LİKİDİTE VE FİNANSAL PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TOPSİS ANALİZ YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: BİST PERAKENDE TİCARET SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 15, 30.06.2020

Haluk Satır , Mustafa Kısakürek , Feyzi Yaşar

Öz

Bu çalışmada, 2012-2018 yılları arasında BİST’de kayıtlı Perakende Ticaret Sektörü 8 şirketin finansal performansı araştırılmıştır. Şirketlerin kısa vadeli borç ödeme gücünü ve çalışma sermayesi yeterliliğini ortaya koyan likidite oranları ve net işletme sermayesi devir hızları kullanılarak TOPSİS yöntemi ile elde edilen sonuçlar her bir yıl için sıralanmıştır. TOPSİS analiz sonuçlarının geçerliliğinin test edilmesi için bir kıyaslama ölçütü olarak şirketlerin yatırım kârlılıkları hesaplanmıştır. Çalışma sonucuna göre, perakende ticaret şirketlerinin yıllar itibariyle homojen ve yüksek değerde likidite oranlarına sahipken, yatırım kârlılığı değerlerinin daha düşük seviyelerde olduğu görülmüştür. TOPSİS analiz yöntemi ve yatırım kârlılığı ile elde edilen sıralamaların birbirinden oldukça farklı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Perakende Ticaret, Net İşletme Sermayesi, Likidite Oranları, Finansal Performans, TOPSİS

Teşekkür

Çalışmalarınızda kolaylıklar diliyorum. Şimdiden ilgileriniz için teşekkür ediyorum.

Kaynakça

• Akyüz, Fatma, Yeşil, Tolga ve Kara, Ebru (2019), “İşletmelerin DuPont Kârlılık Analiziyle Performansının Belirlenmesi: Borsa İstanbul İmalat Sektörü Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 83, ss. 61-84.
• Alpan, Nesrin ve Demir Mehmet (2012), Finansal Tabloların Hazırlanması ve Finansal Analiz Teknikleri Ders Notları, Sivas.
• Aydın, Kenan (2005), Perakende Yönetiminin Temelleri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Cengiz, Emrah ve Özden, Berna (2002), “Perakendecilikte Büyük Alışveriş Merkezleri İle İlgili Tutumlarını Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış-Ekonomi-Uluslararası İlişkiler ve Siyasi Bilimler Dergisi, Sayı: 3, ss. 1-12.
• Ceyhan, İsmail Fatih ve Demirci, Ferhat (2017), “MULTIMOORA Yöntemiyle Finansal Performans Ölçümü: Leasing Şirketlerinde Bir Uygulama”, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 15, ss. 1-20.
• Çay, Mehmet Engin (2018), “BİST 100’de İşlem Gören Perakende Sektörü İşletmelerin Finansman Tercihlerinin Piyasa Değerlerine Etkisi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çil Koçyiğit, Seyhan ve Kocakoç, Necati (2019), “Ankara İli Kamu Hastanelerinin 2008-2017 Dönemi Finansal Performans Analizi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt:11, Sayı: 2, ss. 1280-1293.
• Güleç, Ömer Faruk ve Özkan, Akın (2018), “Gri İlişkisel Analiz Yöntemi İle Finansal Performansın Değerlendirilmesi: BİST Çimento Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı: 54, ss. 77-96.
• Hatunoğlu, Zeynep, Satır, Haluk ve Yaşar, Feyzi (2019), “Katılım Bankalarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk Performanslarının Değerlendirilmesi: ENTROPİ ve TOPSİS Yöntemleri İle Uygulama”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 2, ss. 613-639.
• Karadeniz, Erdinç, Koşan, Levent; Günay, Fatih ve Dalak, Selda (2019), “Otel İşletmelerinde Kârlılığı Etkileyen Değişkenlerin DuPont Analiz Tekniğiyle Ölçülmesi: Avrupa Borsalarında Ekonometrik Bir Analiz”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 81, ss. 21-36.
• Karagözoğlu, Gülgün, Aktaş, Rabia ve Kayalıdere, Koray (2019), “Çalışma Sermayesi İle Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Alt Sektörler Bazında Karşılaştırmalı İncelemesi: BİST Örneği”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 21, Sayı:3, ss. 628-655.
• Karaman, Rıfat (2009), “İşletmelerde Performans Ölçümünün Önemi ve Modern Bir Performans Ölçme Aracı Olarak Balanced Scorecard”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 16, ss. 410-427.
• Kendirli, Selçuk, Çağıran Kendirli Hülya ve Diker, Fevzi (2016), “Perakende Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Sorunlarına Yönelik Çorum Ölçeğinde Bir Çalışma”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 5, Sayı:2, ss. 29-42.
• Orçun, Çağatay ve Eren, B. Selman (2017), “TOPSİS Yöntemi İle Finansal Performans Değerlendirmesi: XUTEK Üzerinde Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 75, ss. 139-154.
• Önce, Saime (2013), Mali Analiz, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, 1. Baskı, Yayın No: 1966, Eskişehir.
• Öztürk, İlknur (2006), “Türkiye’de Perakende Sektörü”, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, ss. 69-81.
• Savcı, Mustafa (2009), Mali Tablolar Analizi, Murathan Yayınevi, 2. Baskı, Trabzon.
• Segetlija, Zdenko ve Dujak, Davor (2014), “Retail Supply Chains and Efficiency of Retail Trade”, LogForum, Vol. 10, No. 3, pp. 319-330.
• Soliman, Mark T. (2004), “Using Industry-Adjusted DuPont Analysis to Predict Future Profitability”, Working paper, Stanford University.
• Şimşek, Şerif ve Çelik, Adnan (2009), Genel İşletme, Eğitim Akademi Yayınları, 5. Baskı, Konya.
• Tayyar, Nezih, Akcanlı, Fatma; Genç, Erhan ve Erem, Işıl (2014), “BİST’e Kayıtlı Bilişim ve Teknoloji Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Gri İlişkisel Analiz (GİA) Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 61, ss. 19-40.
• Ulubağ, Alper (2015), “Perakende Sektöründe Yoğunlaşma Analizi: Denizli İlinde Bir Uygulama”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Uygurtürk, Hasan ve Korkmaz, Turhan (2016), “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Perakende Ticaret Sektörü Firmaların Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Belirlenmesi”, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2016, ss. 411-427.
• Uygurtürk, Hasan ve Korkmaz, Turhan (2012), “Finansal Performansın TOPSİS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, ss. 95-115.
• Yılmaz, N. Tuba (2013), “Performence Rating of National 30 Companies with TOPSİS and WSA Methods”, Social Sciences Research Journal, Vol. 2, No. 3, pp. 1-10.
• Yıldız, Berk ve Demireli, Erhan (2019), “Nakit Yönetimini Etkileyen Değişkenler Üzerine BİST Perakende Sektöründe Panel Veri Analizi”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 2, ss. 416-429.
• www.kap.org.tr, (18.03.2020).
• www.resmigazete.gov.tr, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, (03.03.2020).