Kahramanmaraş Kent Merkezinde Balık Eti Tüketim Analizi

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 1, 51 - 65, 24.05.2016

Oğuzhan Ercan , Ahmet Şahin

https://doi.org/10.18016/ksujns.57816

Cited By: 20

Öz

Sağlıklı ve dengeli beslenmenin en önemli koşullarından biri, insan vücudunun ihtiyacı olan proteini dengeli bir şekilde almakla mümkündür. Bu bakımdan, zengin protein içeriği ve yapısında bulunan çoklu doymamış yağ asitleri yönünden zengin olan balık eti, hayvansal protein kaynağı olarak insan sağlığı için vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Son yıllarda balık eti tüketimini arttırmaya yönelik çabaların yanında, tüketim alışkanlıklarının da belirlenmesi sağlıklı beslenme adına önemli görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Kahramanmaraş kent merkezinde balık eti tüketim tercihleri, tüketim şekilleri ve tüketici kararlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Bu amaçla farklı sosyo-ekonomik gruplardaki 384 kişiden 2014 Eylül ve Ekim aylarında anket yoluyla veriler elde edilmiştir. Veriler tanımlayıcı istatistikler, çoklu doğrusal regresyon ve lojistik regresyon modellerinden yararlanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, tüketicilerin %84,6’sının balık tükettikleri tespit edilmiştir. Bireyin ortalama balık eti tüketim miktarı 0,344 kg/ay ve aylık gıda harcaması içindeki balık eti harcama miktarının oranı ise %1,5 olarak tespit edilmiştir. Bireyin balık eti talebi için fiyat esnekliği -1,00, gelir esnekliği ise 0,57 olarak hesaplanmıştır. Erkeklerin balık tüketme olasılığının kadınlara göre 5,06 kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş, Balık eti tüketimi, Gelir esnekliği, Lojistik regresyon

Analysis of Fish Meat Consumption at Kahramanmaraş City Centre

Öz

One of the important conditions about healthy and well-balanced nutrition is possible by taking the protein that human body needs balanced. In this respect, fish meat, which has rich protein content and is rich of built-in poly-unsaturated fatty acids, is essential for human health as an animal protein source. In recent years, efforts to increase fish meat consumption along with determining consumption habits are seen important in the name of healthy nutrition. The purpose of this study is to determine choices of fish meat consumption at Kahramanmaraş City Centre, consumption ways and factors that affect consumption decisions. For this purpose, data obtained via survey from 384 persons in different socio-economic groups. Data were analyzed by making use of descriptive statistics, multi-linear regression and logistic regression. According to analysis results, it is confirmed that 84.6% of the consumers consume fish. It is also found that the average of an individual’s fish meat consumption amount is 0.344 kg/month and the rate of fish meat expense in monthly food spending is 1.5%. Price elasticity of demand for fish meat -1.00 individual is calculated as the income elasticity of 0.57. It is confirmed that men’s fish consumption possibility is 5.06 times more than women.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş, Fish meat consumption, Income elasticity, Logistic regression

Kaynakça

• Adıgüzel F., Civelek O., Sayılı M., Büyükbay O. E., 2009. Tokat İli Almus İlçesinde Ailelerin Balık Tüketim Durumu. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2), 35-43.
• Akbay, C., 2005. Kahramanmaraş’ta Hanehalklarının Gıda Tüketim Talebi Ekonometrik Analizi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(1):114-121.
• Akbay, C., Bilgiç A., Miran B., 2008. Türkiye'de Önemli Gıda Ürünlerinin Talep Esneklikleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 14 (2): 55 – 65.
• Angiş, S., 2004. Gökkuşağı Alabalığı’nda Soğuk Tütsülemenin Bazı Önemli Kimyasal ve Duyusal Özellikler Üzerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 36s, Erzurum.
• Anonim, 2013. Hayvancılık Sektörü Raporu 2013. http://www.tigem.com.tr (Erişim tarihi : 16/02/2015)
• Anonim, 2014. FAO. http://faostat3.fao.org/download/FB/CL/E (Erişim tarihi: 27/07/2015).
• Anonim, 2014a. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1005 (Erişim tarihi : 13/12/2015).
• Anonim, 2014b. TÜİK. Türkiye Sağlık Araştırması 2014. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18854, (Erişim tarihi : 20/11/2015).
• Armağan, G., Akbay, C. 2008. An Econometric Analysis of Urban Households' Animal Products Consumption in Turkey. Applied Economics. 40(15), 2025-2032.
• Beyazbayrak, Z., 2014. Kahramanmaraş İli Merkez İlçede Balık Tüketim Alışkanlıkları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 51s.
• Cankurt, M., Miran, B., Şahin, A., 2010. Sığır Eti Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Örneği. Hayvansal Üretim, 51(2):16-22.
• Çukadar, M., 2015. Kahramanmaraş İli Kent Merkezinde Helal Gıda Konusunda Tüketici Davranışları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 66s.
• Dağtekin, M., Ak, O., 2007. Doğu Karadeniz Bölgesinde Su Ürünleri Tüketimi, İhracat ve İthalat Potansiyeli. SÜMAE YUNUS Araştırma Bülteni, 7(3):14-16.
• Hatırlı A. S ., Öztürk E., Aktaş R. A., 2007. Kırmızı, Tavuk ve Beyaz Et Talebinin Tam Talep Sistemi Yaklaşımıyla Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2007/2 (6):211-221.
• Koç, A., 1995. Türkiye’de Kırmızı Et Arz ve Talebinin Ekonometrik Analizi ve Kırmızı Et Sanayi Yapısı İle İşleyişinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana, 120s.
• Meral, Y., Şahin, A., 2013. Tüketicilerin Coğrafi İşaretli Ürün Algısı: Gemlik Zeytini Örneği. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 16 (4): 16-24.
• Miran, B., 2013. Temel İstatistik, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 312s.
• Motallebi, M., and Pendell, D., 2013. Estimating an Almost Ideal Demand System Model for Meats in Iran. Proceedings of the Agricultural and Applied Economics Association, 2013 Annual Meeting, Washington DC, 2013 August, 4–6.
• Nalinci, S., 2013. Amasya İli Merkez İlçedeki Hanehalkının Et Tüketim Alışkanlıkları ve Et Tüketimini Etkileyen Faktörler. GOPU, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 162s.
• Olgunoğlu İ. A., Bayhan K. Y., Olgunoğlu P. M., Artar E., Ukav İ., 2014. Adıyaman İlinde Balık Eti Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 9 (1):21-25.
• Özdamar, K., 1997. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 1. Kaan Kitabevi, Eskişehir, 649s.
• Paksoy, M., 1998. Kahramanmaraş İli Kentsel Alanda Hayvansal Gıda Maddeleri Tüketimi ve Gelir-Harcama Esneklikleri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 53s.
• Selvanathan, S., Selvanathan, E.A., Albalawi, S., Hossain, M., 2015. Meat and Fish Consumption Patterns in Saudi Arabia. Applied Economics, 48 (5): 446-460.
• Şahin, A., Yıldırım, İ., Deniz, A., 2014. A Comparative Study on Urban and Rural Households Preferences of Fresh Mutton Meat Consumption (a Case Study in Eastern Region of Turkey-Heckman Model), British Food Journal, 116 (12): 1897 -1908.
• Şengül, S., 2004. Türkiye’de Gelir Gruplarına Göre Gıda Talebi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 31(1): 115-148.
• Takma, Ç., Atıl, H., Aksakal, V., 2012. Çoklu Doğrusal Regresyon ve Yapay Sinir Ağı Modellerinin Laktasyon Süt Verimlerine Uyum Yeteneklerinin Karşılaştırılması. Kafkas Üniversitesi, Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 18 (6): 941-944.
• Temel, T., 2014. Rize İlinde Hanelerin Balık Tüketimi Üzerine Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 74s.
• Verbeke, W., Vanhonacker, F., Sioen, I., Camp, J.V., De Henauw, S., 2004. Perceived Importance of Sustainability and Ethics Related to Fish: A Consumer Behavior Perspective. Ambio, 36(7): 580-585.