Objective: As in many
places in the world, surgical practices in the Ottoman
Empire as well were performed not by physicians but surgeons. Even it seems
that medicine and surgery have been dominated by males from their appearance,
the literature shows that the appearances of female physicians and surgeons
date back to old times. In this Study, Based on the knowledge achieved on
Saliha Hatun, lived in the 17th century
and known with the name Kupeli, and on documents available in Uskudar Shari'a
Court Records, consent notes of surgical interventions were evaluated in this
study.
Methods: The consent
documents of Saliha Hatun from Uskudar Shari'a Court Records were examined.The
transcriptions of selected consent documents of Saliha Hatun were translated
into Turkish and assorted. The documents were separately evaluated.
Results: Saliha Hatun was
hazık in surgery and had a superior position among her peers. The consent forms
we examined for the purpose of this study show that there was a female surgeon
practicing in the 17th century, and she was performing surgeries and signing
consent forms with her patients. The majority of patients visited her for the
treatment of hernia.
Kupeli Saliha Hatun Consent Form Ottoman Empire Surgical practices 17th Century
Amaç: Dünyanın pek çok
yerinde olduğu gibi, Osmanlı Devletinde de cerrahi uygulamalar hekimler
tarafından değil cerrahlar tarafından gerçekleştirilmiştir. Tıp ve cerrahi,
ortaya çıktıklarından bu yana erkeklerin tekelinde gibi görünsede, literatür
kadın hekimlerin ve cerrahların da uzun bir geçmişe sahip olduğunu
göstermektedir. Bu çalışmada, 17. yüzyılda yaşayan ve Küpeli adı ile bilinen
Saliha Hatun hakkında bilgi edinmek ve Üsküdar Şer‘iyye Sicilleri’nde ki mevcut
belgelere dayanarak, cerrahi müdahalelerle ilgili rıza senetleri
değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Üsküdar Şer‘iyye
Sicilleri’nden Saliha Hatun'a ait rıza belgeleri incelenmiştir. Seçilen
belgelerin transkiripsiyonları ve türkçe çevileri yapılarak tasnif edilmiştir.
Belgeler ayrı ayrı değerlendilmiştir.
Bulgular: Saliha Hatun Cerrahide
hazıktı ve meslektaşları arasında üstün bir pozisyonda idi. Bu çalışmanın amacı
için incelediğimiz onam formları, 17. yüzyılda pratik yapan bir kadın cerrahın
olduğunu ve hastaları ile ameliyatlar yaptığını ve onam formlarını imzaladığını
göstermektedir. Hastaların
çoğu fıtık tedavisi için onu ziyaret etti.
Sonuç: Şer‘iyye
Sicilleri’nden bulunan rıza senetlerine dair belgeler, 17. yüzyılda Küpeli
Saliha Hatun isimli kadın cerrahın varlığına dair kanıt sağlamaktadır. Bu
çalışmanın amacı doğrultusunda incelenen onay formları Saliha Hatun'un fıtık
ameliyatlarında ustalaştığını göstermektedir. Bu aynı zamanda, Osmanlı
kadınlarının bu çağlarda sahip olduğu etkin rol ve pozisyonu gösteren önemli
kanıtlar niteliğindedir.
Küpeli Saliha Hatun Rıza Formları Osmanlı Devleti Cerrahi Uygulamalar 17.Yüzyıl
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 23 Ekim 2019 |
Kabul Tarihi | 20 Eylül 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 11 Sayı: 3 |