Kimlik Gücü İle Kolektif Eylem Arasındaki İlişkide Sosyal Adaletin Düzenleyici Rolü

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 68 - 75, 10.08.2019

Orhan Kaya , Nihal Mamatoğlu

https://doi.org/10.35365/ctjpp.19.1.08

Öz

Bu çalışmanın amacı, kimlik gücü ve kolektif eylem arasındaki ilişkide, sosyal adaletin düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırmanın örneklemi Türkiye’nin farklı bölgelerinden kolay örneklem yöntemiyle sekiz üniversiteden 263 kadın, 242 erkek toplam 505 bireyden oluşturulmuştur. Katılımcıların yaş aralığı 18-32’dir.
Araştırma sonunda sosyal adaletin; kimlik gücü ile kolektif eylemin bireye yasal sorumluluk yükleyen eylemler boyutu arasındaki ilişkide düzenleyici bir rolü olduğu görülmüştür. Bu bulgu değerlendirildiğinde bireyin kolektif eyleme gitme olasılığının en yüksek olduğu durumun, bireyin hem kimlik gücünün hem sosyal adalet algısının düşük olduğu durum olduğu görülmüştür. Bireyin kolektif eyleme gitme olasılığının en düşük olduğu durum ise; bireyin kimlik gücünün düşük buna karşılık sosyal adalet algısının yüksek olduğu durum olarak tespit edilmiştir. Bu durum; bireyin, düşük düzeyde kimliklendiği sosyal grubu için çaba sarf etmesi; grup içinde öne çıkarak kendi algısında sosyal kimliğini güçlendirmesi şeklinde açıklanabilir.  

Anahtar Kelimeler

Sosyal adalet, kolektif eylem, kimlik gücü

Kaynakça

• Abrams, D. ve Hogg, M. A. (1988). Comments on the motivational status of self‐esteem in social identity and intergroup discrimination. European Journal of Social Psychology, 18(4), 317-334.
• Braungart, M. M. ve Braungart, G. R. (1990). The life-course development of left- and right-wing youth activist leaders from the 1960. Political Psychology, 11, 243-282.
• Christ, O., van Dick, R., Wagner, U. ve Stellmacher, J. (2003). When teachers go the extra-mile: Foci of organizational identification as determinants of different forms of organizational citizenship behavior among school teachers. British Journal of Educational Psychology, 73, 329-341.
• Drury, J. ve Reicher, S. (1999). The intergroup dynamics of collective empowerment: Substantiating the social identity model of crowd behavior. Group Processes ve Intergroup Relations, 2(4), 381-402.
• Drury, J. ve Reicher, S. (2005). Explaining Enduring Empowerment: A Comparati and Study of Collective Action and Psychological Outcomes. European Journal of Social Psychology, 35, 35-38.
• Duncan, E. L. (1999). Motivation for collective action: Group consciousness as mediator of personality, life experiences, and women’s rights activism. Political Psychology, 20, 611-635.
• Elgin, V. M. ve Mamatoğlu, N. (2014). Gezi parkı olayları: namus kültürü ve çatışma çözüm tarzları açısından bir değerlendirme. Alternative Politics/Alternatif Politika, 6(1).
• Ellemers, N., Spears, R. ve Doosje, B. (1999). Social identity (p. 144). Oxford.
• Ercan, L. ve Eryılmaz, A. (2013). Beliren yetişkinlikte romantik yakınlığı kim başlatabilir? Kişilik özellikleri ve kimlik statüleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 63-80.
• Flacks, R. (1990). Social bases of activist identity: comment on braungart article. Political Psychology, 11, 283-292.
• Gamson, W. A. (1992). The social psychology of collective action. In A. D. Morris ve C. M. Mu¨ller (Eds.), Frontiers in social movement theory (pp. 53–76). New Haven, CT: Yale University Press.
• Gezici Yalçın, M. (2007). Collective Action of Immigrants from Turkey Living in Germany. Doctoral dissertation, Philipps-Universität Marburg.
• Hercus, C. (1999). Identity, emotion, and feminist collective action. Gender ve Society, 13(1), 34-55.
• Hogg, M. A. ve Abrams, D. (1988). Social identifi cations: A social psychology of intergroup relations and group processes. London, Routledge.
• Hogg, M. A. ve Terry, D. (2001). Attitudes, behavior and social context. Philadelphia, PN: Psychology Press.
• Kaya O. ve Mamatoğlu N. (2017). Kolektif eylem ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nesne. 5(9).
• Kaya, O. ve Mamatoğlu, N. (2017). Relationships between social identity, perceived social justice and attitude towards participation in collective action. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(5), 1670-1682.
• Klandermans, B. (1997). The social psychology of protest. Oxford, England: Blackwell.
• Knippenberg, A. V. ve Ellemers, N. (1990). Social identity and intergroup differentiation processes. European review of social psychology, 1(1), 137-169.
• Lalonde, N. R. ve Cameron, E. J. (1994). Behavioral responses to discrimination: a focus on action. In the psychology of prejudice: The Ontario symposium (Vol. 7, pp. 257-288). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Le Bon, G. (1997). Kitleler psikolojisi. Çev. Y. Ender. İstanbul: Hayat Yayınevi. Lipponen, J., Helkama, K. ve Juslin M. (2003). Subgroup identification, superordinate identification and intergroup bias between the subgroups. Group Processes and Intergroup Relations, 6, 239-250.
• Ljubotina, D. (2004). Young people and social justice. Croatian Journal of Social Policy, 11(2), 159-175.
• Mamatoğlu, N. (2008). Öğretmenlerde kimliklenme ve kimliklenmenin işe yönelik tutum ve algıları yordayıcılığı. Türk Psikoloji Yazıları, 11(22), 47-62.
• Mamatoglu, N. (2010). Lider davranislari algilari ve örgütsel kimliklenme boyutlari arasinda çalisanin kisilik özelliklerinin düzenleyici rolü. Türk psikoloji dergisi, 25(65), 82.
• Mummendey, A., Kessler, T., Klink, A. ve Mielke, R. (1999). Strategies to cope with negative social identity: predictions by social identity theory and relative deprivation theory. Journal of Personality and Social Psychology, 76, 229-245.
• Pratt, M. G. (2001). Social identity dynamics in modern organizations: An organizational psychology/ organizational behavior perspective. M. A. Hogg ve D. J. Terry, (Ed.), Social identity processes in organizational context (13-30). Philadelphia, PA: Psychology Press.
• Reade, C. (2001). Dual identification in multinational corporations: Local managers and their psychological attachment to the subsidiary versus the global organization. International Journal of Human Resource Management, 12, 405-424.
• Simon, B. ve Klandermans, B. (2001). Politicized collective identity: A social psychological analysis. American Psychologist, 56, 319-331.
• Simon, B., Loewy, M., Stürmer, S., Weber, U., Freytag, P., Habig, C., Kampmeier, C. ve Spahlinger, P. (1998). Collective identification and social movement participation. Journal of Personality and Social Psychology, 74 (3), 646.
• Sturmer, S. ve Simon, B. (2004). Collective action: towards a dual-pathway model. European Review of Social Psychology, 15 (1), 59-99.
• Tajfel, H. (1982). Social psychology of intergroup relations. Annual review of psychology, 33(1), 1-39.
• Tajfel, H. (Ed.) (1978). Social Categorization, Social İdentity, and Social Comparison: Differentiation between Social Groups. New York: Academic Press.
• Tajfel, H. ve Turner, C. J. (1979). An integrati ve theory of inter-group conflict. G. Austin ve S. Worchel (Ed.), The social psychology of inter-group relations. (pp. 33-47). Monterey, CA: Brooks/Cole.
• Turner, J. C. ve Tajfel, H. (1986). The social identity theory of intergroup behavior. Psychology of intergroup relations, 7-24.
• Ufkes, G. E., Dovidio F. J. ve Tel, G. (2014). Identity and collective action among European kurds. British Journal of Social Psychology.
• Ülke, H.E. (2006). Kişilik ve Adalet Algılarının Sosyal Kaytarma Üzerindeki Rolünün Araştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). 19 Mayıs Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun
• Van Dick, R. (2004). My job is my castle: Identification in organizational contexts. C. L. Cooper ve I. T. Robertson, (Ed.), International review of industrial and organizational psychology içinde (171-203). Wiley: Chichester.
• Van Knippenberg, D. ve van Schie, E. C. M. (2000). Foci and correlates of organizational identification. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73, 137- 147.
• Van Stekelenburg, J. ve Klandermans, B. (2013). The social psychology of protest. Current Sociology, 0011392113479314.
• Van Zomeren, M., Postmes, T. ve Spears, R. (2008). Toward an integrative social identity model of collective action: a quantitative research synthesis of three socio-psychological perspectives. Psychological Bulletin, 134 (4), 504-535.
• Veenstra, K. ve Haslam, S. A. (2000). Willingness to participate in industrial protest: Exploring social identification in context. British Journal of Social Psychology, 39(2), 153-172.
• Wright, C. S. Taylor, M. D. ve Moghaddam, M. F. (1990). responding to membership in a disadvantaged group: from acceptance to collective protest. Journal of Personality and Social Psychology, 58 (6), 994.
• Yıldırım, F. (2011). Üniversite Gençliği Sosyal Adalet’ten Ne Anlıyor? Sosyal Adalet İlkelerinin Sosyal Adalet Algısı Üzerindeki Etkisi. Aile Ve Toplum: Eğitim, Kültür Ve Araştırma Dergisi, 25 (7), 113-124.