Akademisyenlerde Sosyodemografik Değişkenlere Göre Mobbing, Psikosomatik Belirtiler ve Ruminatif Düşünce Biçiminin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 139 - 144, 20.12.2019

Bade Yaya , Deniz Ergün , Beniz Yılmaz

https://doi.org/10.35365/ctjpp.19.1.17

Öz

Bu çalışma akademisyenlerde mobbing ve psikosomatik belirtilerin ilişkisinde ruminatif düşünce biçiminin aracı rolünü saptamak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın örneklemi seçkili örnekleme yöntemiyle alınmış 293 akademisyen oluşmaktadır. Çalışmaya katılan bireylerin 151’i kadın, 142’si erkektir. Veri toplama aracı olarak araştırmacının hazırladığı Kişisel Bilgi Formu, Ruminatif Düşünce Biçimi Ölçeği, İş Yeri Zorbalığı (Mobbing) Ölçeği ve Somatizasyon Ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırma nicel, tanımlayıcı bir araştırmadır ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada, kadınlarda mobbinge maruz kalma ve somatizasyon oranları erkeklerden daha yüksek bulunmuştur. 29 yaş ve altı, bekar, geliri az olan, araştırma görevlileri, alanda 3 yıl veya daha az çalışanlar, haftalık 36 saat ve üzeri çalışma mobbinge maruz kalma, somatizasyon ve ruminatif düşünce biçimi için risk faktörü oluşturduğu tespit edilmiştir. Mobbinge maruz kalma, somatizasyon ve ruminatif düşünce biçimi arasında pozitif yönde güçlü ilişki bulunmuştur. Her meslek grubunda olduğu gibi akademik çalışma alanında da mobbingin olduğu, psikolojik ve fiziksel yakınmalara yol açtığı görülmüştür. İşyerlerinde mobbingin önlenmesi çalışanların gününü büyük bölümünü geçirdikleri yerde daha sağlıklı çalışma ortamlarının oluşturulmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, somatizasyon, ruminatif düşünce, akademisyen

Kaynakça

• Ali,S.A.Z, Saleem,T., Khan,R. M.& Munawar,H. (2016).Job Stress And Poor Mental Health as a predictor of somatization among workers. International Journal of Scientific &Engineering Research, Volume 7, Issue 8.1709-1712.
• Biçer, D. Bez ve Y., Yöney, T.H. (2009). Stres, iş stresi ve sağlık ile etkileşimi. Türkiye’de Psikiyatri; 11: 126-132.
• Cassitto, M. G. (2003). Raising awareness of Psychological Harassment at Work. Albany, NY, USA: World Health Organization.
• Cayvarlı, P. E. (2013). Akademisyenlerin üniversitelerdeki psikolojik yıldırmaya ilişkin algılarının incelenmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitütü, İzmir.
• Çay, H. (2008). İşyerinde Psikolojik Şiddet (Mobbing) ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Çetin, C. ve Bağcı, K.N. (2016). Mobbing ve Sonuçlarından Biri: Psikosomatik Belirtiler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (2), 29-49.
• DiMartino, V. , Hoel, H., Cooper,C.L. (2003). Preventing Violence and Harrassment in the Workplace (Report). European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Ireland. ISBN 92-897-0211-7
• Jose, P. & Brown, I. (2008). When does the gender difference in rumination begin? Gender and age differences in theuse of rumination by adolescents. Journal of Youthand Adolescence, 37(2), 180-192.
• Kaplan, I.H. & Sadock, B.J. (1989). Comprehensive Textbook of Psychiatry, 5 (1), pp: 1009- 1012.
• Karslı, E. (2008). Kisilerarası Tarz, Kendilik Algısı, Öfke ve Psikosomatik Bozukluklar, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kesebir, S.(2004). Depresyon ve Somatizasyon. Klinik psikiyatri, 1. 14-19.
• Kılıç, M . (1991). Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)'nin Geçerlilik ve Güvenirliği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi , 1 (2) , 45-52. Leymann, H. (1996). The Content and Development of Mobbing at work, Europian Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
• Lipowski, Z.J. (1990). Somatization and Depression. Psychosomatics, 31, 13-21.
• Mikkelsen, E.G. ve Einarsen, S.(2002). Basic Assumptions and Symptoms of Post-Traumatic
• Minibaş, J. ve Idig, M. (2009). Psikolojik Taciz Is Yerindeki Kâbus. Ankara: Nobel Yayın.
• Nolen-Hoeksema, S. ( 1991). Responses to depression and their effects on the duration of depressive episodes. Journal of Abnormal Psychology, 100, 569–582.Peker,
• D.S. (2008). Bedensel Belirtilerin Klinik Degerlendiriminde Önemli Bir Ayrıntı: Psikobiyolojik ve Psikososyal Faktörler, Türk Aile Hekimligi Dergisi, 12(1), 31-38.
• Özdemir H. & Tatar, A., (2019). Genç Yetişkinlerde Yalnızlığın Yordayıcıları: Depresyon, Kaygı, Sosyal Destek, Duygusal Zeka. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 1 (2): 93-101 doi:10.35365/ctjpp.19.1.11
• Ratelle, C.F., Vallerand, R.J., Mageau, G.A., Rousseau, F.L.& Provencher, P. (2004). When passion leads to problematic outcomes: A look at gambling. Journal of Gambling Studies, 20, 105–119.
• Samurçay, N. (1965). Psikosomatik Hekimlik ve Psikanaliz. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Cografya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 3, 271-280.
• Smith, J. M. ve Alloy, L. B. (2009). A road map to rumination: a review of the definition, assessment, and conceptualization of this multifaceted construct. Clin. Psychol. Rev. 29, 116–128.
• Tınaz, P. (2006). Isyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Çalışma ve Toplum, 4, 13-28.
• Tuğcu, H. (1987). Psikosomatik Hastalarda Psikolojik İhtiyaç Örüntüsünün İncelenmesi,(Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yaman, E.(2010). Psikoşiddete (Mobbinge) Maruz Kalan Öğretim Elemanlarının Örgüt Kültürüne ve İklimine İlişkin Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (1), 547-578.
• Yüksel, Ö. (2013). Kadınlarda Evlilik Uyumu ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki: Stresle Baş Etme Biçimleri ve Toplumsal Cinsiyet Rolü Tutumlarının Aracı Rolleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.