Doğumda Medikalizasyonun Doğum Memnuniyeti Ve Doğum Sonu Konfor Düzeyine Etkisi

Yıl 2024, , 108 - 120, 30.08.2024

Şüheda Girgin , Hicret Tezcan , Yasemin Hamlacı Başkaya

https://doi.org/10.59244/ktokusbd.1453673

Öz

Amaç: İndüksiyon, epizyotomi, fundal bası, amniyotomi gibi uygulamalar doğum eylemini hızlandırdığı ve kolaylaştırdığı düşünülmekte ve doğumda medikalizasyon kavramını ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada doğumda medikalizasyonun doğum memnuniyeti ve doğum sonu konfor düzeyine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı-Kesitsel olarak yapılan bu çalışmada 110 lohusa kadın ile görüşülmüştür. Veri toplama formu olarak 17 soruluk Kişisel Bilgi Formu, Doğum Memnuniyet Ölçeği ve Doğum Sonu Konfor Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 21 programı kullanılmış ve istatistiksel anlamlılık düzeyi p<.05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların yaş ortalaması 27.27±5.27’dir. Primiparların multiparlara göre postpartum ağrı durumu daha yüksektir (p<.05). Sonraki doğumda, multiparların %98.5’i; primiparların %84.4’ü vajinal doğumu tercih edeceğini belirtmiştir. Primiparların doğum memnuniyeti ve doğum sonu konforu multiparlara göre daha düşüktür (p<.05). Doğumda epizyotomi, oksitosin indüksiyonu, fundal bası, yeme- içme kısıtlaması uygulanan grubun uygulanmayan gruba göre doğum memnuniyeti daha düşük bulunmuşken; epizyotomi ve fundal bası uygulanan grubun doğum sonu konforu uygulanmayan gruba göre daha düşük bulunmuştur (p<.05).
Sonuç: Doğumu hızlandırmayı amaçlayan medikalize uygulamaların kadınların doğum memnuniyetini ve doğum sonu konfor düzeylerini olumsuz yönde etkilediği belirlenmiştir. Doğum sürecinde bu tür uygulamaların azaltılması ve sağlık profesyonellerinin uyum sağlayabilmesi için bu konularda daha fazla kanıt temelli çalışma yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğum, Medikalizasyon, Memnuniyet, Konfor.

The Effect Of Medicalization Of Birth On Birth Satisfaction And Postpartum Comfort Level

Öz

Aim: Practices such as induction, episiotomy, fundal pressure and amniotomy are seen as practices that accelerate and facilitate labor and reveal the concept of medicalization in childbirth. This study was conducted to examine the effect of medicalization at birth-on-birth satisfaction and postpartum comfort level.
Material and Method: In this descriptive-cross-sectional study, 110 puerperant women were interviewed. Personal Information Form with 17 questions, Birth Satisfaction Scale and Postpartum Comfort Scale were used as data collection forms. SPSS 21 program was used in the evaluation of the data and the statistical significance level was accepted as p<.05.
Results: The mean age of the individuals in the study was 27.27±5.27. The postpartum pain condition was determined higher primiparous than multiparous (p<.05). Vaginal birth was prefered by postpartum women %98.5 of multiparous and %84.4 of primiparous. Birth satisfaction and postpartum comfort was determined lower primiparous than multiparous (p<.05). Birth satisfaction was determined lower to applied episiotomy, induction, fundal pressure, nutrition restriction than to not applied. Postpartum comfort was determined lower to applied episiotomy and fundal pressure than to not applied (p<.05).
Conclusion: It has been determined that the medicalized practices used to accelerate labor negatively affect women's birth satisfaction and postpartum comfort levels. It is recommended to conduct more evidence-based studies on these issues in order to reduce such practices during the birth process and to enable health professionals to adapt.

Anahtar Kelimeler

Birth, Medicalization, Satisfaction, Comfort.

Kaynakça

• Aktaş, S., & Aydın, R. (2018). Fundal bası uygulamasının maternal ve fetal sağlık üzerine etkisi ve bu uygulamada sağlık profesyonellerinin sorumlulukları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 86-92. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/gumussagbil/issue/39501/403393. Armstrong, T. S., & Johnston, I. G. (2000). Which women want food during labour? Results of an audit in a Scottish DGH. Health Bull (Edinb). 58(2): 141-4. Erişim adresi: https://europepmc.org/article/med/12813843.
• Başgöl, Ş., & Kızılkaya, Beji, N. (2015). Doğum eyleminin birinci evresinde sık yapılan uygulamalar ve kanıta dayalı yaklaşım. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 32-39. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/duzcesbed/issue/4849/66631.
• Berghella, V., Baxter, J. K, Chauhan, S. P. (2008). Evidence-based labor and delivery management. American Journal Of Obstetrics And Gynecology. 199(5), 445-454. Doi yazımı (https://doi.org/10.17681/hsp.422360)
• Birgili, F. (2020). Doğum yapan kadınların doğum sonu konforu ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(3), 351-360. Doi yazımı (https://doi.org/10.17049/ataunihem.484941).
• Chin, E. G., & Vincent, C., & Wilkie, D. (2014). A comprehensive description of postpartum pain after cesarean delivery. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, (43), 729-741. Doi yazımı (https://doi.org/10.1111/1552-6909.1248).
• Çankaya, S., & Yılmaz, S. D. (2020). Labour worry and postpartum discomfort of primiparous mothers in Konya, Turkey. Africa Journal of Nursing and Midwifery, 22(1), 1-19. Doi yazımı (https://doi.org/10.25159/2520-5293/4469).
• Çıtak Bilgin, N., & Bedriye, A., & Potur, D. C., & Ayhan, F. (2018). Doğum yapan kadınların doğumdan memnuniyeti ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 342-352. Doi yazımı (https://doi.org/10.17681/hsp.422360).
• Demirel, G., & Gölbaşı, Z. (2015). Effect of perineal massage on the rate of episiotomy and perineal tearing. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 131(2), 183-186. Erişim adresi: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0020729215004361.
• Erenel, A. Ş., & Çiçek, S. (2018). Doğum Eylemine Yapılan Müdahalelerin Anne ve Çocuk Sağlığına Etkileri. SDU Journal of Health Science Institute/SDÜ Saglik Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2). Doi yazımı (https://doi.org/10.22312/sdusbed.406819).
• Ezeanochie, M. C., & Olaqbuji, B., & Ande, A. (2013). Women’s concerns and satis faction with induced labour at term in a Nigerian population. The Nigerian Postgraduate Medical Journal, 20(1), 1- 4. Doi yazımı (https://doi.org/10.4103/1117-1936.165487).
• Göncü, Serhatlıoğlu, S., & Karahan, N., & Hollins Martin, C. J., & Martin, C. R. (2018). Construct and content validity of the Turkish Birth Satisfaction Scale–Revised (T-BSS-R). Journal of reproductive and infant Psychology, 36(3), 235-245. Doi yazımı (https://doi.org/10.1080/02646838.2018.1443322).
• Karakaplan S., & Yıldız, H. (2010). Doğum sonu konfor ölçeği geliştirme çalışması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim Ve Sanatı Dergisi, 3(1), 55-65. Erişim adresi: https://tr-scales.arabpsychology.com/wp-content/uploads/pdf/dogum-sonu-konfor-olcegi-toad.pdf.
• Karaman, Ö. E., & Yıldız, H. (2018). Doğum eylemi travay sürecinde hareket serbestliği: nasıl? ne sağlar? kadın doğum hemşiresinin rolü nedir?. Turkiye Klinikleri Journal Of Nursing Sciences, 10(1). Doi yazımı (https://doi.org/10.5336/nurses.2017-57080).
• Kurtdaş, M. Ç. (2017). Medikalizasyon süreci, sağlığın ticarileşmesi ve bedenin denetlenmesine sosyolojik bir bakış. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 983-1012. Doi yazımı (https://doi.org/10.14520/adyusbd.336644).
• Kurt Can, E., & Ejder Apay, S. (2020). Doğum şekli: doğum sonu konfor ve doğumdan memnuniyet düzeylerini etkiler mi?, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(3), 547-565. Doi yazımı (https://doi.org/10.33715/inonusaglik.753497).
• Makuch, M. Y. (2010). Maternal positions and mobility during first stage of labour: RHL commentary. The WHO Reproductive Health Library; Geneva: World Health Organization.
• Martin, H.C.J., & Martin, R.C. (2013). Development and psychometric properties of the Birth Satisfaction Scale-Revised (BSS-R), Midwifery, 30, 610–619. Doi yazımı (https://doi.org/10.1016/j.midw.2013.10.006).
• Nahaee, J., & Mohammad-Alizadeh-Charandabi, S., & Abbas-Alizadeh, F., & Martin, C. R., & Hollins Martin, C. J., & Mirghafourvand M. (2020). Pre and during labour predictors of low birth satisfaction among Iranian women: a prospective analytical study. BMC Pregnancy And Childbirth, 20(1), 1-11. Doi yazımı (https://doi.org/10.1186/s12884-020-03105-5).
• Özcan, Ş., & Aslan, E. (2015). Normal doğumda ve sezaryen doğumda anne memnuniyetinin belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 23 (1), 41-48. Doi yazımı (https://doi.org/10.17672/fnhd.88951).
• Özöztürk, S., & Tokat, M. A., & Aypar, A. N. N., & Ekinci, F. (2022). Doğum şekli ve pariteye göre doğum memnuniyeti ile doğum sonu konfor ilişkisi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 16(1), 179-188. Doi yazımı (https://doi.org/10.21763/tjfmpc.952205).
• Öztürk, Y., & Özerdoğan, N. (2020). Postpartum ağrının fizyolojisi ve yönetimi. Turkiye Klinikleri Journal of Health Sciences, 5(2), 345-53. Doi yazımı (https://doi.org/10.5336/healthsci.2019-71032).
• Sayıner, F. D., & Özerdoğan, N. (2009). Doğal doğum. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2 (3), 143-148. Erişim adresi: https://www.academia.edu/download/105099819/143-148.pdf.
• Sperling, J. D., & Dahlke, J. D., & Sibai, B. M. (2016). Restriction of oral intake during labor: whither are we bound?. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 214(5), 592-596. Doi yazımı (https://doi.org/10.1016/j.ajog.2016.01.166).
• Swain, J., & Dahlen, H. G. (2013). Putting evidence into practice: a quality activity of proactive pain relief for postpartum perineal pain. Women and Birth, 26(1), 65-70. Doi yazımı (https://doi.org/10.1016/j.wombi.2012.03.004).
• Şahin, M., & Erbil N. (2019). Doğum ve medikalizasyon. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2(2), 120-130. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ouhcd/issue/49155/572283.
• Şahin, S., & Sinan, O. (2021). Investigation of mothers' postpartum breastfeeding and comfort conditions. Health Care for Women International, 42(4-6), 913-924. Doi yazımı (https://doi.org/10.1080/07399332.2021.1883022).
• Tan, P. C., & Soe, M. Z., & Sulaiman, S., & Omar, S. Z. (2013). Immediate compared with delayed oxytocin after amniotomy labor induction in parous women: a randomized controlled trial. Obstetrics & Gynecology, 121(2/1), 253-259. Doi yazımı (https://doi.org/10.1097/AOG.0b013e31827e7fd9).
• Tosun, S., & Ouyaba, A. T. (2020). Travayda duş almanın doğum memnuniyetine ve doğum sonrası konforuna etkisi. Ahi Evran Medical Journal, 5(2), 126-133. Doi yazımı (https://doi.org/10.46332/aemj.816163).
• Uzel, H. G., & Yanıkkerem, E. (2018). İntrapartum dönemde kanıta dayalı uygulamalar: doğum yapan kadınların tercihleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 11(1), 26-34. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/deuhfed/issue/46786/586673.
• Vural, G., & Erenel, A. Ş. (2017). Doğumun medikalizasyonu neden artmıştır, azaltabilir miyiz?. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(2), 76-83. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/hunhemsire/issue/30737/335833.
• Yıldız, H. (2019). Pozitif doğum deneyimi için intrapartum bakım modeli: Dünya Sağlık Örgütü önerileri. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 98-105. Doi yazımı (https://doi.org/10.30934/kusbed.546900).
• World Health Organization (2018). WHO recommendations: intrapartum care for a positive childbirth experience. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/260178/9789241550215-eng.pdf?sequence=1.