GEBELİK, DOĞUM VE DOĞUM SONRASI DÖNEMDE MÜZİK TERAPİNİN KANIT TEMELLİ KULLANIMI

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 47 - 60, 24.04.2021

Abdulazim Kılıç , Ozlem Can Gurkan

Öz

Müzik terapi; bireylerin bedensel, duygusal, duyusal ve sosyal gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan tamamlayıcı tıp uygulamalarından birisi olan ve müziğin insan üzerindeki çok yönlü etkilerini belirli bilimsel ilkeler, kurallar ve yöntemler çerçevesinde terapötik amaçla kullanmayı hedefleyen, çeşitli nedenlerle bozulmuş, yitirilmiş ya da yeterince gelişmemiş olan işlev ve becerileri, müzik aracılığı ile geliştirmeye ve kazandırmaya dönük bir terapi ve rehabilitasyon yaklaşımıdır. Stres ve anksiyetenin, gebelik ve doğum sonrası dönemde gebe ve yenidoğan üzerinde olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir.Müziğin, obstetrik alanındaki müdahalelerin yanı sıra, gebelik sırasında gevşemeyi sağladığı ve kaygıyı azalttığı gösterilmiştir. Bu derleme, müzik terapinin gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde kullanımıyla ilgili kanıt temelli çalışmaları incelemek amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel ve tamamlayıcı tedaviler, müzik terapi,, gebelik,doğum, doğum sonrası dönem.

Kaynakça

• Acar Z.(2008). “Doğum Sonrası Dönemde Kadınların Cinsel İşlevleri ve Etkileyen Faktörler”. (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı, Ankara.
• Ak, A.Ş. (2006). Avrupa ve Türk-İslam Medeniyetinde Müzikle Tedavi Tarihi Gelişimi ve Uygulamaları.
• Akmeşe, Z.B. ve Oran, N.T. (2014). Müzik Eşliğinde İlerleyen Kas Gevşeme Egzersizlerinin Gebelikte Bel Ağrısı ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri. Ebelik ve Kadın Sağlığı Dergisi, 59 (5), 503-509. doi: 10.1111 / jmwh.12176
• Apay E.S. (2011).“Sezaryen ile Doğum Yapan Kadınlara Roy’un Modeline Göre Verilen Ebelik Bakımının Değerlendirilmesi”.(Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Erzurum.
• Araç B. (2012).“Müzik Terapinin Cerrahi Yoğun Bakım Hastalarının Yaşam Bulgularına Etkisi”.(Yüksek Lisans Tezi), İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Balcı G. E.(2016). “Sezaryen Doğumlarda Uygulanan Anestezi Yöntemlerinin Annenin ve Yeni Doğanın Doğum Sonu Konforuna ve Uyumuna Etkisi”, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Beydağ D. K. (2007). Doğum Sonu Dönemde Anneliğe Uyum ve Hemşirenin Rolü. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni; 6 (6): 479-80.
• Bağcı S.(2014).“Annelerin Doğum Sonunda Yaşadıkları Sorunlar ve Yaşam Kalitesi İle İlişkisi”.(Yüksek Lisans Tezi), Selçuk ÜniversitesiSağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim Dalı, Konya.
• Birkan, I. (2014). Müzikle Tedavi, Tarihi Gelişimi ve Uygulamaları. Ankara Akupunktur ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, 37-49.
• Bauer, C. L., Victorson, D., Rosenbloom, S., Barocas, J., & Silver, R. K. (2010). Alleviating Distress During Antepartum Hospitalization: A Randomized Controlled Trial of Music and Recreation Therapy. Journal of Women’s Health, 19(3), 523–531. doi:10.1089/jwh.2008.1344.
• Carolan, M., Barry, M., Gamble, M., Turner, K., & Mascareñas, Ó. (2012). The Limerick Lullaby project: An intervention to relieve prenatal stress. Midwifery, 28(2), 173–180. doi:10.1016/j.midw.2010.12.006.
• Chang, H. C., Yu, C. H., Chen, S. Y., & Chen, C. H. (2015). The effects of music listening on psychosocial stress and maternal–fetal attachment during pregnancy. Complementary Therapies in Medicine, 23(4), 509–515. doi:10.1016/j.ctim.2015.05.002.
• Chlan L. L., Weinert C. R., Heiderscheita et. al. (2013). Effects of Patient-Directed Music Intervention on Anxiety and Sedative Exposure in CriticallyIllPatientsReceivingMechanicalVentilatorySupport: A RandomizedClinical Trial. Jama; 309(22): 2335-2344.
• Cunningham, F.G.,Leveno, K.J., Bloom, Spong, C.Y., Dashe J.S., Hoffman, B.L. ve ark. (2016). Vajinal Doğum içinde, Williams Obstetrik. (24nd ed.). Yıldırım G. (Çeviri Ed.) İstanbul: Nobel Tıb Kitabevleri; 536-574.
• Çıtak B. N., Potur C. D. (2010). Doğum Sonu Dönemde Kanıt Temelli Yaklaşımlar ve Hemşirelik, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(3): 80-87
• Corbijn van Willenswaard, K., Lynn, F., McNeill, J., McQueen, K., Dennis, C.-L., Lobel, M., & Alderdice, F. (2017). Music interventions to reduce stress and anxiety in pregnancy: a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry, 17(1). doi:10.1186/s12888-017-1432-x.
• Dağ H., Dönmez S., Şen E., Şirin A. (2013). Vaginal Doğum Yapan Kadınların Hastane Taburculuğuna Hazır Oluşluk Durumu, Gaziantep Tıp Dergisi; 19(2): 65-70.
• Dehcheshmeh, F. S. & Rafiei, H. (2015). Complementary and alternative therapies to relieve labor pain: A comparative study between music therapy and Hoku point ice massage. Complementary Therapies in Clinical Practice, 21(4), 229–232. doi:10.1016/j.ctcp.2015.09.002
• Doğaner G.,(2002).“Vaginal Yolla Doğum Yapan Kadınların Erken Postpartum Dönemde Kendisinin ve Yenidoğanın Bakımına Yönelik Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi”. (Yüksek Lisans Tezi), Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Er G. S.(2015) Portpartum Erken Dönemde Kanıta Dayalı Uygulamalar, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 4(3): 482-96.
• Garcia-Gonzalez, J., Ventura-Miranda, M. I., Requena-Mullor, M., Parron-Carreño, T., & Alarcon-Rodriguez, R. (2018). State-trait anxiety levels during pregnancy and foetal parameters following intervention with music therapy. Journal of Affective Disorders, 232, 17–22. doi:10.1016/j.jad.2018.02.008.
• Gençel, Ö., (2006). Müzikle Tedavi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 697- 706.
• Good M., Stanton-Hicks M., Grass J. A.et al.: (2001).Relaxation and music to reduce post surgical pain. J. Adv. Nurs. 33, 208–215.
• Guerrero, J. M., Castaño, P. M., Schmidt, E. O., Rosario, L., & Westhoff, C. L. (2012). Music as an auxiliary analgesic during first trimester surgical abortion: a randomized controlled trial. Contraception, 86(2), 157 162. doi:10.1016/j.contraception.2011.11.017
• Hamlacı, Y. (2013). “L4 Noktasına Uygulanan Akupresürün Doğum Eyleminde Algılanan Doğum Ağrısına Etkisi”.(Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Hollins Martin, C. J. (2014). A narrative literature review of the therapeutic effects of music upon childbearing women and neonates. Complementary Therapies in Clinical Practice, 20(4), 262–267. doi:10.1016/j.ctcp.2014.07.011.
• Hosseini S. E., Bagheri M., Honarparvaran N.(2013). Investigating the effect of music on labor pain and progress in the active stage of first labor. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2013 Jun;17(11):1479-87.
• Joanna Briggs Institute-https://joannabriggs.org/sites/default/files/2019-05/JBI-Levels-of-evidence_2014_0.pdfErişim Tarihi:25.05.2020.
• Kafali, H., Derbent, A., Keskin, E., Simavli, S., & Gözdemir, E. (2010). Effect of maternal anxiety and music on fetal movements and fetal heart rate patterns. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 24(3), 461–464. doi:10.3109/14767058.2010.501122.
• Kamioka, H., Mutoh, Y., Tsutani, K., Yamada, M., Park, H., Okuizumi, H., Oshio, T. (2014). Effectiveness of music therapy: a summary of systematic reviews based on randomized controlled trials of music interventions. Patient Preference and Adherence, 727. doi:10.2147/ppa.s61340.
• Karakaplan S. (2007).“Doğum Şeklinin Annelerin Doğum Sonu Konforuna ve Yenidoğan Üzerine Etkileri”.(Yüksek Lisans Tezi), Marmara ÜniversitesiSağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Laopaiboon, M., Lumbiganon, P., Martis, R., Vatanasapt, P., & Somjaivong, B. (2009). Music during caesarean section under regional anaesthesia for improving maternal and infant outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews. doi:10.1002/14651858.cd006914.pub2.
• Liu, Y. H., Lee, C. S., Yu, C. H., & Chen, C. H. (2015). Effects of music listening on stress, anxiety, and sleep quality for sleep-disturbed pregnant women. Women & Health, 56(3), 296–311. doi:10.1080/03630242.2015.1088116.
• Liu, Y. H., Chang, M. Y., & Chen, C. H. (2010). Effects of music therapy on labour pain and anxiety in Taiwanese first-time mothers. Journal of Clinical Nursing, 19(7-8), 1065–1072. doi:10.1111/j.1365-2702.2009.03028.x.
• Li, Y. & Dong, Y. (2012). Preoperative music intervention for patients undergoing cesarean delivery. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 119(1), 81–83. doi:10.1016/j.ijgo.2012.05.017
• Laurion S., Fetzer S. J. (2003),The effect of two nursing interventions on the postoperative outcomes of gynecologic laparoscopic patients, J Perianesth Nurs., 18(4);254-61.
• Mastnak, W. (2016). Perinatal Music Therapy and Antenatal Music Classes: Principles, Mechanisms, and Benefits. The Journal of Perinatal Education, 25(3), 184–192. doi:10.1891/1058-1243.25.3.184.
• Mucuk S., Güler N. (2002). Annelerin Doğum Sonu Dönemde Bakım Beklentileri ve Bu Beklentilerin Hemşireler Tarafından Karşılanma Durumu, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1): 21-20.
• Oh, M. O., Kim, Y. J., Baek, C. H., Kim, J. H., Park, N. M., Yu, M. J., & Song, H. S. (2016). Effect of Music Intervention on Maternal Anxiety and Fetal Heart Rate Pattern During Non-Stress Test. Journal of Korean Academy of Nursing, 46(3), 315. doi:10.4040/jkan.2016.46.3.315.
• Öztürk, L., Erseven, H. ve Atik, F. M. (2017). Makamdan Şifaya. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Özer T. H. (2011).“Doğum Şeklinin Annelerin Postpartum İlk 24 Saatteki Doğum Sonu Konforuna Etkisi”.(Yüksek Lisans Tezi), Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Phumdoung S., Good M. (2003). Music reducessensationanddistress of laborpain. PainManag. Nurs. 4, 54–61.
• Tabarro, C. S., Campos, L. B. de, Galli, N. O., Novo, N. F., & Pereira, V. M. (2010). Efeito da música no trabalho de parto e no recém-nascido. Revista Da Escola de Enfermagem Da USP, 44(2), 445–452. doi:10.1590/s0080-62342010000200029.
• Taghinejad, H., Delpisheh, A., & Suhrabi, Z. (2010). Comparison between Massage and Music Therapies to Relieve the Severity of Labor Pain. Women’s Health, 6(3), 377–381. doi:10.2217/whe.10.15.
• Talge, N. M., Neal, C., Glover, V. (2007). Antenatal maternal stress and longtermeffects on child neurodevelopment: How and why?,Journal of Child Psychology & Psychiatry & Allied Disciplines. 48, 245–261.
• Sağlık Bakanlığı Geleneksel, Tamamlayıcı ve Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı(2017).Müzikterapi Uygulaması Hakkında Bilgilendirme. Güncelleme Tarihi: 12.06.2017.https://getatportal.saglik.gov.tr/TR,24681/muzikterapi-uygulamasi-hakkinda-bilgilendirme.html. Erişim Tarihi:28.05.2020.
• Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2016). Müzikterapi Sağlık Alanı Sertifikalı Eğitim Standartları. Erişim Tarihi: 13.06.2019, http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/duyurular/belge/muzik_terapi_28112016.pdf
• Saisto T., Kaaja R., Ylikorkala O., Halmesmäki E. (2001). Reduced pain tolerance duringand after pregnancy in womensufferingfromfear of labor. Pain93, 123–127.
• Saisto T., Ylikorkala O., Halmesmäki E. (1999). Factorsassociatedwithfear of delivery in secondpregnancies. Obstet. Gynecol. 94, 679–682.
• Sarkar, P., Bergman, K., O’Connor, T.G., Glover, V.(2008). Maternal antenatalanxiety and amniotic fluid cortisol and testosterone: possible implications forfoetal programming. Journal of Neuroendocrinology. 20, 489–496.
• Simavli, S., Gumus, I., Kaygusuz, I., Yildirim, M., Usluogullari, B., & Kafali, H. (2014). Effect of Music on Labor Pain Relief, Anxiety Level and Postpartum Analgesic Requirement: A Randomized Controlled Clinical Trial. Gynecologic and Obstetric Investigation, 78(4), 244–250. doi:10.1159/000365085.
• Simavli, S., Kaygusuz, I., Gumus, I., Usluogulları, B., Yildirim, M., & Kafali, H. (2014). Effect of music therapy during vaginal delivery on postpartum pain relief and mental health. Journal of Affective Disorders, 156, 194–199. doi:10.1016/j.jad.2013.12.027
• Sis Ç. A., Türkoğlu N., Pasinlioğlu T. (2014). Annelerin Doğum Sonu Hastane Taburculuğuna Hazır Oluşluk Düzeylerini Etkileyen Bazı Faktörlerin Belirlenmesi, Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi; 3(2): 1-7.
• Taşkın, L. (2012). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, XI. Baskı. Ankara: Sistem Matbaacılık.
• Uçaner, B. ve Öztürk, B. (2009). Türkiye'de ve dünyada müzikle tedavi uygulamaları. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi I. Eğitim veAraştırma Kongresi,1-3 Mayıs, Çanakkale.
• Uyar M., Korhan E. A. (2011). Yoğun Bakım Hastalarında Müzik Terapinin Ağrı ve Anksiyete Üzerine Etkisi,Ağrı Dergisi; 23(4): 139-146.
• Wigram, T. ve Grocke, D. (2007). Receptivemethods in musictherapy. UK ve USA:JessicaKingsleyPublishers.
• Wong H. L., Lopez-Nahas V., Molassiotis A. (2001). Effects of Music Therapy on Anxiety in Ventilator Dependent Patients, Heart&Lung; 30(5): 376-87.
• World Federation of Music Therapy. (2011). What is musictherapy?. Erişim Tarihi: 13.06.2019, https://www.wfmt.info/wfmt-new-home/ about-wfmt/.
• Wu, J., Chaplin, W., Amico, J., Butler, M., Ojie, M. J., Hennedy, D., & Clemow, L. (2012). Music for surgical abortion care study: a randomized controlled pilot study. Contraception, 85(5), 496–502. doi:10.1016/j.contraception.2011.09.018.
• Wulff V., Hes P ,Fehm T , Schaal NK .(2017). Music in Obstetrics: An Intervention Option to Reduce Tension, Pain and Stress. Geburtshilfe Frauenheilkd, 77 (9): 967-975. doi: 10.1055 / s-0043-118414.
• Vas J. P. (2013).Tones and being tuned. Suggestions for the common origins of music therapy and hypnotherapy. Psychiatr Hung. 2013;28(2):159-64.
• Varışoğlu, Y., ve Satılmış, İ. G. (2019). Preterm Doğumlarda Anne Sütünün Artırılmasında Alternatif Bir Yöntem: Müzik terapi.Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi; 5(2); 70-81.
• Ventura, T., Gomes, M. C., & Carreira, T. (2012). Cortisol and anxiety response to a relaxing intervention on pregnant women awaiting amniocentesis. Psychoneuroendocrinology, 37(1), 148–156. doi:10.1016/j.psyneuen.2011.05.016.
• Vizeli M. (2010).“Koroner Anjiyografi Uygulanacak Hastalarda Müzik Terapisinin Anksiyete Düzeyine Etkisi”. (Yüksek Lisans Tezi), Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, E. (2014). “Doğumun Birinci Evresinde Elde Bulunan Kalın Bağırsak 4 Bölgesine Uygulanan Buz Basısının Doğum Ağrısı ve Sürecine Etkisinin Belirlenmesi”.(Yüksek Lisans Tezi), Adana.
• Yıldız D. (2008). Doğum Sonrası Dönemde Annelerin Bebek Bakımı Konusunda Danışmanlık Gereksinimleri ve Yaklaşımlar, Gülhane Tıp Dergisi; 50: 294-8.
• Yang, M., Li, L., Zhu, H., Alexander, I. M., Liu, S., Zhou, W., & Ren, X. (2009). Music Therapy To Relieve Anxiety In Pregnant Women On Bedrest. MCN, The American Journal of Maternal/Child Nursing, 34(5), 316–323. doi:10.1097/01.nmc.0000360425.52228.95.
• Yonemoto N., Dowswell T., Nagai S., Mori R., SchedulesFor Home Visits in TheEarlyPostpartumPeriod (Review), www.cochranelibrary.com Erişim Tarihi: 01.07.2018.
• Zhu, J., Hong-Gu, H., Zhou, X., Wei, H., Gao, Y., Ye, B., Chan, S. W.-C. (2015). Pain relief effect of breast feeding and music therapy during heel lance for healthy-term neonates in China: A randomized controlled trial. Midwifery, 31(3), 365–372. doi:10.1016/j.midw.2014.11.001.