Liver Transplant News and Biases: A Ten-Year Review of Turkish Media

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 194 - 201, 27.06.2025

Ceren Yegen , Ahmet Faruk Çeçen , Volkan İnce

https://doi.org/10.35365/ctjpp.25.2.10

Öz

Liver transplantation faces challenges from low public awareness, leading to a shortfall in organ donations, failing to meet patient needs. This research delves into the dynamics between media coverage within Turkey’s print press—specifically analyzing news from Sabah, Hürriyet, and Sözcü newspapers over a ten-year period—and the rates of liver transplantation. It aims to assess how print media coverage influences public understanding and the frequency of liver transplants, extending beyond mere volume of articles to include an analysis of how these stories are presented. It examines if there is a media bias in favor of living donor stories over those of deceased donors, thereby shaping public attitudes and behaviors regarding organ donation. This bias is reflected in the limited coverage of deceased organ donations, highlighting a gap in public awareness and understanding. Through the analysis of 280 articles, a significant link was found between the extent of news coverage and the number of liver transplants, indicating the press’s substantial impact on transplantation activities. Moreover, a correlation was identified between the scant coverage of deceased organ donations and the broader issue of limited public awareness in Turkey, highlighted by a comparative lack of focus on deceased donors in the media.

Anahtar Kelimeler

liver transplantation , health journalism , social awareness , organ donation

Karaciğer Nakli Haberleri ve Önyargılar: Türk Basınında On Yıllık Bir İnceleme

Öz

Karaciğer nakli, organ bağışlarında bir eksikliğe yol açan ve hasta ihtiyaçlarını karşılayamayan düşük kamu farkındalığından kaynaklanan zorluklarla karşı karşıyadır. Bu araştırma, Türkiye’deki yazılı basındaki medya kapsamı ile karaciğer nakli oranları arasındaki dinamikleri araştırmakta, özellikle Sabah, Hürriyet ve Sözcü gazetelerinde on yıllık bir süre boyunca yayınlanan haberleri analiz etmektedir. Çalışma, yazılı medya kapsamının kamuoyunun anlayışını ve karaciğer nakli sıklığını nasıl etkilediğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır ve bu hikayelerin (haberlerin) nasıl sunulduğunun bir analizini içerecek şekilde makalelerin hacminin ötesine geçmekte; medyanın, kadavra bağışçılara kıyasla canlı 2 bağışçı hikayelerini tercih edip etmediğini ve böylece organ bağışı konusunda kamuoyunun tutum ve davranışlarını şekillendirip şekillendirmediğini incelemektedir. Bu önyargı, kadavra organ bağışlarının sınırlı bir şekilde ele alınmasında yansıtılmakta ve kamuoyunun farkındalığı ve anlayışında bir boşluk olduğunu vurgulamaktadır. 280 makalenin analizi yoluyla, haber içeriklerinin kapsamı ile karaciğer nakli sayısı arasında önemli bir bağlantı bulunmuştur ve bu da basının nakil faaliyetleri üzerindeki önemli etkisini göstermektedir. Çalışmada, kadavra organ bağışlarının yetersiz kapsamı ile Türkiye’deki sınırlı kamu farkındalığının daha geniş sorunu arasında bir korelasyon tespit edilmiş; bu durum medyada kadavra bağışçılara nispeten az odaklanılmasıyla vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

karaciğer nakli , sağlık gazeteciliği , toplumsal farkındalık , organ bağışı

Kaynakça

• Alafifi, R., Maazouzi, C., Harmak, K., Medkouri, G., Mtioui, N., Elkhayat, S., Zamd, M., Benghanem, M., Joundi, I., Alafifi, M., & Aboutaieb, R. (2023). WCN23-0961 Role of the media in promoting organ donation. Kidney International Reports, 8, S406.
• Basu, G., Nair, S., Gokcay Bek, S., Dheerendra, P., Penmatsa K. R., Balasubramanian, K. et al. (2021). Social media and organ donation - A narrative review. Indian J Transplant, 2021:15, 139-46.
• Başkıran, A., Kahraman, A. S., Çiçek, I. B., Şahin, T., Işık, B., & Yılmaz, S. (2018). Preoperative evaluation of liver volume in living donor liver transplantation. Northern Clinics of Istanbul, 5(1), 1-5.
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. The Free Press: Glencoe.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Publishing: Ankara. Cheung, J., & Wolbring, G. (2015). Analysis of the Science and Technology Narrative within Organ Donation and Transplantation Coverage in Canadian Newspapers. Technologies, 3(2), 74-93.
• Dumanlı, A., Ak, Ö. F., Gülener, R. S., Horzum, F., et al. (2019). Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ veya doku nakli ve organ bağışı hakkında bilgi tutum ve davranışları. Kocatepe Tıp Dergisi, 20(2), 58-62.
• GODT (n.d.). Global Observatory on Donation and transplantation. Retrieved 14 February 2024 from https://www.transplant-observatory.org/summary.
• Gong, F., Jia, Y., Zhang, J., Cao, M., Jia, X., Sun, X., & Wu, Y. (2022). Media use and organ donation willingness. A latent profile analysis from Chinese residents. Frontiers in Public Health, 10, 1000158
• González, F., Cid, F. V., & Fuenzalida, F. G. (2024). Mass media campaigns sensitize but fail to increase actual organ donation rate. Medical Research Archives [S.I.], 12(11).
• Göbekli, A., Güney, R., & Karaköse, Z. (2019). Thematic analysis of the organ transplantation news in Turkish press. Transplantation Proceedings, 51(7), 2154-2157.
• Harrison, T. R., Morgan, S. E., & Chewning, L. V. (2008). The Challenges of Social Marketing of Organ Donation: News and Entertainment Coverage of Donation and Transplantation. Health Marketing Quarterly, 25(1-2), 33-65.
• Henderson, M.L. et al. (2017). Social media and organ donation: Ethically navigating the next frontier. American Journal of Transplantation, 17(11), 2803-2809.
• Henderson, M. L., Adler, J. T., Van Pilsum Rasmussen, S. E., Thomas, A. G., Herron, P.D., Waldram, M. M., Ruck, J. M., Purnell, T. S., DiBrito, S. R., Holscher, C. M., Haugen, C.E., Alimi, Y., Konel, J. M., Eno, A.K., Garonzik Wang, J. M., Gordon, E. J., Lentine, K. L., Schaffer R. L., Cameron, A. M., & Segev, D. L. (2019). How should social media be used in transplantation? A survey of the American Society of Transplant Surgeons. Transplantation, 103(3), 573-580.
• Jiang, X., Jiang, W., Cai, J., Su, Q., Zhou, Z., He, L., & Lai, K. (2019). Characterizing media content and effects of organ donation on a social media platform: Content analysis. Journal of Medical Internet Research, 21(3), e13058.
• Kasapoğlu, B., Yalçin, K. S., & Türkay, C. (2010). Canlı donörden karaciğer transplantasyonu. Güncel Gastroenteroloji, 14(2), 96-102.
• Keshvari, M., Yamani, N., Adibi, P., & Shahnazi, H. (2018). Health journalism: Health reporting status and challenges. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 23(1), 14-17.
• Kıraklı, C., Uçar, Z. Z., Anıl, A. B., & Özbek, İ. (2009). Yoğun bakım’da beyin ölümü kesin tanı süresinin kısalmasının organ bağışı oranlarına etkisi. Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği 43. Ulusal Kongresi “TARK 2009”, Antalya 2009, https://jcritintensivecare.org/storage/upload/pdfs/1709389143-tr.pdf
• Koca, B. & Eryücel, S. (2024). Social media addiction and sources of spirituality among university students during the COVID-19. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 6(4): 346-353.
• Koçak, A., Aktaş, E. Ö., Şenol, E., Kaya, A., & Bilgin, U. E. (2010). Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ nakli ve bağışı hakkındaki bilgi düzeyi. ETD. 49(3), 153-60.
• Pruinelli, L. & Luce Kruse, M. H. (2012). The media and organ donations: the production of donating subjects. Revista Gaúcha de Enfermagem, 33(4), 86-93.
• San Sungunay, S. & Yağcı, Ö. (2023). Medyanın organ bağışına yaklaşımı: 2011-2022 yılları arasında yayınlanan haberlerde çerçeveleme. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 10(2), 307-325.
• Symeou, S., Avramidou, E., Papalois, V., & Tsoulfas, G. (2025). Global transplantation: Lessons from organ transplantation organizations worldwide. World J Transplant, 15(1), 99683
• Terrault, N. A., Francoz, C., Berenguer, M., Charlton, M., & Heimbach, J. (2023). Liver transplantation 2023: Status report, current and future challenges. Clinical Gastroenterology and Hepatology, 21(8), 2150-2166.
• Toru, Ü., & Ayada, C. (2016). Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ bağışı ve transplantasyona bakış açıları. International Journal of Basic and Clinical Medicine, 3(1), 15-19.
• Van der Vliet, J. A., Kootstra, G., & Krom, R. A. F. (1982). Cadaveric organ retrieval for transplantation. World Journal of Surgery, 6, 478-483.
• Yagma, N. M., Donkor A. G., & Gökler, M. E. (2020). Management of hospitals during COVID-19 pandemic. Medical Research Reports, 3 (Suppl. 1), 155-161.
• Yalçın Balçık, P., Yorgancıoğlu Tarcan, G., & Sapaz, B. (2019). Attitudes’ of university students towards organ donation and transplantation. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 314-319.
• Yavuz Çolak, M., Hekimoğlu, D., Ersoy, K., Sözen, F., & Haberal, M. (2010). Health content analysis of organ donation and transplantation news on Turkish television channels and in Turkish print media. Transplantation Proceedings, 42(1), 134-136.
• Yılmaz, S., Sönmez, T., Ünver, M. U., İnce, V., Akbulut, S., Işık, B., & Emre, S. (2023). The first 4-way liver paired exchange from an interdisciplinary collaboration between health care professionals and design economists. American Journal of Transplantation, 23(10), 1612-1621