İlkbaharda Uygulanan Fosforun Şeker Pancarının Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 20 , 227 - 231, 26.12.2017

Ahmet Pişkin Mustafa Turhan

https://doi.org/10.18016/ksudobil.349211

Öz

Bu çalışmada,
ilkbaharda toprağa uygulanan (7-8
cm derinliğe) fosforun şeker pancarı verim ve kalite
değerleri üzerine olan etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Ankara
Etimesgut deneme istasyonu tarlalarında 2003-2006 yılları arasında yürütülen
çalışma 4 yılda tamamlanmıştır.  Deneme
konusu fosforun 0, 60, 120, 180 ve 240 kg ha^-1 dozlarıdır. Tesadüf
blokları deneme deseninde ve 4 tekrarlamalı olarak planlanan denemede Kasandra
şeker pancarı tohum çeşidi kullanılmıştır.

Araştırma
sonuçlarına göre; 4 yıllık değerler birlikte incelendiğinde ilkbaharda
uygulanan fosfor, şeker pancarının verim ve kalite değerlerini istatistiksel
olarak önemli ölçüde etkilemiştir. Şeker pancarı kök verimi, şeker varlığı,
arıtılmış şeker varlığı ve arıtılmış şeker verimi fosfor dozlarına bağlı olarak
artmış, 120 kg P₂O₅ ha^-1 uygulamasında en
yüksek olmuştur. En yüksek fosfor uygulama dozu olan 240 kg P₂O₅
ha^-1 konusunda ise verim ve kalite değerleri düşmüştür. Şeker
pancarı kalite değerlerinden olan zararlı azot, potasyum ve sodyum kapsamı
fosfor uygulamalarından etkilenmemiştir.

İlkbaharda
fosfor uygulamasının şeker pancarının verim ve kalite değerleri üzerine etkisi
birlikte değerlendirildiğinde en yüksek değerler 120 kg P₂O₅
ha^-1 uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek arıtılmış şeker
veriminin alındığı 120 kg P₂O₅ ha^-1 uygulamasında,
fosfor uygulaması yapılmayan tanığa göre 
% 8.3’lük artış görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Şeker pancarı, fosfor, ilkbahar, pancar verimi, şeker varlığı

Kaynakça

• Analogides D A 1987. Seasonal uptake of P, K and Na by irrigated sugar beet as related to growth and soil nutrient supply. Institut International de Recherches Betteravières Proceedings, 305–324.
• Anonim 2016. CEFS Sugar Statistics, Comite Europeen des Fabricants de Sucre,182, Avenue de Tervure, Brussels.
• Anonim 2017. Tarım Raporu 2016. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Ankara.
• Barlog P, Grzebisz W, Peplinski K, Szczepaniak W 2013. Sugar beet response to balanced nitrogen fertilization with phosphorus and potassium. Bulgarian Journal of Agricultural, 19(6), 1311-1318.
• Brady N C 1990. The Nature and Properties of Soils. 10th edition. Mac Millan Pub. Comp. 621 pp.
• Christenson D R, Bricker C, Reisen J, Voth R, Mertz, M, Mezoghi M, Almustafa W, Oaks J, Kestner R 1975. Soil fertility and management for the production of sugar beets, navy beans and corn. In: Saginaw Valley Bean and Beet Research Farm Report. Michigan State University, East Lansing, Michigan, pp. 3-28.
• Draycott AP 1972. Sugar Beet Nutrition. Applied Science Publishers, London, 250 pp.
• Draycott AP, Christenson DR 2003. Nutrients for sugar beet production. CABİ Publushing CAB International, 259, London UK.
• Er C, Başalma D, İnan H, Gürel S, Soygeniş AF, Abacı Y, Pişkin A, Karaş E, Boyacıoğlu A, Gürkan Ş, Kaya R, Tuğrul KM, Erdem F 2017.Şeker Pancarı Tarımı, Tarım Gündem Dergisi Özel Yayını, İzmir,127 s.
• Eyüpoğlu F 1999. Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumu. Toprak Gübre Araş. Enst. Genel Yayınları No: 220, Ankara.
• Herron G M, Grimes D W, Finkner R E 1964. Effect of plant spacing and fertilizer on yield, purity, chemical constituents and evapotranspiration of sugar beets in Kansas: I. Yield of roots, purity, percent sucrose and evapotranspiration. Journal of American Society of Sugar Beet Technology 12, 686–698.
• Hussain Z, Khattak R A, Irshad M, Mahmood Q 2014. Sugar beet (Beta vulgaris L.) response to diammonium phosphate and potassium sulphate under saline-sodic conditions. Soil Use and Management 30(3), 320-327
• Gericke S 1966. Phosphate fertilizing and quality of the sugar beet crop. Zucker 24, 663–667.
• Jansson S L 1987. Optimum supply of P, K and Na to sugar beet in North West Europe. Institut International de Recherches Betteravières Proceedings, 85-101.
• Jourdan O, Bourrié B, Etourneaud F 1992. Elaboration of curves of absorption of mineral elements. In: La Betterave. Ministère de l’Agriculture et de la Pêche, Aspach-le-Bas, France, pp. 1-8.
• McDonnell P M, Gallagher P A, Kearney P, Carroll P 1966. Fertilizer use and sugar beet quality in Ireland. In: Potassium Symposium 1966, International Potash Institute, Bern, pp. 107-126.
• Neeteson J J, Ehlert P A I 1989. Environmental aspects of applying inorganic fertilizers to sugar beet. Institut International de Recherches Betteravières Proceedings, 79-91.
• Ogden D B, Finkner R F, Olson R F, Hanzas P C 1958. The effect of fertilizer treatment upon three different varieties in the Red River Valley of Minnesota 1. Stand, yield, sugar purity and nonsugars. Journal of American Society of Sugar Beet Technologists 10, 265–271.
• Reinefeld E, Emmerich A, Baumgarten G, Winner C, Beiβ U 1974. Zur Voraussage des Melassezuckers aus Rübenanalysen. Zucker 27: 2-15.
• Shenoy V V, Kalagudi G M 2005. Enhancing plant phosphorus use efficiency for sustainable cropping. Biotechnology Advances 23:501–513
• Sueri A, Turhan M 2002. Bazı Şeker Fabrikaları Pancar Ekim Alanları Topraklarının Fiziksel, Kimyasal Özellikleri ve Bitki Besin Kapsamları Durumu. 2. Ulusal şeker Pancarı Üretimi Sempozyumu.10-11 Eylül 2002. 142-155.TŞFAŞ Yayınları. Ankara.
• Tinker P B H 1970. How Long does Applied Sodium Remain in the Soil? Information 115, Nitrate Corporation of Chile, London
• Tisdale S L, Nelson W L, Beaton J D, Havlin J L 1993. Soil Fertility and Fertilizers, 5th ed. 634 s Macmillan Publishing Co., New York.
• Vanstallen R, Vandergeten J P 1987. Quantitative and qualitative study of nutrient elements incrop residues in the course of long term trials. Institut International de Recherches Betteravières Proceedings, 25–41.