Mardin Yöresindeki Ağaçlandırmaların Ekolojik Restorasyon Bakımından Değerlendirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 16 Sayı: 1, 47 - 54, 29.03.2013

Mustafa Yılmaz , Seyran Palabaş Uzun , Tuncay Narin

Öz

Özet: Ülkemizdeki ağaçlandırma çalışmaları son yıllarda artarak devam etmektedir. Yapılan ağaçlandırmaların özellikle kullanılan türler bakımından gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Mardin'de 2004-2010 yılları arasında 25 farklı sahada yapılan ağaçlandırma çalışmaları ele alınmıştır. Ağaçlandırmaların, alan bakımından % 11.4'ünü genel ağaçlandırmalar, % 54.8'ini erozyon kontrol ağaçlandırmaları, % 24.4'ünü rehabilitasyon ağaçlandırmaları ve % 9.4'ünü yeşil kuşak ağaçlandırmaları oluşturmaktadır. 2004-2010 yılları arasındaki ağaçlandırma çalışmalarında 12 farklı tür kullanılmış olup bu türlerin sadece dördü yörede doğal olarak bulunmaktadır. Diğer yandan, yörede 40'dan fazla doğal odunsu tür bulunduğu belirlenmiştir. Mardin'de yapılan ağaçlandırma çalışmalarında, yöredeki doğal türler değerlendirilmelidir. Doğal türlerin tohumları toplanmalı ve depolanmalı, fidanları üretilmeli ve yöredeki ağaçlandırmalarda yaygın olarak kullanılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Kurak ve Yarı Kurak Alanlar, Doğal Odunsu Türler, Mardin, Ağaçlandırma

 

Evaluation of Forestations in Mardin Region in Terms of Ecological Restoration

 

Abstract: Forestations have been increasingly continued in recent years in Turkey. Past forestation activities should be evaluated especially in terms of woody plant species selection. This study aimed to evaluate forestation studies carried out in 25 different areas of the Mardin region between 2004-2010. The percentage area of general plantations, erosion control studies, rehabilitation studies, and green-belt plantations were 11.4 %, 54.8 %, 24.4, and 9.4 %, respectively. 12 different tree species were used in the forestation activities between 2004-2010. Only four of twelve species were native to Mardin region. On the other hand, more than 40 woody species were identified in the Mardin region. Native woody species should be appraised. The seeds of native species should be collected and stored. The seedlings from the local seed sources should be produced and planted in the Mardin and neighboring areas extensively.

Key words: Arid and semiarid areas, Native woody species, Mardin, Forestation, Plantation

Anahtar Kelimeler

Arid and semiarid areas, Native woody species, Mardin, Forestation, Plantation

Kaynakça

• Akan, H., Kaya, Ö.F., Eker, İ., Cevheri, C. 2005. The Flora of Kaşmer Dağı, Türk. J. Bot., 29:291-310.
• Altan, T. 1993. Türkiye’nin Doğal Bitki Örtüsü. Çukurova Üniv., Ziraat Fak., Yayın No:70, Adana, 204s.
• Anonim. 20 http://www.mardin.gov.tr, (Erişim: Ocak, 2013).
• Atalay, İ. 2006. Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası. AGM Yayını, Ankara, 584 s.
• Atalay, İ. 2010. Uygulamalı Klimatoloji, AGM Yayını, Meta Basım Matb., İzmir, 600 s.
• Balos, M. M., Akan, H. 2008. Flora of the Region between Zeytinbahçe and Akarçay. Turk. J. Bot. 32:201–226.
• Baytop, T. 1994. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları No: 578, Ankara, 508 s.
• Boydak, M., Dirik., H., Çalıkoğlu , M. 2006. Kızılçamın (Pinus brutia Ten.) Biyolojisi ve Silvikültürü. OGEMVAK Yayını, Lazer Ofset Matbaası, Ankara, 364s.
• Bradshaw, A.D. 2002. Introduction and Philosophy. In: Ecological Restoration (edts: Perrow, M.R. and Dary, A.J.) Cambridge Press. Cambridge, UK, 444p.
• Bremer, L., L., Farley, K., A. 2010. Does Plantation Forestry Restore Biodiversity or Create Green Deserts? A Synthesis of the Effects of Land-Use Transitions on Plant Species Richness. Biodivers. Conserv., 19:3893–3915.
• Buscardo, E., Smith, G.F., Kelly, D.L., Freitas, H., Iremonger, S., Mitchell, F.J.G., O’Donoghue, S., Mckee, A. 2008. The Early Effect of Afforestation on Biodiversity of Grassland in Ireland. Biodiversity and Cons., 17(5): 1057-1072.
• Cao, S., Chen, L., Shankman, D., Wang, C., Wang, X., Zhang, H., 2011. Excessive Reliance on Afforestation in China's Arid and Semi-Arid Regions: Lessons in Ecological Restoration. Earth-Science Reviews, 104:240–245.
• Davis, P. H. 1965-85. Flora of Turkey and East Aegean Islands, I-IX., University Press, Edinburgh.
• Ertekin, S. 200 Karacadağ Bitki Çeşitliliği, Sürdürülebilir Kırsal ve Kentsel Kalkınma Derneği, Diyarbakır, 117 s. Lattore Alonso, J. 1990. Reforestation of Arid and SemiArid Zones in Chile. Agric. Ecosystems Enviton., 33:111-127.
• Mansurian, S. Vallauri, D., Dudley, N. 2010. Forest Restoration in Landscapes: Beyond Planting Trees. Springer, 465 p.
• MGM, 2013. http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/ yillik-toplam-yagis-verileri.aspx#sfU, (Erişim Tarihi: Ocak, 2013).
• Oliet, J., A., Planelles, R., Artero, F., Valverde, R., Jacobs, D., F., Segura, M., L. 2009. Field Performance of Pinus halepensis Planted in Mediterranean Arid Conditions: Relative Influence of Seedling Morphology and Mineral Nutrition. New Forests, 37:313–331.
• Padilla, F., M., Ortega, R., Sanchez, J., Pugnaire, F., I. 200 Rethinking Species Selection for Restoration of Arid Shrublands. Basic and Applied Ecology, 10:610–647. Saatçioğlu, F. 1961. Türkiye'de Ağaçlandırma Davası ve Bazı Yabancı Memleketlerin Ağaçlandırma Çalışmaları. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt XI (2): 1-11.
• SER, 2004. The SER Primer on Ecological Restoration, Version 2. Society for Ecological Restoration Science and Policy Working Group. http://www.ser.org/ (Erişim, Ocak, 2010).
• Tolun, N., Ternek Z. 1952. Mardin Bölgesinin Jeolojisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bült., Cilt:3(2):1-18.
• Ürgenç, S. 1998. Ağaçlandırma Tekniği, İ.Ü.Orman Fak. Yayın No:3994/441, İstanbul, 600s.
• Yaltırık, F. 1971. Memleketimizde Az Tanınan Bir Odunsu Bitki: Dağ Çağlası (Amygdalus arabica Oliv.). İ.Ü. Orman Fakültesi Derg., Seri B(6):80-85.
• Yılmaz, H., Karahan, F., Bulut, Z., Demircan, N., Alper, H. 2002. Kurak Bölgelerde Havza Planlamasında Bazı Sekonder Bitkilerin Biyolojik Onarım Yönünden Değerlendirilmesi, Toprak ve Su Havzalarının Korunması, Geliştirilmesi ve Yönetimi Semp., Bildiriler Kitabı, s.77-84, 18-20 Eylül 2002, Antakya. Yılmaz, M. Ok, T. 2007. Yarı kurak Alanlar İçin Önemli Bir Doğal Yapraklı Tür: Acer monspessulanum L., Türkiye’de Yarı kurak Bölgelerde Yapılan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Uygulamalarının Değerlendirilmesi, 7-10 Kasım 2006, Ürgüp, Bildiriler Kitabı, 353-356.
• Yılmaz, M. 2010. Ağaçlandırma Çalışmalarında Ekolojik Onarım Hedef ve İlkelerinin Rehber Alınması. Çölleşme ile Mücadele Sempozyumu Tebliğler Kitabı, 17-18 Haziran, s:105-109, Çorum.
• Yılmaz, M., Kaplan, A., Vermez, Y. 2013. Kızılçam (Pinus brutia Ten.)’ın Üç Uç Populasyonuna Ait Bazı Tohum Özellikleri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, (baskıda).