Gösteri Toplumu Açısından, Dumansız Isıtılmış Tütün Kullanımı ve Tercih Etme Sebepleri Üzerine Bir İnceleme; IQOS Örneği

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 4, 360 - 367, 20.12.2024

Burcu Süerdem , Fevzi Kasap

https://doi.org/10.35365/ctjpp.24.04.88

Öz

Sigara kullanımında yeni bir ürün olan dumansız tütün ürünü IQOS kullanıcılarına “sigara içmeye devam edecek tüm yetişkin sigara tüketicilerine daha iyi bir alternatif sunmak” amacı ile erişim sağlamaktadır. Kuzey Kıbrıs’taki IQOS kullanıcılarının tüketimi, davranışları ve bunun gösteri toplumu açısından, kullanma ve tercih etme sebepleri araştırmanın esas amacıdır.Bu araştırmada, gösteri toplumu perspektifinden bakıldığında tütün tercihlerinin ve kullanım motivasyonlarının nasıl şekillendiğine dair bir anlayış sunma amaçlanmaktadır. Bu bağlamı anlamak için IQOS’un pazarlama stratejileri, kullanıcı profilleri ve tercih etme sebepleri araştırılmıştır. Araştırmada, katılımcıların tütün ürünlerini kullanma sebepleri arasında stres giderme, özenti, alışkanlık gibi gösteri toplumu kavramlarına paralel motifler bulunmaktadır. IQOS gibi ürünler belirli bir yaşam tarzını, prestiji veya modernliği simgelediği düşünülerek kullanıldığı durumlar, gösteriş toplumuyla ilişkilendirilebilir. Bu kapsamda IQOS, sadece bir tütün ürünü olmanın ötesinde, toplumsal yaşamda tarz, sembol, stil ve bir imaj unsuru olarak yerini aldığı sonucu söylenebilir. Çalışma, nitel içerik analizi ile yapılmış olup, betimsel durum çalışması modellemesiüzerinden, birebir görüşme yöntemi ile yapılmıştır. Katılımcıların IQOS’u kullanma nedenlerinin, imajlarını olumlu yönde etkileme arzuları ve elit bir görüntüye sahip olma istekleri, gösteri toplumu teorisi ile açıklanabilir. Katılımcıların tütün ürünlerini kullanma motivasyonları, imajlarına olan duyarlılıkları ve tüketim alışkanlıkları, gösteri toplumunun temel kavramlarına paralel öğeler içermektedir. Katılımcıların çoğu IQOS’u tercih etme sebepleri arasında, daha az sağlığa zararlı olduğunu belirterek, aslına tütün ürünlerinin sadece bir ihtiyaçtan ziyade bir tüketim kültürü içindeşekillendiğini gösterebilir.Bu kapsamda IQOS sadece bir tütün ürünü olmanın ötesinde, toplumsal yaşamda tarz, sembol, stil ve bir imaj unsuru olarak yerini aldığı sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

tüketim kültürü, gösteri toplumu, IQOS, tütün, sigara

Etik Beyan

Uygulanmaz

Destekleyen Kurum

Yakın Doğu Üniversitesi

Proje Numarası

01

Teşekkür

Prof. Dr. Fevzi Kasap'a araştırma makalesine yaptığı katkılarından dolayı teşekkür ederim.

A Review on the Use of Smokeless Heated Tobacco and Reasons for Preference in terms of the Society of Spectacle; IQOS Example

Öz

The smokeless tobacco product IQOS, which is a new product in smoking, provides access to its users with the aim of "providing a better alternative to all adult smokers who will continue to smoke". The consumption and behaviour of IQOS users in Northern Cyprus and the reasons for using and preferring it from the perspective of the society of spectacle is the main purpose of the research. This research aims to provide an understanding of how tobacco preferences and motivations for use are shaped from the perspective of the performing society. In order to understand this context, IQOS's marketing strategies, user profiles and reasons for preference were investigated. In the research, among the reasons for the participants to use tobacco products, there are motives parallel to the concepts of the society of spectacle such as stress relief, wannabe, habit. When products such as IQOS are used with the idea that they symbolise a certain lifestyle, prestige or modernity, they can be associated with the society of show-off. In this context, it can be concluded that IQOS, beyond being just a tobacco product, has taken its place as a style, symbol, style and an image element in social life. The study was conducted with qualitative content analysis and one-to-one interview method through descriptive case study modelling. The reasons why the participants use IQOS, their desire to positively affect their image and their desire to have an elite image can be explained by the theory of the society of spectacle. The motivations of the participants to use tobacco products, their sensitivity to their image and their consumption habits contain elements parallel to the basic concepts of the the society of spectacle. Most of the participants stated that IQOS is less harmful to health among the reasons for preferring IQOS, which may indicate that tobacco products are actually shaped with in a consumption culture rather than just a need. In this context, it is concluded that IQOS is not only a tobacco product but also a style, symbol, style and an image element in social life.

Anahtar Kelimeler

Consumption Culture, The Society of Spectacle, IQOS, tobacco, cigarette

Proje Numarası

01

Kaynakça

• Açıkalın, S. & Erdoğan, L. (2004). VEBLEN’Cİ GÖSTERİŞ AMAÇLI TÜKETİM. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4 (7) , s. 9-17. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/susead/issue/28435/302893
• Baudrillard, J. (1997). Tüketim Toplumu Söylenceleri / Yapıları. Ayrıntı Yayınları, Çemberlitaş, İstanbul, Üçüncü Basım, 2008, s 15-250
• Baudrillard, J. (1997). Tüketim toplumu. Ç. F. Keskin ve H. Deliceçaylı, Ayrıntı Yayınları.
• Bilir, N., Özcebe, H. Elektronik Sigaralar ve Isıtılmış Tütün Ürünleri. Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı, Çankaya, Ankara, 17-2022/1, ISBN: 978-605-85528-9-0, s, 12 https://ssyv.org.tr/wp-content/uploads/2022/05/Elektronik-Sigara-ve-Isitilmis-Tutun-Urunleri.pdf
• Caponnetto, P., C. Russo, C.M. Bruno, A. Alamo, M.D. Amaradio, and R. Polosa. 2015. “Electronic Cigarette: A Possible Substitute for Cigarette Dependence”. Monaldi Archives for Chest Disease 79 (1), s. 12-19. https://doi.org/10.4081/monaldi.2013.104.(https://monaldi-archives.org/index.php/macd/article/view/104)
• Çınar, R. & Çubukcu, İ. (2009). Tüketim Toplumunun Şekillenmesi ve Tüketici Davranışları -Karşılaştırmalı Bir Uygulama-. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (1), 277-300. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbil/issue/2823/38116
• Debord, G. (1996). Gösteri Toplumu ve Yorumlar. Ayrıntı Yayınları, Çemberlitaş, İstanbul, Birinci Basım, Şubat 1996, s.13-116, ISBN 975-539-016-3
• Erin L. Sutfin, Thomas P. McCoy, Holly E.R. Morrell, Bettina B. Hoeppner, Mark Wolfson, Electronic cigarette use by college students, Drug and Alcohol Dependence, Volume 131, Issue 3, 2013, Pages 214-221, ISSN 0376-8716, https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2013.05.001. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0376871613001762)
• E. Hobsbawm (1991). Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991 Aşırılıklar Çağı. Sarmal Yayınevi, Çağaloğlu İstanbul, Birinci Baskı, Ekim 1996,s. 336-586
• Erkilet, A. (2012). Mahremiyetin dönüşümü: Değer, taklit ve gösteriş tüketimi bağlamında “İslami” moda dergileri. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 27-40.
• Güleç, C. (2015). Thorstein Veblen ve Gösterişçi Tüketim Kavramı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(38), 62-82.
• Gürbilek, N. (1992). Vitrinde Yaşamak, 1980’lerin Kültürel İklimi. Metis Yayınları, İstanbul Beyoğlu, 3. Baskı, Kasım 2001, s. 37, ISBN 975-342-343-8
• Hobsbawm, E. (1991). Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991 Aşırılıklar Çağı. Sarmal Yayınevi, Çağaloğlu İstanbul, Birinci Baskı, Ekim 1996,s. 336-586
• Jane Ling MY, Abdul Halim AFN, Ahmad D, Ahmad N, Safian N, Mohammed Nawi A. Prevalence and Associated Factors of E-Cigarette Use among Adolescents in Southeast Asia: A Systematic Review. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2023; 20(5):3883. https://doi.org/10.3390/ijerph20053883
• Karlijn A.H.J. Thoonen, Michelle I. Jongenelis, Perceptions of e-cigarettes among Australian adolescents, young adults, and adults, Addictive Behaviors, Volume 144, 2023, 107741, ISSN 0306-4603, https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2023.107741.
• Kılıç, S. (2013), Örnekleme Yöntemleri, Journal of Mood Disorders, Volume: 3, Number: 1, 2013 - www.jmood.org Köseoğlu, E. ve diğerleri (2014). Elektronik sigara kullanımına objektif bakış. Çukurova Medical Journal, 39(3), 572-80, https://doi.org/10.17826/cutf.86547
• Marques, P., Piqueras, L., & Sanz, M. J. (2021). An updated overview of e-cigarette impact on human health. Respiratory research, 22(1), 151. https://doi.org/10.1186/s12931-021-01737-5
• Seidenberg A, Freeman B. IQOS is not an acronym: a call to researchers and journals. Tob Control. 2021 May;30(3):356-358. doi: 10.1136/tobaccocontrol-2019-055571. Epub 2020 Apr 16. PMID: 32300026; PMCID: PMC7572488.
• Sabuncuoğlu İnanç A., Özdemir N. Gençlerin Gösteriş Tüketimi Eğilimleri Üzerine Bir Alan Araştırması: Konya Örneği. Eylül 2018, Sayı:2, Cilt:1, ISSN 2636-753X, Orcid No: 0000-0003-4999-9663
• Tokagöz, A. (2011). Tüketim Toplumu Jean Baudrillard, T.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü, s. 4-5.
• Ürkek, R. (2019). Jean Baudrillard ve Tüketim Toplumu, Yüksek Lisans Tezi Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, s.3- 69.
• Weblen, T. (2005). Aylak Sınıfın Teorisi. Babil Yayınları, Kadıköy, İstanbul, Birinci Basım, 2005, s.68-73. ISBN 975 8480-85-5
• Yıldırım, S. (2021). Sosyal Medyada Gösteriş Olgusu ve Kutsalın Tüketimi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28), 125-143.
• https://www.worldatlas.com/articles/first-shopping-malls-in-the-united-states.html (Erişim tarihi 28.10.2023) https://haberkibris.com/dunyanin-24uncu-kuzey-kibrisin-ilk-iqos-storeu-lefkosada-2018-12-04.html (Erişim tarihi 28.10.2023)
• https://www.unsmokeyourworld.com/en/(Erişim tarihi 21.10.2023)
• https://sozluk.gov.tr/?q=&aranan= (Erişim tarihi: 04.11.2023)