Alkol-Madde Bağımlılarında D Tipi Kişilik Özellikleri ve Aleksitimi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: Özel Sayı 1, 12 - 15, 28.11.2019

Filiz Özsoy

https://doi.org/10.35365/ctjpp.19.special1.3

Öz

Biz çalışmamızda; Alkol/madde kullanım bozukluğu (AMKB) tanılı hastaların depresyon-anksiyete skorları, D tipi kişilik özellikleri ve aleksitimi düzeylerini değerlendirmeyi amaçladık. Çalışmaya; 30 alkol (AKB) ve 30 madde (MKB) kullanım bozukluğu tanılı hasta ve 30 kontrol grubu alındı. Tüm katılımcılara; Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HADÖ), D tipi kişilik ölçeği (DS-14) ve Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ) uygulandı. Hasta grubunda; DS-14 her iki alt boyut kontrol grubuna göre istatistiksel olarak yüksekti (p<0.001). Benzer şekilde HADÖ her iki alt boyut hasta grubunda kontrol grubundan yüksekti (p<0.05). Son olarak hasta grubunda TAÖ sadece duyguları tanıma alt boyutu anlamlı idi (p<0.001), diğer alt boyutlarda istatistiksel farklılık tespit edilmedi (p>0.05). Elde ettiğimiz bulgular ışığında AMKB tanılı hastaların; daha kaygılı-depresif ve belli alt boyutlarda aleksitimik olduğu ve ek olarak D tipi kişilik özelliklerine sahip oldukları bulundu. Bulgularımızın önem kazanabilmesi için büyük örneklemlerle ileri araştırmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

alkol kullanım bozukluğu, madde kullanım bozukluğu, D tipi kişilik özellikleri, aleksitimi, aksiyete, depresyon

Kaynakça

• Alçelik, A., Yildirim, O., Canan, F., Eroglu, M., Aktas, G., & Savli, H. (2012). A preliminary psychometric evaluation of the type D personality construct in Turkish hemodialysis patients. Journal of Mood Disorders, 2(1), 1.
• Aydemir, O. (1997). Hastane anksiyete ve depresyon olcegi Turkce formunun gecerlilik ve guvenilirligi. Turk Psikiyatri Derg., 8, 187-280.
• Bagby, R. M., Parker, J. D., & Taylor, G. J. (1994). The twenty-item Toronto Alexithymia Scale-I. Item selection and cross-validation of the factor structure. Journal of psychosomatic research, 38(1), 23-32.
• Bailey, P. E., & Henry, J. D. (2007). Alexithymia, somatization and negative affect in a community sample. Psychiatry research, 150(1), 13-20.
• Conway, K. P., Kane, R. J., Ball, S. A., Poling, J. C., & Rounsaville, B. J. (2003). Personality, substance of choice, and polysubstance involvement among substance dependent patients. Drug and alcohol dependence, 71(1), 65-75.
• De Berardis, D., D'Albenzio, A., Gambi, F., Sepede, G., Valchera, A., Conti, C. M., ... & Serroni, N. (2009). Alexithymia and its relationships with dissociative experiences and Internet addiction in a nonclinical sample. CyberPsychology & Behavior, 12(1), 67-69
• Denollet, J. (2005). DS14: standard assessment of negative affectivity, social inhibition, and Type D personality. Psychosomatic medicine, 67(1), 89-97.
• Evren, C., Eken, B., & Cakmak, D. (2003). Alexithymia among alcohol dependent patients and its relationship with depression, anxiety and personality disorders. Journal of Dependence, 4, 47-52.
• Fridrici, C., Leichsenring-Driessen, C., Driessen, M., Wingenfeld, K., Kremer, G., & Beblo, T. (2013). The individualized alcohol Stroop task: No attentional bias toward personalized stimuli in alcohol-dependents. Psychology of Addictive Behaviors, 27(1), 62.
• Güleç, H., & Köse, S. (2009). Yazıcı Güleç M, Çıtak S, Evren C, Borckardt J, ve ark. Yirmi soruluk Toronto Aleksimi Ölçeği'nin Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. J Clin Psychopharmacol, 19(3), 213-219.
• Keskin, G., & Gümüş, A. B. (2017). Alkol ve madde bağımlılarında depresif belirtiler ve depresif belirtilerle ilişkili değişkenlerin incelenmesi. Dusunen Adam, 30(2), 124.
• Mols, F., & Denollet, J. (2010). Type D personality among noncardiovascular patient populations: a systematic review. General hospital psychiatry, 32(1), 66-72.
• Özen, S., & Topcu, M. (2017). Tıp fakültesi öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ile depresyon, obsesyon-kompulsiyon, dürtüsellik, aleksitimi arasındaki ilişki. Bağımlılık Dergisi, 18(1), 16-24.
• Park, Y. M., Ko, Y. H., Lee, M. S., Lee, H. J., & Kim, L. (2014). Type-D personality can predict suicidality in patients with major depressive disorder. Psychiatry investigation, 11(3), 232.
• Spek, V., Nefs, G., Mommersteeg, P. M., Speight, J., Pouwer, F., & Denollet, J. (2018). Type D personality and social relations in adults with diabetes: results from diabetes MILES–The Netherlands. Psychology & health, 33(12), 1456-1471.
• Şentürk, S. (2018). Alkol veya madde kötüye kullanımı tanısı almış bireyler ile sağlıklı kontrollerin d tipi kişilik yapısına sahip olma açısından karşılaştırılması (Doctoral dissertation, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Yıldız, A. (2012). Alkol Bağımlılığının Tip D Kişilik İle İlişkisinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Gazi Üniversitesi, Psikiyatri AD, Ankara.
• Zhang, L., Wang, X., Zhu, Y., Li, H., Zhu, C., Yu, F., & Wang, K. (2017). Selective impairment of decision making under ambiguity in alexithymia. BMC psychiatry, 17(1), 378.
• Zigmond, A. S., & Snaith, R. P. (1983). The hospital anxiety and depression scale. Acta psychiatrica scandinavica, 67(6), 361-370.