ANKARA İLİNDE GERÇEKLEŞEN İNTİHAR GİRİŞİMİ VAKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 1, 33 - 44, 25.04.2020

Zeynep Tatlı , Esra Kabadayı Sahın , İshak Şan , Serkan Şahin Burak Bekgöz

Öz

Amaç: Bu çalışmada 2017-2018 yılları arasında Ankara ili 112 Acil Servis Hizmetleri (ASH) komuta merkezine intihar girişimi nedeniyle yapılan başvuruların değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmanın verileri 2017-2018 yılları arasında intihar girişimi nedeniyle 112 ASH komuta merkezine başvuruda bulunan 15 yaş ve üzeri vakaların kayıtlarından elde edilmiş, vakaların sosyodemografik özellikleri ile intihar girişimine yönelik değişkenler incelenmiştir.
Bulgular: Ankara’da iki yıl içinde 15 yaş ve üzeri kaba intihar girişim hızı yüz binde 50.4’tür.
İntihar girişim nedeniyle başvuran toplam 5543 vakanın %54,9’u erkek, %45,1’i kadındı ve ortalama yaş sırasıyla 33,5 ve 30,5’ti. Tamamlanmış intihar oranı erkek ve kadınlarda sırasıyla %8,1 ve %2,9’du. Her iki cinsiyette de en sık intihar girişim yöntemi ilaç ve kimyasal madde kullanımı olup tamamlanmış intiharlarda en sık kullanılan yöntem ası idi. Mevsimlere göre değerlendirildiğinde intihar girişiminin en sık yaz mevsiminde (%29,5) ve günün akşam saatlerinde (16.00-23.59) olduğu (%48,1) olduğu saptandı. Vakaların %10,7’si daha önce intihar girişiminde bulunmuşken, tamamlanmış intiharların %99,1’i ilk girişimde olduğu görülmüştür.
Sonuç: İntihar önemli ve önlenebilir bir halk sağlığı sorunudur. İntihar davranışı için olası risk faktörlerinin belirlenmesi; intiharı önleme çalışmalarına yön vermek ve risk gruplarına müdahale edebilmek açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

intihar girişimi, acil psikiyatrik hizmetler, epidemiyoloji

Kaynakça

• Aktepe, E., Kandil, S., Göker, Z., Sarp, K., Topbaş, M., & Özkorumak, E. (2006). İntihar girişiminde bulunan çocuk ve ergenlerde sosyodemografik ve psikiyatrik özelliklerin değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 5(6).
• Alptekin, K., Duyan, V., & Demirel, S. (2006). Adiyaman'da intihar girisimleri/Suicide attempts in Adiyaman. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(3), 150.
• Aydemir, Ç. (1999). Türkiye’de yaşlı intiharları. Kriz Dergisi, 7(1), 21-25.
• Beautrais, A. L. (2000). Risk factors for suicide and attempted suicide among young people. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 34(3), 420-436.
• Chehil, S., & Kutcher, S. (2012). Suicide Risk Managment: Wiley Online Library.
• Chew, K. S., & McCleary, R. (1995). The spring peak in suicides: a cross-national analysis. Social science & medicine, 40(2), 223-230.
• Denning, D. G., Conwell, Y., King, D., & Cox, C. (2000). Method choice, intent, and gender in completed suicide. Suicide and Life‐Threatening Behavior, 30(3), 282-288.
• Deveci, A., Aydemir, Ö., & Mızrak, S. (2005). İntihar girişiminde bulunanlarda sosyodemografik özellikler, stres etmenleri ve ruhsal bozukluklar. Kriz Dergisi, 13(1), 1-9.
• Devrimci-Ozguven, H., & Sayıl, I. (2003). Suicide attempts in Turkey: results of the WHO—EURO multicentre study on suicidal behaviour. The Canadian Journal of Psychiatry, 48(5), 324-329.
• Dilbaz, N., Şengül, C., & Okay, T. (2005). Genel Bir Hastanede İntihar Girşimlerinin Değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 13(2), 1-10.
• Doshi, A., Boudreaux, E. D., Wang, N., Pelletier, A. J., & Camargo Jr, C. A. (2005). National study of US emergency department visits for attempted suicide and self-inflicted injury, 1997-2001. Annals of emergency medicine, 46(4), 369-375.
• Elif, A., & Berkem, M. (2012). İntihar girişiminde bulunan ergenlerde psikiyatrik tanıların, demografik ve klinik özelliklerin değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi, 17(4), 228-232.
• Greenberg, M., & Schneider, D. (1992). Blue Thursday? Homicide and suicide among urban 15-24-year-old black male Americans. Public health reports, 107(3), 264.
• Günay, Y., Yenilmez, Ç., Seber, G., & Kaptanoğlu, C. (2001). Eskişehir ilinde 1997-1999 yılları arasındaki intihar olgularının değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 9(2), 1-10.
• Haran, S., & Aydın, O. (1995). Depresyon, umutsuzluk, sosyal beğenirlik ve kendini kurgulama düzeyinin intihar fikirleri ile ilişkisi. Kriz Dergisi, 3(1), 218-222.
• Haukka, J., Suominen, K., Partonen, T., & Lönnqvist, J. (2008). Determinants and outcomes of serious attempted suicide: a nationwide study in Finland, 1996–2003. American journal of epidemiology, 167(10), 1155-1163.
• Hawton, K., & Van Heeringen, K. (2000). The international handbook of suicide and attempted suicide: John Wiley & Sons.
• Kubalı, Z. (2007). Ankara ilinde bir kamu hastanesi acil bölümünde intihar girişim vakalarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• McIntosh, J. L. (1985). Suicide among the elderly: Levels and trends. American Journal of Orthopsychiatry, 55(2), 288-293.
• Nock, M. K., Borges, G., Bromet, E. J., Cha, C. B., Kessler, R. C., & Lee, S. (2008). Suicide and suicidal behavior. Epidemiologic reviews, 30(1), 133-154.
• Nock, M. K., Green, J. G., Hwang, I., McLaughlin, K. A., Sampson, N. A., Zaslavsky, A. M., & Kessler, R. C. (2013). Prevalence, correlates, and treatment of lifetime suicidal behavior among adolescents: results from the National Comorbidity Survey Replication Adolescent Supplement. JAMA psychiatry, 70(3), 300-310.
• Nordentoft, M., Breum, L., Munck, L. K., Nordestgaard, A. G., Hunding, A., & Bjaeldager, P. L. (1993). High mortality by natural and unnatural causes: a 10 year follow up study of patients admitted to a poisoning treatment centre after suicide attempts. BMJ, 306(6893), 1637-1641.
• Nordström, P., Samuelsson, M., & Åsberg, M. (1995). Survival analysis of suicide risk after attempted suicide. Acta psychiatrica scandinavica, 91(5), 336-340.
• Owens, D., Horrocks, J., & House, A. (2002). Fatal and non-fatal repetition of self-harm: systematic review. The British journal of psychiatry, 181(3), 193-199.
• Önsüz, M. F., Demir, F., Afşari, E. K., Şahin, A., Çatalbaş, Y., & Bektaş, H. (2012). Sakarya İlinde gerçekleşen intihar girişimi vakalarının değerlendirilmesi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 10(3), 141-150.
• Özgüven, H. D. (2008). İntihar davranışının epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri Psychiatry-Special Topics, 1(3), 1-7.
• Petridou, E., Papadopoulos, F. C., Frangakis, C. E., Skalkidou, A., & Trichopoulos, D. (2002). A role of sunshine in the triggering of suicide. Epidemiology, 13(1), 106-109.
• Platt, S., Bille‐Brahe, U., Kerkhof, A., Schmidtke, A., Bjerke, T., Crepet, P., . . . Michel, K. (1992). Parasiticide in Europe: the WHO/EURO multicentre study on parasuicide. I. Introduction and preliminary analysis for 1989. Acta psychiatrica scandinavica, 85(2), 97-104.
• Purcell, D., Thrush, C. R., & Blanchette, P. L. (1999). Suicide among the elderly in Honolulu County: A multiethnic comparative study (1987–1992). International Psychogeriatrics, 11(1), 57-66.
• Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2008). Kaplan & Sadock's concise textbook of clinical psychiatry: Lippincott Williams & Wilkins.
• Sağınç, H., Kuğu, N., Akyüz, G., & Doğan, O. (2000). Yatarak tedavi gören hastalarda intihar öyküsünün arastırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(2), 83.
• Sayil, I., Oral, A., Güney, S., Ayhan, N., Ayhan, Ö., & Devrimci, H. (1993). Ankara'da İntihar Girişimleri Üzerine Bir Çalışma. Kriz Dergisi, 1(2).
• Schrijvers, D. L., Bollen, J., & Sabbe, B. G. (2012). The gender paradox in suicidal behavior and its impact on the suicidal process. Journal of affective disorders, 138(1-2), 19-26.
• Sengul, C., Serinken, M., Sengul, C., Bozkurt, S., & Korkmaz, A. (2008). Sociodemographic features of suicid attempters evaluated at psychiatric outpatient clinic after assessment in emergency service. Turk J Emerg Med, 8(3), 127-131.
• Sertöz, Ö. Ö., Noyan, M. A., Sertöz, N., & Elbi, H. (2010). İntihar girişimleri öngörülebilir mi? Bir üniversite hastanesi acil servisine intihar girisimiyle başvuran hastalarin altı aylık izlem sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(1), 1.
• Suvarlı, M. K. (1995). Çocuklarda ve adolesans çağında intihar: araştırmalar, önlemler ve çözüm önerileri. Kriz Dergisi, 3(1), 75-87.
• Şenol, V., Ünalan, D., Avşaroğullari, L., & İkızcelı, İ. (2005). İntihar girişimi nedeniyle Erciyes Üniversitesi Tip Fakültesi Acil Anabilim Dali'na başvuran olgularin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi.
• Turecki, G., & Brent, D. A. (2016). Suicide and suicidal behaviour. The Lancet, 387(10024), 1227-1239.
• TÜİK. (2019). Türkiye İstatistik Kurumu, intihar istatistikleri veritabanı. Retrieved from http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
• Türkçüer, İ., Gözlükaya, A., Serinken, M., Özen, M., & Aydın, B. (2010). Adli olguların acil servise başvuru zamanları. Akademik Acil Tıp Dergisi, 2, 89-92.
• Uludüz, D. (2001). Uğur M. Bir vak’a dolayısıyla intiharların gözden geçirilmesi. Paper presented at the Yeni symposium.
• Wei, S., Yan, H., Chen, W., Liu, L., Bi, B., Li, H., . . . Dong, G. (2013). Gender-specific differences among patients treated for suicide attempts in the emergency departments of four general hospitals in Shenyang, China. General hospital psychiatry, 35(1), 54-58.
• WHO. (2010). Suicide. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/suicide
• WHO. (2019). Preventing suicide. Retrieved from http://www.who.int/mental_health/media/en/426.pdf
• Yip, P. S., Chao, A., & Chiu, C. W. (2000). Seasonal variation in suicides: diminished or vanished: experience from England and Wales, 1982–1996. The British journal of psychiatry, 177(4), 366-369.