Örgütsel Travmalar: Beyaz Yakalı Çalışanlarda Algılanan Travma Riski ve Örgütsel Dayanıklılık ile İlişkisi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 97 - 105, 01.08.2020

Esin Çetin Özbudak İdil Işık

https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.02.14

Öz

Nitel ve nicel fazları barındıran karma bir tasarıma sahip olan bu araştırma, örgütsel travma kavramından hareket ederek, ülkemizde çalışanların iş yaşamında hangi olayları travmatik deneyim olarak algıladıklarını incelemektedir. Odak grup çalışmasında, şirketlerde gündelik akışı bozabilen, çalışanları olumsuz duygu durumuna sokabilen 36 olay türü tespit edilerek, ikinci fazda kullanılacak “Örgütsel Travmatik Olaylar Ölçeği” hazırlanmıştır. Bu ölçeğin, Örgütsel Dayanıklılık Ölçeği ile birlikte 145 beyaz yakalı profesyonele uygulanmasıyla ilerleyen araştırma, Çok Boyutlu Ölçeklendirme Analizinde ortaya çıktığı üzere potansiyel travmatik etki yaratabilecek olayların, bireysel ve örgütsel düzeyde etkiye sahip olaylar olarak iki eksende gruplandığını ve örgütsel düzey eksenine dair algılanan riskin, bireysel düzeye göre daha yüksek olduğunu göstermiştir. Yöneticilerin, yönetici olmayanlara göre algıladıkları riskin her iki düzey için daha düşük olduğu da görülmüştür. Ayrıca, travmatik olay risk algısıyla örgütsel dayanıklılık algısı arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel travma, önlenebilme, maruz kalma olasılığı, travmatik olaylar, örgütsel dayanıklılık

Kaynakça

• Annarelli, A. ve Nonino, F. (2016). Strategic and operational management of organizational resilience: current state of research and future directions. Omega, 62, 1-18.
• Borg, I., ve Groenen, P. J. F. (2005). Modern multidimensional scaling: Theory and applications (2nd ed.). New York, NY US: Springer Science + Business Media.
• Buckley, T. ve Dunn, A. (2012). Healing the traumatized organization: an exploration of post-trauma recovery and growth in the workplace setting using the metaphor of nervous system as a template to highlight collective learning. In R. Hughes, A. Kinder ve C.L. Cooper (Eds.), International handbook of workplace trauma support (pp.350-367). UK: John Wiley ve Sons.
• Burke, R.J. (2012). The trauma impact on organizations: causes, consequences, and remedies. In R. Hughes, A. Kinder ve C.L. Cooper (Eds.), International handbook of workplace trauma support (pp.71-85). UK: John Wiley ve Sons.
• Cohen, J. (1998). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• De Galizia, A., Simon, C., Weber, P., Iung, B., Ducal, C. & Serdet, E. (2016). Markers and patterns of organizational resilience for risk analysis. IFAC-PapersOnLine, 49-19, 432-437.
• De Klerk, S. (2007). Healing emotional trauma in organizations: an o.d. framework and case study. Organizational Development Journal, 25(1), 49-55.
• Denenberg, R.V., ve Denenberg, T.S. (2010). Workplace violence: The American experience. In R. J. Burke ve C. L. Cooper (Eds.), Risky business: Psychological, physical and financial costs of high-risk behavior in organizations (pp. 375–402). Surrey: Gower.
• Dickson, G.C.A., Price, L., Maclaren, W.M. ve Stein, W.M. (2004). Perception of risk: a study of A&E nurses and NHS managers. Journal of Health Organization and Management, 18(5), 308-320.
• Gabriel, Y. (2012). Organizations in a state of darkness: Towards a theory of organizational Miasma. Organization Studies, 33(9), 1137–1152.
• Hillmann, J., Duchek, S., Meyr, J. & Guenther, E. (2018). Educating future managers for developing resilient organizations: the role of scenario planning. Journal of Management Education, 1-35, DOI: 10.1177/1052562918766350.
• Holling, C.S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. Annual Review of Ecology and Systematics, 4, 1–23.
• Hopper, E. (2010). Trauma and organizations. London: Karnac Books.
• Hormann, S. ve Vivian, P. (2005). Toward an understanding of traumatized organizations and how to intervene in them. Traumatology, 11(3), 159-169.
• Hormann, S. D. L. (2007). Organizational trauma: A phenomenological study of leaders in traumatized organizations. (Doctoral dissertation). Antioch University, Ohio.
• Işık, İ. (2014). Yokluk hipotezi anlamlılık testi ve etki büyüklüğü tartışmalarının psikoloji araştırmalarına yansımaları, Eleştirel Psikoloji Bülteni, 5, 55-80.
• Işık, İ. (2017a). Organizations and exposure to trauma at a collective level: the taxonomy of potentially traumatic events. In S. Hasa ve R.B. Thornton (Eds), Impact of organizational trauma on workplace behavior and performance (pp. 18-57). USA: IGI Global.
• Işık, İ. (2017b). Psikoloji Analındaki Uzmanlık Yönelimleri. In T.Turgut ve M. Çinko (Eds.) Değerler ve Kariyer Motivasyonu Değerli İnsana “Değer”li Çalışmalar. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Kantur, D. ve Iseri-Say, A. (2015). Measuring organizational resilience: A scale development. Journal of Business, Economics and Finance, 4(3), 456-472.
• King, D., Newman, A. ve Luthans, F. (2016). Not if, but when we need resilience in the workplace. Journal of Organizational Behavior, 37, 782-786.
• Limnios, E.A.M., Mazzarol, T., Ghadovani, A. & Schilizzi, S.G.M. (2014). The resilience architecture framework: four organizational archetypes. European Management Journal, 32, 104-116.
• Mandojana, N. & Bansal, P. (2016). The long-term benefits of organizational resilience through sustainable business practices. Strategic Management Journal, 37, 1615-1631.
• Noer, D. (1993). Healing the wounds: Overcoming the trauma of layoffs and revitalizing downsized organizations. San Francisco: Jossey-Bass.
• Özbudak, E.Ç. (2018). Are you prepared? Measuring the level of perceived risk for organizational trauma and its relationship with organizational resilience Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniveristesi. İstanbul, Türkiye.
• Patriarca, R., Di Gravio, G., Costantino, F., Falegnami, A., ve Bilotta, F. (2017). An analytic framework to assess organizational resilience. Safety and Health at Work, 1-12.
• Pena, P.A., Broucke, S., Sylin, M., Leysen, J., ve Soir, E. (2017). Definitions, Typologies, and Processes Involved in Organizational Trauma: A Literature Review. In S. Hasa ve R.B. Thornton (Eds), Impact of organizational trauma on workplace behavior and performance (pp. 1-17). USA: IGI Global.
• Powley, E.H. (2012). The process and mechanisms of organizational healing. The Journal of Applied Behavioral Science, 49(1), 42-68.
• Sahebjamnia, N., Tarabi, S.A. ve Mansouri, S.A. (2018). Building organizational resilience in the face of multiple disruptions. International Journal of Production Economics, 197, 63-83.
• Somers, S. (2009). Measuring resilience potential: an adaptive strategy for organizational crisis planning. Journal of Contingencies and Crisis Management, 17(1), 12-23.
• Steinkamp, M. (2014). Behind the masks of silence: How leaders can overcome organizational trauma (Unpublished master’s thesis). INSEAD, Fontainebleau.
• Stuart, R. (1996). The trauma of organizational change. Journal of European Industrial Training, 20(2), 11-16.
• Venugopal, V. (2016). Understanding organizational trauma: a background review of types and causes. Journal of Business and Management, 18(10), 65-69.
• Vivian, P., Cox, K., Hormann, S., ve Kangas, S. (2017). Healing traumatized organizations: reflections from practitioners. OD Practitioner, 49(4), 45-51.
• Watkins, M. D., & Bazerman, M. H. (2003, March). Predictable surprises: The disasters you should have seen coming. Harvard Business Review, 72–80.