Menopoz Mitleri: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 141 - 150, 27.06.2025

Funda Erol , Kerime Derya Beydağ

https://doi.org/10.35365/ctjpp.25.2.04

Öz

Bu araştırmanın amacı, Menopoz Mitleri Ölçeğini geliştirmek, geçerlik ve güvenirliğini test etmektir. Metodolojik tipteki araştırma, 1 Eylül 2023- 1 Mart 2024 tarihleri arasında, gelişigüzel örnekleme ile 334 menopoza girmiş veya girmemiş kadın ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında, “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Menopoz Mitleri Ölçeği Taslak Formu” kullanıldı. Ölçek geliştirme sürecinde literatür tarama, madde havuzunun oluşturulması, kapsam geçerliği çalışması, ölçek taslağının uygulanması ve geçerlik-güvenirlik analizleri olmak üzere beş aşama izlendi. Beşli likert tipi hazırlanan ve 30 maddeden oluşan “Menopoz Mitleri Ölçeği Taslak Formu” kapsam geçerliliğini değerlendirmek amacıyla 17 uzman görüşüne sunuldu. Uzman görüşü sonrasında taslak ölçeğin Kapsam Geçerlik İndeksi 0,68 olarak belirlendi. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda bazı maddeler yapı dışına çıkartıldı. Menopoz Mitleri Ölçeği, doğrulayıcı faktör analizi sonrasında 13 madde ve 3 alt boyuttan oluşan son halini aldı. Doğrulayıcı faktör analizinde ölçeğin uyum iyiliği değerleri χ²/sd: 3,158; GFI: 0,918; AGFI: 0,878; CFI: 0,938; RMSEA: 0,079; SRMR: 0,063 olarak belirlendi. Ölçeğin zamana karşı güvenirliği test-tekrar test yöntemiyle değerlendirilerek yanıtlar arası uyumun çok iyi olduğu saptandı (ICC: 0,828; p<0,001). Ölçeğin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısının 0,871 olduğu ve ölçek alt boyutlarının Cronbach Alfa güvenirlik katsayısının 0,792 ile 0,854 arasında değiştiği belirlendi. Bu çalışmada Menopoz Mitler Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Menopoz , mit , geçerlik , güvenirlik , ölçek geliştirme

Etik Beyan

Araştırmanın uygulanması için İstanbul Gedik Üniversitesi Etik Kurulu Başkanlığından araştırmanın uygulanması için onay alınmıştır (Karar No: 2023/7, Tarih: 27/07/2023)

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

Menopause Myths: A Scale Development Study

Öz

The purpose of this research is to develop the Menopause Myths Scale and test its validity and reliability. The methodological type of research was conducted between 1 September 2023 and 1 March 2024, with random sampling, with 334 menopausal or non-menopausal female individuals. “Introductory Information Form” and “Menopause Myths Scale Draft Form” were used to collect data. Five stages were followed in the scale development process: literature review, creation of the item pool, content validity study, implementation of the scale draft and validity-reliability analysis. The "Menopause Myths Scale Draft Form", prepared in a five-point Likert type and consisting of 30 items, was presented to 17 experts to evaluate its content validity. After expert opinion, the Content Validity Index of the draft scale was determined as 0.78. As a result of exploratory factor analysis, some items were excluded from the structure. The Menopause Myths Scale took its final form, consisting of 13 items and 3 subscales, after confirmatory factor analysis. In the confirmatory factor analysis, the goodness of fit values of the scale were χ²/sd: 3.158; GFI: 0.918; AGFI: 0.878; CFI: 0.938; RMSEA: 0.079; SRMR: determined as 0.063. The reliability of the scale over time was evaluated by the test-retest method and the agreement between the answers was found to be very good (ICC: 0.828; p<0.001). It was determined that the Cronbach Alpha reliability coefficient of the scale was 0.871 and the Cronbach Alpha reliability coefficient of the scale sub-dimensions varied between 0.792 and 0.854. In this study, it was determined that the Menopause Myths Scale is a valid and reliable scale.

Anahtar Kelimeler

Menopause , myth , validity , reliability , scale development

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Abay, H. (2023). Dünyada ve Türkiye’de kültürün menopoza yansıması. T. Akarsu (Ed.), Sağlık bilimlerinde öncü ve çağdaş çalışmalar kitabı içinde (s.19-30). İzmir: Duvar Yayınları.
• Abiç, A., & Yılmaz, D. V. (2020). Menopoz semptomlarına yoganın etkisi. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp dergisi, 3(2), 217-223.
• ACOG, The American College of Obstetricians and Gynecologists, (2019). https://www.acog.org/Patients/FAQs/The Menopause-Years?IsMobileSet=false Erişim Tarihi 28.01.2025
• Adewuyi, T.D.O. ve Akinade, E.A. (2010). Perception and attitudes of Nigerian women towards menopause, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1777–1782.
• Ağralı, C., Ünal, E., ve Kaya Şenol, D. (2022). Kadınların menopoz algısı ve tamamlayıcı tedavi kullanımına ilişkin tutumları, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3), 172–183.
• Akgül, A. (2005). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri (3. bs). Ankara: Emek Ofset.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme, Bülent Ecevit Üniversitesi SBE Dergisi, 7(1), 231-274.
• Boateng, G.O., Neilands, T.B., Frongillo, E.A., Melgar-Quiñonez, H.R. ve Young, S L.(2018). Best practices for developing and validating scales for health, social, and behavioral research: A primer, Front Public Health, 6(149), 149-157.
• Bursal, M. (2019). SPSS ile temel veri analizleri (2.bs). Ankara: Anı Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. 27. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çapık, C., Gözüm, S. ve Aksayan, S. (2018). Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: güncellenmiş rehber. Florence Nightingale J Nurs, 26, 199-210.
• Donati, S., Cotichini, R., Mosconi, P., Satolli, R., Colombo, C. ve Liberati, A. (2009). Menopause: Knowledge, attitude and practice among Italian women, Maturitas, 63, 246–252.
• El Khoudary, S.R., Greendale, G., Crawford, S.L., Avis, N.E., Brooks, M.M., Thurston, R.C., Karvonen Gutierrez, C., Waetjen, L.E. ve Matthews, K. (2019). The menopause transition and women’s health at midlife: Progress report from the Study of Women’s Health Across the Nation (SWAN), Menopause, 26(10), 1213-1227.
• Ercan İ, Kan İ. (2004). lçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 30(3):211-16
• Esin, M.N. (2014). Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, (Ed.), Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik içinde (ss. 193-231). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri.
• Gold EB, Bromberger J, Crawford S, Samuels S, Greendale GA, Harlow SD, Skurnick J. (2001). Factors associated with age at natural menopause in a multiethnic sample of midlife women. Am J Epidemiol. 153(9):865-74. doi: 10.1093/aje/153.9.865.
• Gözüyesil, E., Avcıbay Vurgec, B., Gökyıldız Surucu, S., & Onat Koroğlu, C. (2021). The relationship between the attitudes towards menopause and sexual functions among women in the climacteric period, Turkey. Journal of Midwifery and Reproductive Health, 9(3), 2889-2898.
• Gümüşay, M., & Erbil, N. (2019). Kadınların menopoza özgü yaşam kalitesine menopoz tutumunun etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2(2), 96-109.
• Hajjar, S.T.(2018). Statistical analysis: internal-consistency reliability and construct validity. Int J Quant Qual Res Methods, 6(1), 46-57.
• Hall, L., Callister, L.C., Berry, J.A. ve Matsumura, G. (2007). Meanings of menopause cultural ınfluences on perception and management of menopause, Journal of Holistic Nursing, 25(2), 106-118.
• Ibraheem, O. M., Oyewole, O. E., & Olaseha, I. O. (2015). Experiences and perceptions of menopause among women in Ibadan South East Local Government area, Nigeria. African Journal of Biomedical Research, 18(2), 81-94.
• Jurgenson, J. R., Jones, E. K., Haynes, E., Green, C., & Thompson, S. C. (2014). Exploring australian aboriginal women’s experiences of menopause: a descriptive study. BMC Women's Health, 14(1), 1-11.
• Karagöz, Y. ve Bardakçı, S. (2020). Bilimsel Araştırmalarda Kullanılan Ölçme Araçları ve Ölçek Geliştirme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Khademi, S. ve Cooke, M.S. (2003). Comparing the attitudes of urban and rural Iranian women toward menopause, Maturitas, 46, 113–121.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alpha güvenirlik katsayısı, J Mood Disord, 6(1), 47-48.
• Kishore, K., Jaswal, V., Kulkarni, V. ve De, D. (2021). Practical guidelines to develop and evaluate a questionnaire, Indian Dermatol Online J, 12(2), 266-275.
• Koc, Z. ve Saglam, Z. (2008). The determination of the symptom and the attitudes of women in the climacteric period related to menopause, Family and Public, 10(15), 100-112.
• Koyuncu, İ., ve Kılıç, A.F. (2019). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanımı: bir doküman. 44(198), 361-388.
• Lawshe, C.H. (1975). A quantitative approach to content validity, Pers Psy Chol, 28(4), 563-575.
• Li, J., Luyo, M., Tang, R., Sun, X., Wang, Y., Liu, B., Cui, J. ve Liu, G., (2020). Vasomotor symptoms in aging chinese women: findings from a prospective cohort study, Climacteric, 23(1), 46–52.
• Metintas, S., Arıkan, I., Kalyoncu, C. ve zalp, S. (2010). Menopause Rating Scale as a screening tool in rural Turkey, Rural and Remote Health, 10(1), 12-30.
• Mohajan, H.K. (2017). Two criteria for good measurements in research: Validity and reliability, ASHU- ES, 17(4), 59-82.
• Morgado, F.F.R., Meireles, J.F.F, Neves, C.M., Amaral, A.C.S. ve Ferreira, M.E.C. (2017). Scale development: Ten main limitations and recommendations to improve future research practices, Psicol Reflex Crit, 30(1), 3-10. NAMS (2022) Menopause. https://www.menopause.org/publications/clinical-care recommendations/chapter-1-menopause. 27.01.2025.
• Orçan, F. (2018). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi: İlk hangisi kullanılmalı? Egit Psikol Olcme Deger Derg, 9(4), 414-421.
• Özdamar, K. (2017). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme: Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Sözkesen Matbaacılık, Nisan Kitabevi.
• Özgür, G., Yıldırım, S. ve Komutan, A. (2010). Self care agency in the postmenopausal women and effective factors, Anatolian Journal of Nursing and Health Sciences, 13(1), 35-43.
• Polat, F., ve Geçici, F. (2021). Menopoz dönemindeki kadınların gözüyle menopoz: nitel bir araştırma örneği. Turkish Journal of Family Medicine And Primary Care, 15(4), 809–817.
• Seçer, İ. (2018). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci SPSS ve LISREL Uygulamaları. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Shorey, S. ve Esperanza, D. (2018). The experiences and needs of Asian women experiencing menopausal symptoms: A meta synthesis Menopause, The Journal of The North American Menopause Society, 26(5), 557-569.
• Souza, A.C., Alexandre, N.M.C. ve Guirardello, E.B. (2017). Psychometric properties in instruments evaluation of reliability and validity, Epidemiol Serv Saude, 26(3), 649-659.
• Sürücü, L. ve Maslakçı, A. (2020). Validity and reliability in quantitative research, Bus Manag Stud An Int J, 8(3), 2694-2726.
• Syed Alwi, S. A. R., Brohi, I. B., & Awi, I. (2021). Perception of menopause among women of Sarawak, Malaysia. BMC women's health, 21(1), 1-10.
• Tavşancıl, E. (2019). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. (6.bs.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Tek Gökçer, F. (2022). 45-55 Yaş Arasında Menopoz Dönemindeki Kadınların Menopoza İlişkin Tutumlarının ve Menopoz Semptomlarının İlişkisinin Incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• TNSA 2018. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma ve TÜBİTAK, Ankara, Erişim 28.01.2025, Türkiye. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf Ank
• Vaccaro, C. M., Capozzi, A., Ettore, G., Bernorio, R., Cagnacci, A., Gambacciani, M., ... & Lello, S. (2021). What women think about menopause: An Italian survey. Maturitas, 147, 47-52.
• Vural, P. I., ve Balci Yangin, H. (2016). Perceptıon of menopause: The Turkish and German women’s comparıson. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi, 5(3), 7-15.
• Yurdabakan, İ. ve Çüm, S. (2017). Davranış bilimlerinde ölçek geliştirme (Açıklayıcı faktör analizine dayalı)., J Fam Med Prim Care, 11(2), 108-126.
• Yusoff, M.S.B. (2019). ABC of content validation and content validity index calculation, EIMJ, 11(2), 49-54.