Yerel Yulaf Hatlarının Kahramanmaraş Koşullarındaki Performansı

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 4, 438 - 444, 05.11.2016

Ziya Dumlupınar , Kadri Ercan Ali Tekin Sevgi Herek Ayşe Kurt Engin Kekeç Mehmet Fatih Olgun Tevrican Dokuyucu , Aydın Akkaya

Öz

Bu araştırma 2014-2015 yetiştirme sezonunda, Kahramanmaraş koşullarında, Avena sativa L. ve Avena byzantina Koch. türlerine ait 43 adet yerel hat ve 10 adet standart çeşit (Arslanbey, Checota, Faikbey, Fetih, Kahraman, Kırklar, Sarı, Sebat, Seydişehir ve Yeniçeri) kullanılarak,  Augmented deneme desenine göre yürütülmüştür. Araştırmada vejetatif periyod, ekim olgunlaşma süresi, tane dolum periyodu, bitki boyu, salkımdaki tane sayısı ve tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve tane verimi incelenmiştir. İncelenen bütün özellikler yönünden genotipler arasındaki farklar önemli bulunmuştur. Ortalama tane verimi standart çeşitlerde 362 kg/da,  yerel hatlarda 201 kg/da olmuştur. Standart çeşitler arasında en yüksek tane verimi 495 kg/da ile Arslanbey çeşidinden, en düşük tane verimi 236 kg/da ile Checota çeşidinden elde edilmiştir. TL293 numaralı hat en yüksek (594 kg/da) tane verimine sahip olmuş, en fazla tane verimi sağlayan standart Arslanbey çeşidinden % 20 daha fazla tane verimi sağlamış ve yöre koşulları için ümitvar bulunmuştur. Bin tane ağırlığı yönünden TL214 numaralı hat, salkımdaki tane sayısı ve tane ağırlığı yönünden TL543, TL550 ve TL558 numaralı hatlar öne çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: yulaf, genotip, verim, verim unsurları

 

Performance of Local Oat Lines in Kahramanmaraş Conditions

 

ABSTRACT: This research was carried out by augmented design with 43 local oat lines belonging to Avena sativa L. and Avena byzantina Koch and 10 standard cultivars (Arslanbey, Checota, Faikbey, Fetih, Kahraman, Kırklar, Sarı, Sebat, Seydişehir and Yeniçeri) in 2014-2015 crop season, in Kahramanmaraş conditions. The vegetative period, days to maturity, grain filling period, plant height, grain number and weight per panicle, thousand grain weight, test weight and grain yield were determined in the research. The differences among genotypes in terms of all characteristics were significant. The average grain yields in standard cultivars and local lines were 3620 kg/ha and 2010 kg/ha, respectively. The highest (4950 kg/ha) and the lowest (2360 kg/ha) grain yields in standard cultivars obtained from Arslanbey and Checota, respectively. Among local lines, TL293 had the highest grain yield (5940 kg/ha), 20% higher than yield of the most yielded standard cv. Arslanbey, and was found promising for Kahramanmaraş conditions. Line TL214 for thousand grain weight, lines TL543, TL550 and TL558 for grain number and weight per panicle were superior.

Keywords: oat, genotype, yield, yield components

Kaynakça

• Ahmad, G., Ansar, M., Kalem, S., Nabi, G., Hussain, M. 2008. Performance of early maturing oats (Avena sativa L.) cultivars for yield and quality. J. Agric. Res., 46(4): 341-346.
• Akkaya, A., Dokuyucu, T., Kara, R., Akçura, M. 2006. Harmonization ratio of post-to pre-anthesis durations by thermal times for durum wheat cultivars in a mediterranean environment, European Journal of Agronomy, 24(4): 404-408.
• Anonim, 2015a. Kahramanmaraş Meteoroloji İstasyonu Müdürlüğü Verileri. Kahramanmaraş.
• Anonim, 2015b. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Toprak Analizi Laboratuvarı, Analiz Sonuçları.
• Barut, A.A. 2003. Bazı yulaf (Avena sativa L.) çeşitlerinde ekim zamanı ve tohum iriliğinin verim ve verim öğelerine etkisi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Brennan, C.S., Cleary, L.J. 2005. The potential use of cereal (1-3, 1-4) beta-β-glucans as functional food ingredients. J. Cereal Sci., 42: 1–13.
• Brunner, B.R., Freed, R.D. 1994. Oat grain beta-glucan content as affected by nitrogen level, location,and year. Crop Sci. 34: 473-476.
• Buerstmayr, H., Krenn, N., Stephan, U., Grausgruber, H., Zechner, E., 2007. Agronomic performance and quality of oat (Avena sativa L.) genotypes of worldwide origin produced under Central European growing conditions. Field Crops Research. 101: 341-351.
• Doehlert, D.C., McMullen, M.S. 2000. Genotypic and environmental effects on oat milling characteristics and groat hardness. Cereal Chem. 77: 148-154.
• Doehlert, D.C., McMullen, M.S., Hammond, J.J. 2001. Genotypic and environmental effects on grain yield and quality of oat grown in North Dakota. Crop Sci. 41: 1066-1072.
• Dumlupınar, Z. 2010. Türkiye orijinli yerel yulaf genotiplerinin avenin proteinleri ile morfolojik, fenolojik ve agronomik ozellikler yonunden karakterizasyonu. KSU Fen Bilimleri Enstitusu Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Dumlupınar, Z., Dokuyucu, T., Akkaya, A. 2011a. Identification of Turkish oat landraces (Avena sativa L.) based on avenin proteins by SDS-PAGE technique. Turkish Journal of Field Crops. 16(1): 76-83.
• Dumlupınar, Z., Maral, H., Dokuyucu, T., Kara, R., Akkaya, A. 2011b. Evaluation of Turkish oat landraces based on grain yield, yield components and some quality traits, Turkish Journal of Field Crops, 16(2): 190-196.
• Eppendorfer, W.H. 2006. Nutritive value of oat and rye grain protein as influenced by nitrogen and amino acid composition. J. Sci. Food Agric. 28, 152–156.
• FAO, 2016. Food and Agriculture Organization of The United Nations, http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx#ancor, (Erişim tarihi, 26.02.2016).
• Gautam, S.K., Verma, A.K., Vishwakarma, S.R., 2006. Genetic variability and association of morpho-physiological characters in oat (Avena sativa L.). Farm Science Journal. 15(1): 82-83.
• Geçit, H.H., Şahin, N. 1999. Yulafta ekim sıklıklarına göre ana sap ve çeşitli kademedeki kardeşlerde bazı verim ögelerinin değişimi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt 1, Genel ve Tahıllar, 192-197, 15-18 Kasım, Adana.
• Gül, İ., Akıncı, C., Çölkesen, M. 1999. Diyarbakır koşullarına uygun tane ve ot amaçlı yetiştirilebilecek yulaf çeşitlerinin belirlenmesi. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 117-125, 8-11 Haziran, Konya.
• Herek, S., Gören, H.K., Tekin, A., Aslan, E., Dumlupınar, Z., Ceyhan, M., Dinçer, N., Gezginç, H., Akkaya, A., Dokuyucu, T., Ercan, K. 2014. Evaluation of some oat cultivars in Adana and Kahramanmaras locations for yield and yield components. International Mesopotamia Agriculture Congress, 22-25 September 2014, Diyarbakır, Turkey, 445-452.
• Hoffmann, L.A. 1995. World Production and Use of Oats. Welch, R.W. (Ed.), The oat crop-production and utilization. Chapman and Hall, London, 34-61.
• Humphreys, D.G., Smith, D.L., Mather, D.E. 1994a. Nitrogen fertilizer application and seeding date effects on oat grain milling quality. Agron. J. 86: 838-843.
• JMP, 2010. JMP User Guide, Release 10 Copyright © 2010, SAS Institute Inc., Cary, NC, USA, ISBN 978-1-59994-408-1.
• Kahraman, T., Avcı, R., Öztürk, İ., Tülek, A. 2012. Trakya-Marmara Bölgesine uygun yulaf genotiplerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(2): 24-28.
• Kara, R., Dumlupınar, Z., Hışır, Y., Dokuyucu, T., Akkaya, A. 2007. Kahramanmaraş koşullarında yulaf çeşitlerinin tane verimi ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 121-125, 25-27 Haziran, Erzurum.
• Maral, H. 2009. Yulaf çeşitlerinin azotlu gübrelemeye tane verimi, azot kullanımı ve verim özellikleri yönünden tepkisi. K.S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Martinez, M.F., Arelovich, H.M., Wehrhahne, L.N., 2010. Grain yield, nutrient content and lipid profile of oat genotypes grown in a semiarid environment. Field Crops Research, 116 (1-2): 92-100.
• Nawaz, N., Razzaq, A., Ali, Z., Sarwar, G., Yousaf, M. 2004. Performance of different oat (Avena sativa L.) varieties under the agro-climatic conditions of Bahawalpur-Pakistan. Int. J. Agri. Biol. 6(4), 624-626.
• Özkaya, H., Kahveci, B. 1990. Tahıl ve ürünleri analiz yöntemleri. Gıda Teknolojisi Derneği yayınları, No, 114, Ankara.
• Öztürk, A., Akkaya, A. 1996. Kışlık buğday genotiplerinde (Triticum aestivum L.) tane verimi, verim unsurları ve fenolojik dönemler üzerine bir araştırma", Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 187-202.
• Peltonen-Sainio, P., Rajala, A. 2007. Duration of vegetative and generative development phases in oat cultivars released since 1921. Field Crops Research, 101: 72-79.
• Peltonen-Sainio, P., Kangas, A., Salo, Y., Jauhiainen, L. 2007. Grain number dominates grain weight in cereal yield determination: evidence basing on 30 years’ multi-location trials. Field Crops Research, 100: 179–188.
• Peterson, D.M., Wesenberg, D.M., Burrup, D.E., Erickson, C.A. 2005. Relationships among agronomic traits and grain composition in oat genotypes grown in different environments. Crop Sci., 45: 1249-1255.
• Pixley, K.V., Frey, K.J., 1991. Inheritance of test weight and its relationship with grain yield of oat. Crop. Sci. 31: 36-40.
• Sarı, N. 2012. Yulafta (Avena sativa L.) verim ve verim komponentleri arasındaki ilişkiler, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, YL-008.
• Sarı, N., İmamoğlu, A., 2011. Menemen ekolojik koşullarına uygun ileri yulaf hatlarının belirlenmesi. Anadolu, J. of AARI, 21(1): 16-25.
• TUİK, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=100 (Erişim tarihi, 26.02.2016).
• Yanming, M., ZhiYong, L., YuTing, B., Wei, W., Hao, W. 2006. Study on diversity of oats varieties in Xinjiang. Xinjiang Agricultural Sciences. 43(6): 510-513.
• Wood, M., 2001. New oats and barleys, ready for breakfast, brewery, or bran. Agricultural Research, 49(8): 18-19.