Friedman, M.,Schwartz, A.J. (1963). A Monetary History of The United States 1867-1960. United States: Princeton University Press.
• Gündoğdu, A. (2016). Küresel Kriz Sonrası Gelişmeler Işığında Bankacılığın Temelleri. Ankara: Nobel Akademi Yayınevi.
• Kaminsky, G., Lizondo, S., Reinhart, C.M. (1998). "Leading Indicators of Currency Crisis."IMF Staff Papers, 45(1), 1-48.
• Laidler, D.,Parkin, M. (1975). "Inflation: A Survey."Economic Journal, 85, 741-809.
• Mishkin, F.S. (1990). "Asymmetric Information and Financial Crises: A Historical Perspective." National Bureau of Economic Research Working Paper Series. Doinumber: 10.3386/w3400.
• Mishkin, F.S. (1996). "Understanding Financial Crisis: A Devoloping Country Perspective" National Bureau of Economic Research Working Paper Working Paper, DOI: 10.3386/w5600.
• Reinhart, C.,Kaminsky, G. (1999). "The Twin Crises: The Causes of Banking and Balance of Payments Problems."American Economic Review, 89 (3), 473-500.
• Şen, A. (2006). "Parasal Krizlere Neden Olan Faktörler: Türkiye Analizi." Akademik Bakış Dergisi, (9), 1-21.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı, http://www.sbb.gov.tr/ Erişim: 24.11.2018.
• T.C. Merkez Bankası (2007). http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ 02713545-8428-49ab-a9d9-0f770895d513/REERMetaveri.pdf?MOD=AJPERES& CACHEID=ROOTWORKSPACE-02713545-8428-49ab-a9d9-0f770895d513-mcGW E.V. (Erişim: 10.11.2018).
• Türkiye İstatistik Kurumu http://www.tuik.gov.tr/ Erişim: 23.11.2018.
• Yeldan, E. (2005). "Türkiye Ekonomisi’nde Dış Açık Sorunu ve Yapısal Nedenleri." Çalışma ve Toplum Dergisi, (4), 47-60.Gündoğdu, A. (2016). Küresel Kriz Sonrası Gelişmeler Işığında Bankacılığın Temelleri. Ankara: Nobel Akademi Yayınevi.
• Kaminsky, G., Lizondo, S., Reinhart, C.M. (1998). "Leading Indicators of Currency Crisis."IMF Staff Papers, 45(1), 1-48.
• Laidler, D.,Parkin, M. (1975). "Inflation: A Survey."Economic Journal, 85, 741-809.
• Mishkin, F.S. (1990). "Asymmetric Information and Financial Crises: A Historical Perspective." National Bureau of Economic Research Working Paper Series. Doinumber: 10.3386/w3400.
• Mishkin, F.S. (1996). "Understanding Financial Crisis: A Devoloping Country Perspective" National Bureau of Economic Research Working Paper Working Paper, DOI: 10.3386/w5600.
• Reinhart, C.,Kaminsky, G. (1999). "The Twin Crises: The Causes of Banking and Balance of Payments Problems."American Economic Review, 89 (3), 473-500.
• Şen, A. (2006). "Parasal Krizlere Neden Olan Faktörler: Türkiye Analizi." Akademik Bakış Dergisi, (9), 1-21.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı, http://www.sbb.gov.tr/ Erişim: 24.11.2018.
• T.C. Merkez Bankası (2007). http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ 02713545-8428-49ab-a9d9-0f770895d513/REERMetaveri.pdf?MOD=AJPERES& CACHEID=ROOTWORKSPACE-02713545-8428-49ab-a9d9-0f770895d513-mcGW E.V. (Erişim: 10.11.2018).
• Türkiye İstatistik Kurumu http://www.tuik.gov.tr/ Erişim: 23.11.2018.
• Yeldan, E. (2005). "Türkiye Ekonomisi’nde Dış Açık Sorunu ve Yapısal Nedenleri." Çalışma ve Toplum Dergisi, (4), 47-60.