Kosova Savaşı Gazilerinin Depresyon Anksiyete ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, , 106 - 113, 01.08.2020

Ertan Basha Mehmet Kaya

https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.02.15

Öz

: Bu çalışmanın amacı, Kosova’da yaşayan gazilerin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin: mesleki durum sosyo-ekonomik ve eğitim durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Kosova’nın farklı bölgelerinde ikamet etmekte olan gaziler arasından ‘Basit Seçkisiz Örnekleme yoluyla seçilen gaziler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi 468’i erkek ve 87 kadın olmak üzere toplam 555 gaziden oluşmaktadır. Çalışmada verilerin toplanması için, ‘’Depresyon, Anksiyete ve Stres (DASS) Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel analizi sonucunda; Kosova gazilerinin, mesleki durum, sosyo-ekonomik ve eğitim durumu açısından depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kosova, Depresyon, Anskiyete, Stres, Gazi

Kaynakça

• Aker, A. T., Sorgun, E., Mestçioğlu, Ö., Karakaya, I., Kalender, D., Acar, G., ... ve Acicbe, Ö. (2008). İstanbul'daki bombalama eylemlerinin erişkin ve ergenlerdeki travmatik stres etkileri. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 63-71.
• Brewin, C. R., Andrews, B., Rose, S., and Kirk, M. (1999). Acute Stress Disorder and Posttraumatic Stress Disorder in Victims of Violent Crime. American Journal of Psychiatry, 156, 360-366.
• Büşra, B. (2014). Deprem Travmasının Kronik Psikolojik Etkileri: Düzce Depremi'nden 14 Yıl Sonra Travma Sonrası Stres ve Depresyon Belirtilerinin Yaygınlığı ve İlişkili Risk Faktörleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Davidson , J., Schwartz, M., Storck, M., vd. (1985). A Diagnostic and Family Study of Posttraumatic Stress Disorder. Am J Psychiatry, 142, 90-93.
• Dekel, R., Solomon, Z., Elklit, A. ve Ginzburg, K. (2004). World Assumptions and Combat-Related Posttraumatic Stress Disorder. The Journal of Social Psychology, 144, 407-420. Duran, Ş. ve Ünsal, G. (2014). Çankırı İlindeki Şehit Aileleri ve Malul Gazilerin Psikolojik Dayanıklılık ve Depresif Durumlarının Belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 158-162.
• Eşsizoğlu, A., Yaşan, A., Bülbül, İ., ve diğ. (2009). Bir Terör Saldırı Sonrasında Travma Sonrası Stres Bozulduğu Gelişimini Etkileyen Risk Faktörleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 20, 118-126.
• Güloğlu, B. ve Karaırmak, Ö. (2013). Posttraumatic Stress Disorder Among Turkish Veterans of the Southeast: Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(3), 237-244.
• Haskell, S. G., Gordon, K. S., Mattocks, K., Duggal, M., Erdos, J., Justice, A. ve Brandt, C. A. (2010). Gender differences in rates of depression, PTSD, pain, obesity, and military sexual trauma among Connecticut war veterans of Iraq and Afghanistan. Journal of Women's Health, 19(2), 267-271.
• Karakaya, I., Ağaoğlu, B., Çoşkun, A. ve Şişmanlar, Ş. G. (2004). Marmara Depreminden Üç Buçuk Yıl Sonra Ergenlerde TSSB, Depresyon ve Anksiyete Belirtileri. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(4), 257-266.
• Karasar, N. (1984). Bilimsel Araştırma Metodu: Ankara: Hacetepe Taş Kitapçılık.
• Kaya, B. (2000). Travma Sonrası Stres Bozukluğunda Komorbidite. Psikiyatri Dünyası, 4, 37-43.
• Kılıç, C. ve İnci, F. (2015). Acil Tıp Çalışanlarında Travmatik Stres: Yaş ve Eğitimin Koruyucu Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(4), 236-241.
• Kılıç, C. ve Ulusoy, M. (2003). Psychological Effects of the November 1999 Earthquake in Turkey: An Epidemiological Study. Acta Psychiatrica Scandinavica, 108(3), 232-238.
• Lovibond, S. H. ve Lovibond, P. F. (1995). Manual for the Depression Anxiety Stress Scale. Sydney: The Psychological Foundation of Australia, Inc.
• McInnes, K., Sarajlić, N., Lavelle, J. ve Sarajlić, I. (1999). Disability associated with psychiatric comorbidity and health status in Bosnian refugees living in Croatia. Jama, 282(5), 433-439.
• Mehdiyev, E. S., Çelik, C., ve Özdemir, B. (2009). Karabağ Savaşı Örnekleminde Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve Alkol Kullanım Bozuklukları Birlikteliği. Gülhane Tıp Dergisi, 51, 212-215.
• O'Brien, L. S. ve Hughes, S. J. (1991). Symptoms of Posttraumatic Stress Disorder in Falkland Veterans Fıve Years After the Conflict. Br J Psychiatry, 159, 135-141.
• Özgen, F. ve Aydın, H. (1991). Travma Sonrası Stres Bozukluğu; Klinik Psikiyatri Dergisi, 1, 34-41.
• Pynoos, R. S., Frederick, C., Nader, K., vd. (1987) Life Threat Andposttraumatic Stress in School-Age Children. Arch Gen Psychiatry, 44, 1057-1063. Samancı, A.Y. ve Ekici, G. (1996). Savaş Afet, İşkence, Tecavüz ve Posttravmatik Stres Bozukluğu. Düşünen Adam, 11(1), 19-26.
• Shalev, A.Y. ve Freedman, S. (2005). PTSD Following Terrorist Attacks: A Prospective Evaluation. ,Am J Psychiatry, 162, 1188- 1191.
• Shannon, M. P., Lonigan, C. J., Finch Jr, A. J. ve Taylor, C. M. (1994). Children exposed to disaster: I. Epidemiology of post-traumatic symptoms and symptom profiles. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 33(1), 80-93.
• Tarsuslu, T., Yümin, E. T., Öztürk, A. ve Yümin, M. (2010). Kronik fiziksel özürlü bireylerde ağrı, depresyon, anksiyete ve fonksiyonel bağımsızlık ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Ağrı, 22(1), 30-36.