Pandemide Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Ruh Sağlığı ve Desteği

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 2, 54 - 57, 01.04.2020

Aynur Yalçıntaş Kamile Marakoğlu

Öz

Pandemi döneminde sağlık çalışanları, zorlu ve yoğun çalışma şartları gereği birçok
ruh sağlığı problemi yaşayabilmektedirler. Başta tükenmişlik sendromu olmakla
birlikte, anksiyete, depresyon, uykusuzluk, stress ve somatizasyonla ilgili yakınmalarda
artış olabilmektedir. Aynı zamanda ailelerine bulaştırma kaygısı da mevcut durumu
daha da ağırlaştırabilmektedir. Süreçle ilgili belirsizlikler kaygı ve gerginlik düzeyinin
artmasına, işlevsellikte belirgin azalmaya neden olabilir. Bu zorlu kriz, pandemi
döneminde, sağlık çalışanlarının ruhsal açıdan etkilenmelerini en aza indirmek
için yeterli, doğru bilgi sahibi olmaları ve gerektiğinde psikolojik desteğin gecikmeden
ulaştırılması en önemli unsurlardır. Ülkemizde Sağlık Bakanlığımızca, pandemi
ile mücadele kapsamında görev yapan sağlık personelinin kendilerini yalnız hissetmemeleri
ve güçlü olmaları için geliştirilen mobil Ruh Sağlığı Destek Sistemi (RUHSAD)
dünyada ilk olma özelliği taşıyan bir uygulama başlatıldı. Bu zorlu pandemi sürecini
ülke olarak hep birlikte sağlıklı ve iş birliği ile atlatmak ileride oluşabilecek ruhsal hastalıkları
en aza indirecektir.

Anahtar Kelimeler

Birinci basamak, sağlık çalışanları, ruh sağlığı

Kaynakça

• 1. Park SE Epidemiology, Virology, and Clinical Features of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus-2 (SARSCoV- 2; Coronavirus Disease-19). Clin Exp Pediatr, 2020. Apr;63(4): 119-24.
• 2. Sancak M, Çöl M, Türkiye’de COVID-19 Pandemisinin Kronolojik Olarak İncelenmesi, Bölüm 26, Editörler: Prof Dr Memikoğlu O, Prof Dr Genç V, COVID-19, 1. Baskı, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2020, Syf (203):201-17.
• 3. Güleç G, Erdoğan TS, Başar K, Covid-19 Salgınında Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlikten Korunma Rehberi, Türkiye Psikiyatri Derneği Ruhsal Travma ve Afet Çalışma Birimi, 2020, Syf:1-8 (https://www.psikiyatri.org.tr/uploadFiles/ 14202016552-TukenmislikCOVID.pdf) Erişim Tarihi: 03.05.2020.
• 4. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (https://kanhizmetleri.saglik.gov.tr/TR,65025/covid-19-salgini- suresince-saglik-personelimize-ruhsal-destek-mobil-uygulamasi. html) Erişim Tarihi:07.05.2020.
• 5. T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Pandemik İnfluenza Hazırlık Planı Ankara 2019, Syf: (10):1-229 (https://www.grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_ plani.pdf) Erişim Tarihi:03.05.2020.
• 6. Jones KE, Patel NG, Levy MA, Storeygard A, Balk D, Gittleman JL et al, Global Trends in Emerging Infectious Diseases, Nature, 2008, 451 (7181): 990–93.
• 7. Yıldız İ, Çıkrıkçılı U, Yüksel Ş, Karantinanın Ruhsal Etkileri ve Koruyucu Önlemler, Türkiye Psikiyatri Derneği Ruhsal Travma ve Afet Çalışma Birimi, 2020, (1) Syf:1-11 (https://www.psikiyatri. org.tr/TPDData/Uploads/files/KarantinaCOVID.pdf) Erişim Tarihi:03.05.2020.
• 8. Çöl M, Güneş G, COVID-19 Salgınına Genel Bir Bakıș, Bölüm 1, Editörler: Prof Dr Memikoğlu O, Prof Dr Genç V, COVID-19, 1. Baskı, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2020, Syf: (6): 1-8.
• 9. Lai J, Ma S, Wang Y, Cai Z, Hu J, Wei N, et al, Factors Associated With Mental Health Outcomes Among Health Care Workers Exposed to Coronavirus Disease 2019, JAMA Network Open, 2020;3(3).
• 10. Brooks SK, Webster RK, Smith LE, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, et al The Psychological İmpact of Quarantine and How to Reduce İt: Rapid Review of The Evidence, Lancet, 2020 Mar 14;395(10227):912-20.
• 11. Liu X, Kakade M, Fuller CJ, Fan B, Fang Y, Kong J, et al, Depression After Exposure to Stressful Events: Lessons Learned From The Severe Acute Respiratory Syndrome Epidemic, Comprehensive Psychiatry. 2012 Jan;53(1):15-23.
• 12.Wu P, Liu X, Fang Y, Fan B, Fuller J.C, Guan Z, et al. Alcohol Abuse/Dependence Symptoms Among Hospital Employees Exposed to a SARS Outbreak. Alcohol Alcohol Oxford Journals 2008; 43: 706–12.
• 13.Wu P, Fang Y, Guan Z, Fan B, Kong J, Yao Z, et al. The Psychological İmpact of the SARS Epidemic on Hospital Employees in China: Exposure, Risk Perception, and Altruistic Acceptance of Risk, Can J Psychiatry, 2009; 54: 302–11.
• 14.Marjanovic Z, Greenglass ER, Coffey S. The Relevance of Psychosocial Variables and Working Conditions in Predicting Nurses’ Coping Strategies During the SARS Crisis: An Online Questionnaire Survey. International Journal of Nursing Studies 2007; 44: 991–98.
• 15.Maunder R, Hunter J, Vincent L, Bennet J, Peladeau N, Leszcz M, et al. The İmmediate Psychological and Occupational İmpact of the 2003 SARS Outbreak in a Teaching Hospital. CMAJ 2003;168(10):1245-51.
• 16. Bai Y, Lin CC, Lin CY, Chen JY, Chue CM, Chou P, et al, Survey of Stress Reactions Among Health Care Workers İnvolved With The SARS Outbreak. Psychiatr Serv.2004;55(9):1055-57.
• 17. Lee AM, Wong JG, McAlonan GM, Cheung V, Cheung C, Sham PC et al. Stress and Psychological Distress Among SARS Survivors 1 Year After The Outbreak, The Canadian Journal of Psychiatry. 2007;52(4): 233-40.
• 18.Wong TW, Yau JK, Chan CL, Kwong RS, Ho SM, Lau CC et al. The Psychological İmpact of Severe Acute Respiratory Syndrome Outbreak on Health Care Workers in Emergency Departments and How They Cope, Eur J Emerg Med .2005;12(1):13-18.