Çocuklarda İlaç Zehirlenmelerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 6, 15 - 24, 01.12.2016

Songül Ünüvar

Öz

Çocuklarda gözlenen ilaç zehirlenmeleri tıbbi hataların yanı sıra ebeveynlerin ilacı

tedavi dozundan daha yüksek dozda vermesi veya kazara yetişkin ilaçlarını çocukların

almasına bağlı oluşmaktadır. Çocuklarda ilaç zehirlenmeleri hafif komplikasyonlarla

atlatılabildiği gibi, bazen ciddi sorunlara ve ölüme yol açabilmektedir. Zehirlenmeler

konusundaki farkındalıkları artırarak yetişkinlere göre ilaçların toksik etkilerine

daha duyarlı olan çocuklardaki ilaç zehirlenmeleri ve ölüm oranları azaltılabilir

Anahtar Kelimeler

İlaç zehirlenmeleri, çocukluk çağı, çocuk sağlığı, zehirlenme tedavisi.

Kaynakça

• 1. Penna A, Buchanan N. Paracetamol poisoning in children and hepatotoxicity. Br J Clin Pharmacol 1991; 32 (2): 143-49. 2. Sia JYS, Chan YC. Case report: paracetamol poisoning in a 2-year-old child- from international overview to the role of the Hong Kong Poison Information Centre. Hong Kong J Emerg Med 2006; 13 (4): 225-31. 3. T.C. Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberleri (2006).Available:http://www.zipasilaclama. com/zehirlenmelersahauygulamasi.pdf (2015,November). 4. Penny L, Moriarty T. Poisoning in children. Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain 2009; 9 (4): 109-13. 5. Jones AL, Dargan PI. What’s new in toxicology? Current Paediatrics 2001; 11 (6): 409-13. 6. Jepsen F, Ryan M. Poisoning in children. Current Paediatrics 2005; 15: 563-68. 7. Bond GR. Reduced toxicity of acetaminophen in children: It’s the liver. J Toxicol Clin Toxicol 2004; 42 (2): 149-52. 8. Shah AD, Wood DM, Dargan PI. Understanding lactic acidosis in paracetamol (acetaminophen) poisoning. Br J Clin Pharmacol 2011; 71 (1): 20-28. www.kliniktipdergisi.com 23 9. Corcoran GB, Mitchell JR, Vaishnav YN, Horning EC. Evidence that acetaminophen and N-hydroxyacetaminophen form a common arylating intermediate, N-acetyl-p-benzoquinoneimine. Mol Pharmacol 1980; 18 (3): 536-42. 10. Spielberg SP. Acetaminophen toxicity in lymphocytes heterozygous for glutathione synthetase deficiency. Can J Physiol Pharmacol 1985; 63 (5): 468-71. 11. Tokatlı A, Kalkanoğlu-Sivri HS, Yüce A, Coşkun T. Acetaminophen- induced hepatotoxicity in a glutathione synthetase-deficient patient. Turk J Pediatr 2007; 49 (1): 75-76. 12. Alander SW, Dowd MD, Bratton SL, Kearns GL. Pediatric acetaminophen overdose: risk factors associated with hepatocellular injury. Arch Pediatr Adolesc Med 2000; 154 (4): 346-50. 13. James LP, Farrar HC, Darville TL, et al. Elevation of serum interleukin 8 levels in acetaminophen overdose in children and adolescents. Clin Pharmacol Ther 2001; 70 (3): 280-86. 14. Rivera-Penera T, Gugig R, Davis J, et al. Outcome of acetaminophen overdose in pediatric patients and factors contributing to hepatotoxicity. J Pediatr 1997; 130 (2): 300-304. 15. Bisschops LA, Bisschops WA, Vroegop MP, Rossum LK, Kramers C. Intentional paracetamol intoxication in children. Ned Tijdschr Geneeskd 2011; 155: A2132. 16. Perry H, Shannon MW. Acetaminophen. In: Haddad LM, Shannon MW, Winchester JF, eds. Clinical Management of Poisoning and Drug Overdose. Philadelphia, PA: WB Saunders, 1998: 664-674. 17. Heubi JE, Barbacci MB, Zimmerman HJ. Therapeutic misadventures with acetaminophen: hepatoxicity after multiple doses in children. J Pediatr 1998; 132 (1): 22-27. 18. Şahin G. Giray B. Erkekoğlu P. Trisiklik antidepresanlar ile zehirlenmelerde tedavi yaklaşımları. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2008; 28: 533-43. 19. Baysal T, Oran B, Doğan M, Çimen D, Elmas Ş, Karaaslan S. Beta-blocker treatment in an adolescent with amitriptyline intoxication. Anadolu Kardiyol Derg 2007; 7 (3): 324-25. 20. İşlek İ, Degim T, Akay C, Türkay A, Akpolat T. Charcoal haemoperfusion in a child with amitriptyline poisoning. Nephrol Dial Transplant 2004; 19: 3190-91. 21. Bek K, Özkaya O, Mutlu B, et al. Charcoal haemoperfusion in Amitriptyline poisoning: Experience in 20 children. Nephrology 2008; 13 (3): 193-97. 22. Dönmez O, Çetinkaya M, Canbek R. Hemoperfusion in a child with amitriptyline intoxication. Pediatr Nephrol 2005; 20 (1): 105-107. 23. Yalındağ-Öztürk N, Goto CS, Shepherd G, Torres ON, Giroir B. A pilot pharmacokinetic study of tricyclic antidepressant ovine Fab for TCA poisoning in children. Clin Toxicol 2010; 48 (5): 418-23. 24. Belen B, Akman A, Yüksel N, Dilsiz G, Yenicesu İ, Olguntürk R. A case report of amitriptyline poisoning successfully treated with the application of plasma exchange. Ther Apher Dial 2009; 13 (2): 147-49. 25. Ünverir P. Acil serviste trisiklik antidepresan zehirlenmeleri: kritik hastalar. Tr J Emerg Med 2007; 7 (2): 86-95. 26. Sipahi T, Karakurt C, Bakırtaş A. Tavil B. Acute iron ingestion. Indian J Pediatr 2002; 69 (11): 947-49. 27. Ioannides AS, Panisello JM. Acute respiratory distress syndrome in children with acute iron poisoning: The role of intravenous desferroxamine. Eur J Med 2000; 159 (3): 158-59. 28.Morris CC. Pediatric iron poisonings in the United States. South Med J 2000; 93 (4): 352-58. 29. Atas B, Caksen H, Tuncer O, Oner AF, Kirimi E, Akbayram S. Acute respiratory distress syndrome due to overdose desferrioxamine: report of a child. Med J Malaysia 2005; 60 (1): 91-93. 30. Tanıdır İC, Şilfeler İ, Acar Y, Kaçar A, Pekün F. Ölümcül dozda demir zehirlenmesi: olgu sunumu. J Kartal TR 2012; 23 (2): 99-102. 31. Reingardiene D, Lazauskas R. Acute salicylate poisoning. Medicina 2006; 42 (1): 79-83. 32.Musumba CO, Pamba AO, Sasi PA, English M, Maitland K. Salicylate poisoning in children: report of three cases. East Afr Med J 2004; 81 (3): 159-63. 33. Kekeç Z. Zehirlenme olgularına acil yaklaşım. Türk Aile Hek Derg 2008; 12 (2): 81-88. 34. Litovitz TL, Klein-Schwartz W, Caravati EM, Youniss J, Crounch B, Lee S. 1998 annual report of the American Association of Poison Control Centers Toxic Exposure Surveillance System. Am J Emerg Med 1999; 17: 435-87. 35.Michael JB, Sztajnkrycer MD. Deadly pediatric poisons: nine common agents that kill at low doses. Emerg Med Clin North Am 2004; 22 (4): 1019-50. 36. Boyer EW. Management of opioid analgesic overdose. N Engl J Med 2012; 367 (2): 146-55. 37. Riordan M, Rylance G, Berry K. Poisoning in children 5: Rare and dangerous poisons. Arch Dis Child 2002; 87 (5): 407-410. 38. Braitberg G, Oakley E. Small dose, big poison. Aust Fam Physician 2010; 39 (11): 826-33. 39. Kervancıoğlu M, Özbek MN, Devecioğlu C, Sucaklı İ. Ondört günlük bir yenidoğanda digoksin intoksikasyonu: Olgu sunumu. Dicle Tıp Dergisi 2006; 33 (1): 45-47. 40. Olgun H, Karacan M, Ceviz N. Çocukluk çağında digoksin intoksikasyonu: 12 vakanın retrospektif incelenmesi. Güncel Pediatri 2007; 5: 87-91. 41. Penbegül ML. İlaç zehirlenmesi olan çocuk olgularda demografik özellikler ve ailesel etkenlerin değerlendirilmesi. Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kliniği, Uzmanlık tezi, 2006. 42. Hougen TJ. Digitalis use in children: an uncertain future. Prog Pediatr Cardiol 2000; 12 (1): 37-43. 43. Dede T, Yılmaz HL, Yıldızdaş DR, Aydemir Ş. İzoniazid zehirlenmesi: üç olgunun sunumu. Trakya Üniv Tıp Fak Derg 2010; 27 (4): 431-34.