Metin Erksan’ın Acı Hayat (1962) Filminden Uyarlanan Acı Hayat Dizisine İlişkin Bir Betimsel Analiz

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 1, 107 - 130, 25.01.2025

Ayşegül Çilingir

Öz

Sinema, ilk gösterimi yapıldığından beri kitleler tarafından sevilen, takip edilen, sanat, eğitim, eğlence, bilgi edinme, propaganda vb. birçok amaçla bu kitleleri peşinden sürükleyen bir sanattır. Sinema, görsel- işitsel avantajları, onun seyircisinin hayal dünyasına girmesine, farklı konuları, kültürleri tanıtmasına olanak sağlamaktadır. Bu noktada görsel-işitsel teknoloji kullanıldığı bir başka kitle iletişim aracı ise televizyondur. Televizyonun ortaya çıkışı ve yaygınlaşması sinemayı hem olumlu hem de olumsuz yönlerde etkilese de aralarında bir bağ kurulmasına da olanak sağlamaktadır. Çalışmada, bu bağ Acı Hayat filmi ve aynı adla yayınlana televizyon dizisi üzerinden incelenerek, temelde aynı öyküye dayanan bu iki farklı yapının nasıl şekillendirildiği sorusunun cevabı aranmaya çalışılmıştır. Sinema filmi ve televizyon dizi yapılarının aynı/ benzer öykülerde bile nasıl değişiklik gösterdiğinin ortaya konulması çalışmanın amacını oluştururken Acı Hayat (1962) ve Acı Hayat televizyon dizisinin (2005) örneklem olarak seçilmesi çalışmanın sınırlılığını oluşturmaktadır. Çalışmada nitel bir analiz yöntemi olan betimsel analiz kullanılarak belirlenen 8 tema üzerinden çalışmanın amacına yönelik bir araştırma yapılmıştır. Acı Hayat filminin aynı adlı televizyon dizisine uyarlanırken öyküsünün temelde korunsa da iki yapının farklılığından dolayı televizyon dizisinde mekan, karakter ve olay unsurlarına eklemeler yapıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Film Çalışmaları, Metin Erksan, Acı Hayat, Uyarlama, Betimsel Analiz

Kaynakça

• Aslanyürek, S. (2007). Senaryo kuramı (3. basım). Pan Yayıncılık.
• Esen, Ş. (2010). Türk sinemasının kilometre taşları: Dönemler ve yönetmenler (02 bs). Agora.
• Field, S. (2013). Senaryo: Senaryo yazımının temelleri. Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Foss, B. (2009). Sinema ve televizyon anlatım teknikleri ve dramaturji (M. K. Gerçeker, Çev.; Birinci baskı). Hayalbaz Kitap.
• İyigün, F. D. (2009). Sinemadan Televizyona Uyarlamalar; Acı Hayat [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=rscqeG7P3k9b6u4b8ZL00w&no=zneaaRs8HOw_x0B9dsNsEw
• Kayalı, K. (2004). Metin Erksan sinemasını okumayı denemek (1. baskı). Dost Kitabevi [u.a.].
• Kayalı, K. (2006). Yönetmenler çerçevesinde Türk sineması üzerine bir yorum denemesi (1. baskı). Deniz Kitabevi.
• Monaco, J. (with Lindroth, D.). (2009). Bir film nasıl okunur? Sinema dili, tarihi ve kuramı: Sinema, medya ve multimedya dünyası (E. Yılmaz, Çev.). Oğlak.
• Onaran, Â. Ş. (1986). Sinemaya Giriş. Filiz Kitabevi.
• Onaran, Â. Ş. (1994). Türk sineması (C. 1). Kitle Yay.
• Özön, N. (2000). Sinema Televizyon Video, Bilgisayarlı Sinema Sözlüğü. Kabalcı Yayınevi.
• Scognamillo, G. (2010). Türk sinema tarihi (Genişletilmiş baskı). Kabalcı.
• Şentürk, R., Gülçur, A. S., & Eken, İ. (2017). Türkiye’de film endüstrisi (2011-2015). İstanbul Ticaret Odası (İTO) İstanbul Düşünce Akademisi (İDA).
• Şentürk, R. (2018). Türk televizyon dizisi efsanesi ve gerçekler. İçinde Televizyon dizilerinin keşfi (1. bs, ss. 11-39). Kaktüs yayınları.
• Tanrıöver, H. U. (2011). Türkiye’de televizyon yayıncılığı. Hiperlink.
• Teksoy, R. (2007). Rekin Teksoy’un Türk sineması (1. baskı). Oğlak Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. bs). Seçkin Yayıncılık.