BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İRAN’A UYGULADIĞI YAPTIRIMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 43 - 51, 29.06.2019

Zehra Aksu , Fatma Akkan Güngör

Öz

İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini hızlandırma
kararı alması, İran’ı dünya kamuoyunun gündemine taşımış ve Birleşmiş Milletler
Güvenlik Konseyi İran’a yönelik çok taraflı yaptırım kararları almıştır. Uygulanan
yaptırımların İran üzerindeki olumsuz etkileri özellikle ekonomik alanda etkili
olmuş ve İran 2015 yılından itibaren yürüttüğü nükleer faaliyetleri askıya
almak zorunda bırakılmıştır. Amacı BM’nin İran’a uyguladığı yaptırımların incelenmesi
olan bu çalışmanın temel sorunsalı İran’a uygulanan yaptırımların etkili olup
olmadığıdır. Bu kapsamda BM’nin İran’a yönelik yaptırım kararları açıklanmış,  İran’ın nükleer politikası ele alınarak, BM’nin
İran’ın nükleer silah elde etme çabalarına yönelik uyguladığı yaptırım
kararları tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Birleşmiş Milletler, , İran, Yaptırım, Nükleer Silah

Kaynakça

• Ağır, Osman ve Aksu, Zehra, (2017), “Birleşmiş Milletler’in Suriye Krizine Yönelik Politikalarının Değerlendirilmesi”, ASSAM, Cilt:4, Sayı:9, ss.43-55.Aral, Berdal, (2016), Küresel Güvenlikten Küresel Tahakküme BM Güvenlik Sistemi ve İslam Dünyası, Küre Yayınları, İstanbul.Arı, Tayyar, (2007), Irak, İran, ABD ve Petrol, Alfa Yayınları, İstanbul.Bennett, Leroy ve Oliver, James, (2015), Uluslararası Örgütler, (Çev. Nasuh Uslu), BB101 Yayınları, Ankara.Birdişli, Fikret, (2010), “Birleşmiş Milletler (BM)’in Uluslararası Sorunları Önleyebilme Yeteneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:3, Sayı:11, ss. 172-182.BM Antlaşması, (24 Ekim 1945), http://www.un.org/en/charter-united-nations.Efegil, Ertan, (2012), “İran’ın Dış Politika Yapım Sürecini Etkileyen Unsurlar”, Orta Doğu Analiz, Cilt:4, Sayı:48, ss. 53-68.Ekinci, Arzu Celalifer, (2009), İran Nükleer Krizi, Karınca Yayınları, Ankara.Ekren, Alican, (2017), “1979-1995 Arası İran-ABD İlişkileri”, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, ss. 146-155.Goldberg, Jeffrey, (2015), “The Single Most Important Question to Ask About the Iran Deal” The Atlantic, http://www.theatlantic.com/international/archive/2015/07/iran-nuclear-weapons-deal-obama/398465.Gözlügör, Said Vakkas, (2013), “Nükleer Korku Gölgesinde Barış ve Güvenlik”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı:2, ss. 221-245.Jane, Murat, (2017), “İran’ın Nükleer Politikasının Gelişimi ve Uygulanan Ambargo ve Yaptırımların Dış Politikasına Etkilerinin Analizi”, İran Özel Sayısı, Cilt:1, Sayı:2, ss. 264-314.Kaya, İslam Safa, (2012), “Nükleer Enerji Dünyasında Çevre ve İnsan”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Sayı:24, ss. 71-90.Küpeli, Mustafa Şeyhmus, (2016), “Dış Politika Aracı Olarak Yaptırımlar: İran’a Uygulanan Yaptırımların Etkileri”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, Cilt:3, Sayı:1, ss. 97-135.Langloıs, Georges - Jean, Boismenu - Luc, Lefebvre ve Patrice, Regimbald, (2003), 20’nci Yüzyıl Tarihi, (Çev. Ömer Turan), Nehir Yayınları, İstanbul.Pape, Robert Anthony, (1997), “Why Economic Sanctions Do Not Work”, International Security, Cilt:22, Sayı:2, ss. 90-136.Salihi, Aliekber, (2011), “İran Azerbaycan Respublikası Üçün Etimadlı Qonşu ve Şerikdir”, http://www.arannews.ir/az/news/21803.aspx.Sandıklı, Atilla, (2012), Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri, BİLGESAM Yayınları, İstanbul.Telci, İsmail Numan, (2018), “Ağırlaştırılmış Ekonomik Yaptırımlar: Trump İran’dan Ne İstiyor?”, SETA, ss.1-6.UNSC, Sanctions, https://www.un.org/securitycouncil/sanctions/information Erişim Tarihi (20.12.2018).UNSC, (2006), https://undocs.org/S/RES/1696(2006), (22.12.2018).UNSC, (2006), https://undocs.org/S/RES/1737(2006), (22.12.2018).UNSC, (2007), https://undocs.org/S/RES/1747(2007), (23.12.2018).UNSC, (2008), https://undocs.org/S/RES/1803(2008), (23.12.2018).UNSC, (2008), https://undocs.org/S/RES/1835(2008), (24.12.2018).UNSC, (2010), https://undocs.org/S/RES/1929(2010), (24.12.2018).UNSC, (2015), https://undocs.org/S/RES/2224(2015), (25.12.2018).WALLENSTEEN, P., (2011), Peace Research: Theory and Practice, Routledge, London.