Siirt Koşullarında Kişniş Genotiplerinin Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 20 , 346 - 350, 26.12.2017

Gülen Özyazıcı

https://doi.org/10.18016/ksudobil.349283

Öz

Bu araştırma, Siirt şartlarında kişniş
genotiplerinin meyve verimi ve bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla
Siirt Üniversitesi Ziraat Fakültesi Deneme Alanı’nda tesadüf blokları deneme
desenine göre 4 tekerrürlü olarak 2016 yılında yürütülmüştür. Çalışmada Kudret K,
Pelmus, Gamze, Erbaa çeşitleri ile Siirt, Irak populasyonlarının meyvaları
kullanılmıştır. Araştırmada çıkış süresi, ilk çiçeklenme süresi, vejetasyon
süresi, bitki boyu, sap kalınlığı, dal sayısı, sayvan (şemsiye) sayısı, sayvanda
meyve sayısı, bin meyve ağırlığı, biyolojik verim ve meyve verimi parametreleri
incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; bitki boyu 51.22-71.70 cm, sap
kalınlığı 1.98-2.34 mm, dal sayısı 4.92-7.76 adet/bitki, sayvan sayısı
5.60-9.52 adet/bitki, sayvanda meyve sayısı 30.21-37.66 adet/bitki, bin meyve
ağırlığı 6.45-9.34 g, biyolojik verim 338.0-614.2 kg/da, meyve verimi
76.88-119.76 kg/da arasında değişim göstermiştir. Bir adaptasyon denemesi olan
bu çalışmada, yapılan varyans analiz sonucuna göre en yüksek meyve verimi Gamze
çeşitinde belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kişniş, Coriandrum sativum, çeşit, meyve verimi

Kaynakça

• Açıkgöz N, Açıkgöz N 2001. Tarımsal Araştırmaların İstatistiki Değerlendirilmesinde Yapılan Bazı Hatalar. 1. Tek Faktörlü Denemeler. Anadolu Dergisi, 11(1): 135-147.
• Anonim 2016. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Kayıtları.
• Arabacı O, Bayram E 2005. Farklı Sıra arası ve Tohumluk Miktarlarında Kişniş (Coriandrum sativum L.)’in Bazı Morfolojik ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya.
• Aydın D 2015. Farklı Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çeşitlerinde Değişik Ekim Mesafelerinin Verim ve Kalite Üzerine Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 45 s.
• Bajad GB, Dahale, MH, Nandeshwar, VN 2017. Performance of Different Coriander Varieties for Seed Yield. J Krishi Vigyan, 5(2) :132-137.
• Bajya M, Kakralya, BL, Jangid, K, Burdak, A 2017. Estimation of the Effect of Drought on Yield and Yield Contributing Traits in Coriander Genotypes (Coriandrum sativum L.). Int. J. Curr. Microbiol. App. Sci., 6(8): 729-736.
• Carrubba A, Torre R, Saiano F, Alonzo G 2006. Effect of Sowing Time on Coriander Performance in a Semiarid Mediterranean Environment. Crop Sci., 46: 437-447.
• Çınarlıdere H 2016. Farklı humik asit dozlarının yazlık ve kışlık ekilen kişniş (Coriandrum sativum L.)'in bazı tarımsal özellikleri ile uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Bozok Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 71 s.
• Demir H 2015. Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Kişniş’te (Coriandrum sativum L.) Verim ve Kalite Üzerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü imam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 53 s.
• Erdoğdu Y 2012. Farklı Azot Dozlarının Kişniş (Coriandrum sativum L.) Bitkisinde Verim, Verim Özellikleri ve Uçucu Yağ Oranı Üzerine Etkileri. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 68 s.
• Esendal E, Kevseroğlu K, Yalçıntaş G 1995. Farklı Ekim Zamanları ve Sıra Aralığının Kişniş (Coriandrum sativum L.) Bitkisinin Bazı Morfolojik Özellikleri ile Meyve Verimine Etkisi. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Workshop, 25-26 Mayıs, İzmir.
• Furan MA, Geboloğlu MD 2017. Yetiştiriciliği Yapılan Bazı Türk Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çeşitlerinde Genetik Çeşitliliğin ISSR ve SRAP Markörleri Yardımıyla Değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(2): 245-251.
• Ghobadi ME, Ghobadi M 2010. The Effects of Sowing Dates and Densities on Yield and Yield Components of Coriander (Coriandrum sativum L.). World Academy of Science, Engineering and Technology, 4(10): 725-728.
• Gök N 2011. Farklı Zamanlarda Ekilen Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 57 s.
• Gücük F 2014. Kazova Ekolojik Koşullarında Kışlık ve Yazlık Yetiştirilen Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çeşit ve Hatlarının Agronomik ve Kalite Özeliklerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 57 s.
• Gümüşçü A, İpek A, Gümüşçü G 2007. Tescilli Kişniş (Coriandrium sativum L.) Çeşitlerinin Çumra (Konya) Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-17 Haziran, Erzurum.
• Kalkan Z 2016. Kişniş Bitkisinin (Coriandrum sativum L.) Verim, Verim Unsurları ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerine Farklı Sıra Arası Mesafelerin Etkisi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi. 63 s.
• Kan Y 2007. Konya Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Kişniş (Coriandrum sativum L.)’de Uygulanan Organik ve İnorganik Gübrelerin Verim ve Uçucu Yağ Oranı Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(42): 36-42.
• Kandemir K 2010. Farklı Azot Dozu ve Sıra Aralığının Kişnişin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi. Ordu Üni., Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 52 s.
• Meena M, Shivran AC, Deewan P, Verma R 2017. Influence of Sulphur and Zinc Fertilization on Yield Attributes, Yield and Economics of Coriander Varieties. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 6(3): 1768-1774.
• Moosavi SG, Seghatoleslami MJ, Zareie MH 2012. The Effect of Planting Date and Plant Density on Morphological Traits and Essential Oil Yield of Coriander (Coriandrum sativum L.). Int. J. Agri. Crop Sci., 4(8): 496-501.
• Nadeem M, Anjum FM, Khan, MI, Tehseen, S 2013. Nutritional and Medicinal Aspects of Coriander (Coriandrum sativum L.). British Food Journal, 115(5): 743-755.
• Nowak J, Szempliĕski W 2014. Influence of Sowing Date on Yield and Fruit Quality of Coriander (Coriandrum sativum L.). Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus, 13(2): 83-96.
• Özyazıcı G, Kevseroğlu K 1999. Ekim Zamanları ve Azotlu Gübre Dozlarının Kişniş Bitkisinin Verim ve Bazı Özelliklerine Etkileri. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu Bildirileri, 4-5 Ocak, Samsun.
• Kan Y, İpek A 2002. Seçilmiş Bazı Kişniş (Coriandrum sativum L.) Hatlarının Verim ve Bazı Özellikleri. 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, ISBN 975-94077-2-8, Eskişehir.
• Karaca A, Kevseroğlu K 1999. Farklı Orijinli Kişniş (Coriandrum sativum L.) ve Rezene (Foeniculum vulgare Mill.) Bitkilerinin Önemli Tarımsal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(2): 65-77.
• Özel A, Demirbilek T 2000. Harran Ovası Kuru Koşullarında Bazı Tek Yıllık Baharat Bitkilerinin Verim ve Bazı Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (3-4): 21-32.
• Shams M, Ramezani M, Esfahan SZ, Esfahan, EZ, Dursun A, Yıldırım E 2016. Effects of Climatic Factors on the Quantity of Essential Oil and Dry Matter Yield of Coriander (Coriandrum sativum L.). Indian Journal of Science and Technology, 9(6): 1-4.
• Şahin B 2013. Farklı Ekim Zamanlarında Yetiştirilen Bazı Tıbbi Bitkilerin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 153 s.
• Tunçtürk M, Tunçtürk R 2008. Farklı Azot Dozu Uygulamalarının Bazı Kişniş (Coriandrum sativum L.) Populasyonlarında Verim ve Verim Özelikleri Üzerine Etkisi. Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(1): 39-44.
• Uzun A, Özçelik H, Özden YŞ 2010. Orta Karadeniz Bölgesi için Geliştirilen Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çeşitlerinin Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi, Verim ve Uçucu Yağ Oranının Stabilite Analizi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 27: 1-8.
• Yalçın Z 2016. Bazı Kişniş Genotiplerinin (Coriandrum sativum L.) Erzurum Ekolojik Koşullarında Verim ve Başlıca Tarımsal Özellikleri. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 50 s.
• Yurum Ç 2012. Samsun Ekolojik Koşullarında Kışlık ve Yazlık Ekim Zamanlarının Kişniş (Coriandrum sativum L.) Bitkisinin Önemli Tarımsal Özellikleri ile Kalite Kriterlerine Etkisinin Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD., 99 s.
• Zheljazkov V.D., Pickett K.M., Caldwell C.D., Pincock J.A., Roberts J.C., Mapplebeck L., 2008. Cultivar and Sowing Date Effects on Seed Field and Oil Composition of Coriander in Atlantik Canada. Indust. Crops Prod., 28: 88-94.