Tuberküloz Farkindalik Değerlendirmesi

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 6, 25 - 35, 01.12.2016

Özgür Enginyurt

Öz

Amaç: Tüberküloz bulaşıcılık potansiyeli yüksek bir enfeksiyondur. Biz bu çalışmamızda

sağlık çalışanlarında tüberküloz farkındalık düzeyini ölçmeyi, ikincil olarak da

bu bulguların hastane çalışanlarında tüberküloz enfeksiyon risk oranını en aza indirmek

adına yol gösterici olmasını hedefledik.

Gereç ve Yöntem: Bu araştırmaya Ağustos-Kasım 2014 tarihlerinde Ordu Eğitim

Araştırma Hastanesi’nde görev yapan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 172’ si kadın

(%77.5) toplam 222 sağlık çalışanı dahil edildi. Katılımcılara, araştırmacıların literatür

taraması ile oluşturulan 26 soruluk Tüberküloz Farkındalık Anketi (TFA) uygulandı.

TFA ‘ne cevapların veriliş şekline göre yanlış cevaplara 0, doğru cevaplara 1 puan

verildi. Geliştirilen ölçek kriterlerine göre anket uygulanan sağlık çalışanlarının, 15 soru

üzerinden almış olduğu toplam puan 12-15 arası “tam bilinçli”, 7-11 arası “bilinçli”, 0-

6 arası “bilinçsiz” olarak adlandırıldı.

Bulgular: Ankete katılanların %22.75’ i (n=46) “tam bilinçli”, %56.8’ i (n=126) “bilinçli”,

%20.7’ si (n=50) “bilinçsiz” olarak sınıflandı. Eğitim-Araştırma hastanesi sağlık

çalışanları üzerinde uygulanan TFA sonuçlarına göre; mesleki bir eğitim almış olma,

meslek yaşantısında TBC hastası ile karşılaşma, TBC hastası takibi ve tedavisi sırasında

aktif görev yapma, TBC’yi mesleki hastalık olarak görme, bayan olma ve doktor olma

daha yüksek farkındalık ile uyumlu idi. Aile bireyleri arasında tüberküloz hastalığı geçirenler,

meslekte ilk dört yılında olanlar, yaşı 20-29 arasında olanlar, 0-4 yıl arasında

sigara kullananlar ise düşük farkındalığa sahip idi. Sağlık çalışanlarının anket sorularına

verdikleri cevapların kendi iç tutarlılığını ortaya koymak amacıyla yapılan güvenirlik

analizi (Cronbach's Alpha) sonucunda güvenirlik katsayısı 0,783 idi.

Sonuç: Geçerlilik ve güvenirlik çalışmalarına ilişkin bulgular, TFA ‘inin geçerli ve

güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Tüberküloz, farkındalık, anket, TFA

Kaynakça

• 1. Riley RL, O’Grady F. Airborne infection: transmission and control. New York:Macmillan, 1961,57;467 2. Duguid J. The numbers and sites of origin of the droplets expelled during respiratory activities. Edinburgh Med J 1945; 52: 385. 3. TB - A Global Emergency. WHO report on the tuberculosis epidemic, 1994. WHO/TB/94.177 4. http://apps.who.int/iris/bitstrea m/10665/191102/1/9789241565059_eng.pdf?ua=1 5. Ritu Lakhtakia Sultan Qaboos Univ Med J. 2014 Feb; 14(1): e37–e41. Published online 2014 Jan 27.The Legacy Of Robert Koch 6. Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. T.C Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire başkanlığı Türkiyede Tüberkülozun Kontrolü İçin Başvuru Kitabı Ankara 2003,17 7. Markowitz SB. Epidemiology of tuberculosis among health care workers. Occupational Med 1994; 9: 589-608. 8. Bolyard EA, Tablan OC, Williams WW, Pearson ML, Shapiro CN, Deitchman SD and The Hospital İnfection Control Practices Advisory Commitee: Guideline for infection control in health care personel, 1998. American Journal of İnfection Control and Hospital Epidemiology 1998; 26: 289-354 9. Konya T, Balkanlı H, Canan A, ve ark. Occupational tuberculosis (experience of Buldan Chest Diseases hospital) Eur Respir J 1997, 10: 88 10. Sepkowitz KA. AIDS, Tuberculosis, and health care worker. Clin Infect Dis 1995; 20: 232-42. 11. Schwartzman K, Loo V, Pasztor J, Menzies D. Tuberculosis infection among health care workers in Montreal. Am J Crit Care Med 1996; 154: 1006-12 12.CDC and prevention expanded tuberculosis surveillance and tuberculosis morbidity. United States 1993. MMWR 1994: 43; 361-6. 13.Menzies D, Fanning A, Yuan L, Fitzgerald M. Tuberculosis among health care workers. N Engl J Med 1995; 332: 92-98. 14. Arbak P, Zeydan E, Ural Ö, Özdemir Ö. Sağlık çalışanlarında meslek riski olarak tüberküloz: Sorunun boyutları. Tüberküloz ve Toraks 1998; 46(4):388-95. 15. Ünsal M, El Jasem H, Gündoğdu C, ve ark. Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Hastanesi’nin mikrofilm ve tüberkülin tarama sonuçları. Solunum Hastalıkları 1992; 3: 279-84. 16. Brewer TF, Colditz GA. Bacille Calmette- Guérin vaccination for prevention of tuberculosis in health care workers. Clin Infect Dis 1995; 20:136-42. 17. Toraks Dergisi, 2000;1:19-24 Oğuz Kılınç1, Eyüp Sabri Uçan1, Aydan Çakan2, Hülya Ellidokuz3, Duygu Özol4, Abdullah Sayıner4, Ayşe Özsöz2) 18. Gieseler PJ, Nelson KE, Crispen RG, Moses VK. Tuberculosis in physicians: a continuing problem. Am Rev Respir Dis 1986; 133: 773-778 19. Barrett-Connor E. The epidemiology of tuberculosis in physicians. JAMA 1979; 241: 33-38. 20.Malasky C, Jordan T, Potulski F, Reichman LB. Occupational tuberculous infections among pulmonary physicians in training. Am Rev Respir Dis 1990; 142: 505-507. 21.Mehta AC, Minai OA. Infection control in the bronchoscopy suite, a review. Clin in Chest Med 1999;20:19-32. 22. Sugita M, Tsutsumi Y, Suchi M, Kasuga H, Ishiko T. Pulmonary tuberculosis: an occupational hazard for pathologists and pathology technicians in Japan. Acta Pathol Jpn 1990; 40: 116-127. 23. Pike RM. Laboratory-associated infections: incidence, fatalities, causes, and prevention. Ann Rev Microbiol 1979; 33: 41-66. 24. Greenaway C, et al. Delay in diagnosis among hospitalized patients with active tuberculosis - Predictors and outcomes. Am J Respir Crit Care Med 2002; 165:927-933. 25. Centers for Disease Control and Prevention. Guidelines for preventing the transmission of Mycobacterium tuberculosis in health-care facilities. MMWR 43 (No. RR-13), 1994 26.Maloney SA, Pearson ML, Gordon MT, et al. Efficacy of control measures in preventing nosocomial transmission of multidrug- resistant tuberculosis to patients and health care workers. Ann Intern Med 1995; 122: 90-95. 27. Stroud LA, Tokars JI, Grieco MH, et al. Evaluation of infection control measures in preventing the nosocomial transmission of multidrug-resistant Mycobacterium tuberculosis in New York City hospital. Infect Control Hosp Epidemiol 1995; 16: 141-147. 28.Wenger PN, Otten J, Breeden A, et al. Control of nosocomial transmission ot multidrug-resistant Mycobacterium tuberculosis among health care workers and HIV infected patients. Lancet 1995; 345: 235-240. 29. Control of tuberculosis transmission in health care settings (A joint statement of the International Union Against Tuberculosis and Lung Disease and the Tuberculosis Programme of the World Health Organisation). Tubercle and Lung Disease 1994; 75: 94-95 30. Centers for Disease Control and Prevention. Guidelines for preventing the transmission of tuberculosis in health-care settings, with special focus on HIV-related issues. MMWR 39 (RR-17), 1990. 31. Nardell EA. The role of ventilation in preventing nosocomial transmission of tuberculosis. Int J Tuberc Lung Dis 1998; 2(Suppl 1): S110-S117 Nardell EA, Keegan J, Cheney SA, Etkind SC. Airborne infection, theoretical limits of protection achievable by building ventilation. Am Rev Respir Dis 1991; 144: 302-306 32. Faruk Çiftçi ,Özgül Torun,Erkan Bozkanat Sağlık Çalışanlarında Tüberküloz Bilgi Düzeyi ve Risk Algılaması Toraks dergisi 2007;8(4);221-6 33. Köse E, Gencer M. Şanlıurfa / Ceylanpınar Devlet Hastanesi Yardımcı Sağlık Personelinin Tüberküloz Bilgi Düzeyi ve Mesleki Risk AlgılamasıTıp Araştırmaları Dergisi: 2008 : 6 (2) :86 -92 34. Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling. 2nd ed. New York: Guilford Press; 2005 35. Feride Taşkın Yılmaz,Ayşe Gülen Tuna,Yadigar Çevik,Nesrin Kılıçarslan Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Görev Yapan Hemşirelerin Tüberküloza İlişkin Bilgi Düzeyleri İ.Ü.F.N.Hem.Derg(2011)Cilt 19-Sayı 1:37-44ISSN 1304- 4869 Araştırma Yazısı www.kliniktipdergisi.com 35 36. Karahan A.,Çalı Ş.(2005) Ümraniye’de hekimlerin tüberküloz kontrolü ve DOTS hakkındaki bilgi ve tutumları.STED,14(9);195-201 37. Nakanishi, Y. ve ark. (2002). Questionnaire about impression and knowledge of tuberculosis in employees and students in a university hospital. Kekkaku, 77: 457- 463 38. Dursun A.B. ve ark.(2005)Tüberküloz Hastalarında Tüberküloz Hakkında Bilgi Düzeyinin Değerlendirilmesi.Solunum Hastalıkları Dergisi.16:127-131 39. Altunışık R, Coşkun R, Yıldırım E, Bayraktaroğlu S. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Geliştirilmiş 5. Baskı. Sakarya Kitabevi. Adapazarı; 2007.