Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri

Yıl 2017, Cilt: 20 , 211 - 215, 26.12.2017
https://doi.org/10.18016/ksudobil.349203

Öz

Patateste uygun
ebeveynler arasında melezlemeler yapılarak geniş bir varyasyon oluşturulması
yeni çeşitlerin geliştirilmesinin temelinin oluşturmaktadır. Bu araştırmada,
üstün özelliklere sahip ileri patates klonları ile bazı yerel ve ticari patates
çeşitleri arasında yapılan melezlemelerden oluşan melez tohumlar kullanılarak
varyasyon oluşturulması amaçlanmıştır.

Araştırma, Tokat/Kazova (640 m) tül
sera, Tokat/Artova (1200 m) tül sera ve açık alan koşullarında 2015 yılında
yürütülmüştür. Araştırmada A3/15 x Bafana, Başçiflik Beyazı x Slaney, Başçiflik
Beyazı x Lady Olympia, T5/4 x Marfona, T5/4 x Bafana, Slaney x T5/4, Aleddiyan
Sarısı x Alegria olmak üzere yedi farklı kombinasyon kullanılmıştır.

Elde edilen
bulgulara göre; meyve tutma oranı ve alınan melez tohum sayısına kombinasyon
uyumları başta olmak üzere, melezleme yapılan ortam ve farklı yükseltilerin
etkili olduğu belirlenmiştir. Kombinasyonlar içinde melez tohum sayısı
bakımından en iyi sonucu A3/15 x Bafana 
(10 845 adet) verirken, meyve tutma oranı %32,7 ile en yüksek
kombinasyon Başçiflik Beyazı x Slaney olmuştur. Melezleme ortamları bakımından
düşük rakımlı yerlerde tül sera şartlarının, yüksek rakımlı yerlerde ise açık
alan veya arazi şartlarının daha iyi sonuç verdiği görülmüştür. Artova tül sera
ve açık alanda yapılan melezlemelerde sırasıyla melezlenen çiçek sayısı
688-1053 adet; elde edilen meyve sayısı 178-228 adet ve melez tohum sayısı ise
10 139-12 166 adet olmuştur. Kazova koşullarında ise açık alanda melez tohum
elde edilemezken, tül sera koşullarında 4113 adet tohum elde edilmiştir.
Kombinasyonlar içinde en fazla melezleme 688 adet ile Başçiflik Beyazı x Slaney
melez ailesinde yapılmış olup, bu kombinasyondan toplam 3 260 adet tohum elde
edilmiştir.







Yükseltiler
ve ortamlar dikkate alındığında; meyve tutma oranı en yüksek (%25,7) tül sera
şartları olsa da Artova açık alanda daha fazla çiçekte melezleme yapılabildiği
için toplamda en fazla tohum sayısına ulaşılmıştır. Bu sebeple melezleme
başarısı en yüksek ortamın Tokat-Artova (1200 m) açık alan olduğu tespit
edilmiştir.

Kaynakça

  • Acquaah, G., 2007. Principles of Plant Genetics and Breeding. Balckwell Publishing. p. 537. Usa.
  • Almekinders C.J.M., Struik P.C., 1996. Shoot Development and Flowering in Potato (Solanum tuberosum L). Pot Res., 39 : 581-607.
  • Anonim, 2017a. http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=85 (10.08.2017).
  • Anonim,2017b. http://bolge11.ormansu.gov.tr/ Doğa Turizmi Master Plan (10.08.2017).
  • Barone, A., 2004. Molecular Marker-Assisted Selection for Potato Breeding. American Journal of Potato Research, 81: 111-117.
  • Bradshaw, J.E., Mackay, G.R., 1994. Breeding strategies for clonally propagated potatoes. Wallingford, UK:CAB. International, 467-498.
  • Bradshaw, J.E., 2007. The Breeding of Potato. Industry Highlights Principles of Plant Genetics and Breeding (Editörü: Acquaah, G.), Blackwell Publishing, p: 539-542.
  • Gebhardt, C., Bellin, D., Henselewski, H., Lehmann, W., Schwarzfischer, J., Valkonen, J.P.T., 2006. Marker Assisted Combination of Major Genes for Pathogen Resistance in Potato. Theoretical and Applied Genetics, 112: 1458-1464.
  • Gopal, J., 1994. Flowering Behaviour, Male Sterility, and Berry Setting in Tetraploid Solanum tuberosum Germplasm. Euphytica. 72:133- 142.
  • Gopal J., 2006. Considerations for Successful Breeding. p. 77-108. (Editör: Khurana SMP) Hand book of Potato Production, Improvement, and Postharvest Management. Food Products Press, New York.
  • Mullins, E.,Milboune, D., Petti, C., Doyle-Prestwich, B., Meade, C., 2006. Potato in the Age of Biotechnology. Trends in Plant Science, 11: 254-260.
  • Sleper, D.A. ve Poehlman J.M., 2006. Breeding Field Crops, 5th ed. Blackwell Publishing Professional. 2121 State Avenue, Ames, Iowa.
  • Sliwka, J.,Jakuczun, H., Kaminski, P., ZimnochGuzowska, E., 2010. Marker Assisted Selection of Diploid and Tetraploid Potatoes Carrying Rpi-Phu1, A Major Gene for Resistance to Phytophtora infestans. Journal of Applied Genetics, 51: 133-140.
  • Yılmaz, G. Karan, Y.B., 2011. Farklı Alanlarda Üretilen Patates (Solanum tuberosum L.) Tohumluklarının Tokat-Artova Şartlarındaki Performansları. Uluslararası Katılımlı I. Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi 27-30 Nisan 2011.
Toplam 14 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm TARLA BİTKİLERİ (Field Crops)
Yazarlar

Özge Koyutürk Bu kişi benim

Güngör Yılmaz Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 26 Aralık 2017
Kabul Tarihi 15 Aralık 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 20

Kaynak Göster

APA Koyutürk, Ö., & Yılmaz, G. (2017). Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20, 211-215. https://doi.org/10.18016/ksudobil.349203
AMA Koyutürk Ö, Yılmaz G. Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi. Aralık 2017;20:211-215. doi:10.18016/ksudobil.349203
Chicago Koyutürk, Özge, ve Güngör Yılmaz. “Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım Ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri”. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi 20, Aralık (Aralık 2017): 211-15. https://doi.org/10.18016/ksudobil.349203.
EndNote Koyutürk Ö, Yılmaz G (01 Aralık 2017) Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi 20 211–215.
IEEE Ö. Koyutürk ve G. Yılmaz, “Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri”, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, c. 20, ss. 211–215, 2017, doi: 10.18016/ksudobil.349203.
ISNAD Koyutürk, Özge - Yılmaz, Güngör. “Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım Ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri”. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi 20 (Aralık 2017), 211-215. https://doi.org/10.18016/ksudobil.349203.
JAMA Koyutürk Ö, Yılmaz G. Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi. 2017;20:211–215.
MLA Koyutürk, Özge ve Güngör Yılmaz. “Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım Ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri”. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, c. 20, 2017, ss. 211-5, doi:10.18016/ksudobil.349203.
Vancouver Koyutürk Ö, Yılmaz G. Bazı Patates Genotipleri Arasında Yapılan Melezlemelerde Farklı Rakım ve Ortamların Tohum Tutma Oranına Etkileri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi. 2017;20:211-5.