Öz
Abstract: In this ethnobotanical study, forty-one medicinal plants from Şanlıurfa (Turkey) have been reported. Among them 27 species were wild and 14 species were cultivated plants. The Latin and Turkısh names of the drugs, the plants, chemical contents and therapeutic use are listed. The description of drugs are given with the belonging plants and families. Some hesitant samples were investigated, comparing with the references.
Key words : Ethnobotany, medicinal plants, folk medicine, herbal medicine, Şanlıurfa, Turkiye.
Şanlıurfa’da Tıbbi Amaçlı Kullanılan Bitkiler
Özet: Bu etnobotaniksel çalışmada, 41 tıbbi bitki Şanlıurfa’da tespit edilmiştir. Bu bitkiler arasında 27 bitki türü yabani ve 14 türü kültürü yapılan bitkilerdir. Drogların ve elde edildikleri bitkilerin latince ve türkçe isimleri, morfolojik özellikleri, kimyasal içerikleri ve tedavide kullanılışları verilmiştir. Şüpheli görülen örnekler, kaynaklarla karşılaştırılarak çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, tıbbi bitkiler, halk ilaçları, Bitkisel ilaçlar, Şanlıurfa, Türkiye
Anahtar Kelimeler
Ethnobotany medicinal plants folk medicine herbal medicine Şanlıurfa Turkiye.
Kaynakça
- Akan, H., Aslan, M. ve Balos, M.M., 2005. Sanlıurfa’nın kent merkezindeki semt pazarlarında satılan bazı bitkiler ve kullanım amaçları, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 12 (2): 43-58.
- Akan, H., Korkut, M., Balos M.M., 2008. Arat dağı ve Çevresinde (Birecik, şanlıurfa) Etnobotanik Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20 (1): 67-81. Balos M.M., Akan H. , 2007. Zeytinbahçe-Akarçay (Birecik, Şanlıurfa) arasında kalan bölgenin etnobotanik özellikleri, Selçuk Ün., Fen Edeb Fak Fen Dergisi, 29:155-171.
- Baytop T., 1984. Türkiye’de Bitkilerle Tedavi, İstanbul üniversitesi Yayınları No: 3255.
- Bingöl F.,1995. Some drug samples soldin the herbal markets of Ankara OT Sistematik Botanik Dergisi 22: 83-110.
- Cansaran, A., Kaya, Ö.F., 2006. Amasya Merkez İlçe, Bağlarüstü, Boğaköy ve Vermiş Köyleri ile Yassıçal ve Ziyaret Beldeleri Etnobotanik Envanteri 2005. Journal of Cultural Inventory, 5:135-170.
- Davis P. H., 1988. Flora of the East Aegean Islands, 110, Edinburg: Edinburgh University Press, 196519
- Duke J.A., 1987. Handbook of Medicinal Herbs, CRC, Press, Inc., Boca, Raton, Florida.
- Fıscher R., Karting T., 1978. Drogenanalyse, SpringerVerlag,Wien
- Koyuncu M., 1991.Geofitlerin Ekonomik Önemi ve Yukarı Fırat Havzası Geofitleri. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyumu Bildiri Kitabı 47-62.
- Sezik E., Tabata M., Yeşilada E., Honda G., Goto K., Ikeshiro Y., 1991. Traditional Medicine in Turkey I. Folk Medicine in Northeast Anatolia, Journal of Ethnopharmacology 35, 191-196.
- Tanker M., Tanker N., 1987. Farmakognozi, Ankara Üniversitesi Yayınları, 58: 65.
- Tanker M., 1991. Yukarı Fırat Bölgesi Bitkileri Üzerinde Yapılan Bazı Araştırmalar. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyumu, 37-45.
- Tanker N., Gözler T., Gözler B., Arar G., Önür M..A., 19 Türkiye’de yabani olarak yetişen bazı bitki türleri üzerinde Farmakognozik araştırmalar. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyomu, 47-62. Tonbul S., Altan Y., 1991. Elazığ yöresinde halkın çeşitli amaçlar için yararlandığı bazı bitkiler. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyumu; 27-36.
- Tuzlacı E., Tolon E., 2000.Turkish folk medicinal plants, part III: Şile (İstanbul) Fitoterapia 71: 6736
- Yeşilada E., Honda G., Sezik E., Tabata M., Fujita T., Tanaka T., Takeda Y., Takasishi Y., 1995. Traditional Medicine in Turkey V. Folk Medicine in the inner Taurus Mountains, Journal of Ethnopharmacology, 46: 133-152.
- Yeşilada E., Honda G., Sezik E., Tabata M., Goto K., Ikeshiro Y., 1991. Traditional Medicine in Turkey IV. Folk Medicine in the Mediterranean subdivision, Journal of Ethnopharmacology, 39:31-38.
Öz
Bu etnobotaniksel çalışmada, 41 tıbbi bitki Şanlıurfa’da tespit edilmiştir. Bu bitkiler arasında 27 bitki türüyabani ve 14 türü kültürü yapılan bitkilerdir. Drogların ve elde edildikleri bitkilerin latince ve türkçe isimleri,morfolojik özellikleri, kimyasal içerikleri ve tedavide kullanılışları verilmiştir. Şüpheli görülen örnekler,kaynaklarla karşılaştırılarak çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Etnobotanik tıbbi bitkiler halk ilaçları Bitkisel ilaçlar Şanlıurfa Türkiye
Kaynakça
- Akan, H., Aslan, M. ve Balos, M.M., 2005. Sanlıurfa’nın kent merkezindeki semt pazarlarında satılan bazı bitkiler ve kullanım amaçları, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 12 (2): 43-58.
- Akan, H., Korkut, M., Balos M.M., 2008. Arat dağı ve Çevresinde (Birecik, şanlıurfa) Etnobotanik Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20 (1): 67-81. Balos M.M., Akan H. , 2007. Zeytinbahçe-Akarçay (Birecik, Şanlıurfa) arasında kalan bölgenin etnobotanik özellikleri, Selçuk Ün., Fen Edeb Fak Fen Dergisi, 29:155-171.
- Baytop T., 1984. Türkiye’de Bitkilerle Tedavi, İstanbul üniversitesi Yayınları No: 3255.
- Bingöl F.,1995. Some drug samples soldin the herbal markets of Ankara OT Sistematik Botanik Dergisi 22: 83-110.
- Cansaran, A., Kaya, Ö.F., 2006. Amasya Merkez İlçe, Bağlarüstü, Boğaköy ve Vermiş Köyleri ile Yassıçal ve Ziyaret Beldeleri Etnobotanik Envanteri 2005. Journal of Cultural Inventory, 5:135-170.
- Davis P. H., 1988. Flora of the East Aegean Islands, 110, Edinburg: Edinburgh University Press, 196519
- Duke J.A., 1987. Handbook of Medicinal Herbs, CRC, Press, Inc., Boca, Raton, Florida.
- Fıscher R., Karting T., 1978. Drogenanalyse, SpringerVerlag,Wien
- Koyuncu M., 1991.Geofitlerin Ekonomik Önemi ve Yukarı Fırat Havzası Geofitleri. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyumu Bildiri Kitabı 47-62.
- Sezik E., Tabata M., Yeşilada E., Honda G., Goto K., Ikeshiro Y., 1991. Traditional Medicine in Turkey I. Folk Medicine in Northeast Anatolia, Journal of Ethnopharmacology 35, 191-196.
- Tanker M., Tanker N., 1987. Farmakognozi, Ankara Üniversitesi Yayınları, 58: 65.
- Tanker M., 1991. Yukarı Fırat Bölgesi Bitkileri Üzerinde Yapılan Bazı Araştırmalar. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyumu, 37-45.
- Tanker N., Gözler T., Gözler B., Arar G., Önür M..A., 19 Türkiye’de yabani olarak yetişen bazı bitki türleri üzerinde Farmakognozik araştırmalar. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyomu, 47-62. Tonbul S., Altan Y., 1991. Elazığ yöresinde halkın çeşitli amaçlar için yararlandığı bazı bitkiler. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Fırat Havzası Tıbbi ve Endüstriyel Bitkileri Sempozyumu; 27-36.
- Tuzlacı E., Tolon E., 2000.Turkish folk medicinal plants, part III: Şile (İstanbul) Fitoterapia 71: 6736
- Yeşilada E., Honda G., Sezik E., Tabata M., Fujita T., Tanaka T., Takeda Y., Takasishi Y., 1995. Traditional Medicine in Turkey V. Folk Medicine in the inner Taurus Mountains, Journal of Ethnopharmacology, 46: 133-152.
- Yeşilada E., Honda G., Sezik E., Tabata M., Goto K., Ikeshiro Y., 1991. Traditional Medicine in Turkey IV. Folk Medicine in the Mediterranean subdivision, Journal of Ethnopharmacology, 39:31-38.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Bölüm | BOTANİK (Botany) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Nisan 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 16 Sayı: 4 |