The Analysis of Secondary School Students’ and Teachers’ Mental Images of School and Ideal School by Using Metaphor

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 2, 295 - 322, 01.03.2013

Servet Özdemir Emek Akkaya

Öz

This study aims to reveal how secondary school students and teachers conceptualize their school and ideal school through the help of the metaphors. Participants are 576 students and 55 teachers who attend to 6 secondary schools selected from various districts of Ankara. Interviewing technique was employed to collect the data. Descriptive data analysis was utilized to analyze the data. Results demonstrated that the participants hold negative feelings towards their school; they conceptualize school as a place for hindering the development, highly disciplined and authoritarian. Many students used “prison” metaphor to describe their school. They stated that there wasn't freedom and democratic environment at their school. It was also found that majority of the participants perceived school as a loving, care-giving and a home like place. They used “family/home” metaphor to describe the positive atmosphere they had at their schools. Results concerning the ideal school indicated that both students and teachers described the main functions of ideal school as giving entertainment and reassuring places. Participants also described their ideal school as a place of knowledge and enlightment.

Anahtar Kelimeler

metaphor , school perception , ideal school perception

Genel Lise Öğrenci ve Öğretmenlerinin Okul ve İdeal Okul Algılarının Metafor Yoluyla Analizi

Öz

Bu araştırma, genel liselerde öğrenci ve öğretmenlerin okulu ne olarak algıladıklarını ve tasarladıkları ideal okul kavramlarının ne olduğunu metafor yoluyla ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Katılımcılar, Ankara'nın çeşitli semtlerinden seçilen 6 “genel lise” olarak adlandırılan ortaöğretim kurumundaki 576 öğrenciden ve 55 öğretmenden oluşmuştur. Katılımcılardan her birinin açık uçlu anket sorularını yanıtlamasıyla elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada, katılımcılar tarafından okul kavramı ile ilgili üretilen metaforlar 10 kavramsal kategori; ideal okul kavramı ile ilgili üretilen metaforlar ise 8 kavramsal kategori altında toplanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, katılımcıların okula karşı olumsuz bir tutuma sahip oldukları; okulu gelişimi engelleyici, itaat zorunluluğu olan ve bu yüzden bir an önce terk edilmesi gereken bir yer olarak algıladıkları ortaya çıkmıştır. Çalışmada katılımcılar okulu tanımlamada çok sayıda “hapishane” metaforunu kullanmış; kendilerine özgürlük tanınmadığını ve okulda kendileri için demokratik bir ortamın oluşmadığını belirtmişlerdir. Katılımcılar tarafından ikinci sırada “ev/aile” metaforunun tercih edilmiş olması, okulun ayrıca sevgi, saygı, huzur bulunan ve aidiyet duygusunu geliştiren bir yer olarak algılandığını göstermiştir. Genel lise öğrenci ve öğretmenlerinin ideal okul kavramı ile ilgili olarak ürettikleri metaforlar incelendiğinde okulu güven, mutluluk ve heyecan veren aynı zamanda bilgi veren ve aydınlatan bir yer olarak görmek istedikleri ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

metafor , okul algısı , ideal okul algısı

Kaynakça

• Arnett, R. C. (1999). Metaphorical guidance administration as building and renovation. Journal of Education Administration, 37(1), 80-89.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarında öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Baker, P. J. (1991). Metaphors of mindful engagement and a vision of better schools. Educational Leadership, 48(6), 32-35.
• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara) (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Balcı, A. (2003). Eğitim örgütlerinde yeni bakış açıları. Kuram-Araştırma İlişkisi II.Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33, 26-61.
• Balcı, A. (2008). Örgüt mecazları. Ankara: Ekinoks.
• Başar, E. (1996). Türk yükseköğretim sisteminin dünü, bugünü, yarını. İçinde İ. Fındıkçı (Ed.), Eğitimimize bakışlar (ss. 59-102). Ankara: Kültür Koleji Eğitim Vakfı.
• Berliner, D. C. (1990). If the metphor fits, why not wear it? The teacher as executive. Theory into Practice, 29(2), 85-93.
• Cerit, Y. (2006). School metaphors: the view of students, teachers and administrators. Educational Science Theory and Practice, 6(3), 692-699.
• Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13.
• Clarken, R. H. (1997, March). Five metaphors for educators. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Chicago.
• Cortazzi, M. & Jin, L. (1999). Bridges to learning metaphors of teaching, learning and language. In L. Cameron and G. Low (Eds.), Researching and applying metaphor (pp. 149-160). United Kingdom: Cambridge University Press.
• Demir, C. E. (2007). Metaphors as a reflection of middle school students’ perception of school: A cross cultural analysis. Educational Research and Evaluation, 13(2), 89-107.
• Dewey, J. (2008). Okul ve toplum (Çev. H. A. Başman). Ankara: Pegem Akademi.
• Goldstein, L. B. (2005). Becoming a teacher as a hero’s journey; using metaphor in preservice teacher education. Teacher Education Quarterly, 32(1), 7-24.
• Gordon, T. (2010). School is like an ant’s nest: Spatiality and embodiment in schools. Gender and Education, 8(3), 301-310.
• Harrison, S. (2003). Mutlu çocuk (Çev. M. Sağlam). İstanbul: Dharma.
• Hesapçıoğlu, M. (2001, Ocak). Okula ilişkin uygunsuz metaforlar. Türk Milli Eğitim Örgütü ve Yönetimi Ulusal Sempozyumunda sunuldu, Ankara.
• Inbar, E. (1996). Free educational prison: metaphors and images. Educational Research, 38 (1), 77-92.
• Jensen, F. N. (2006). Metaphors as a bridge to understanding educational and social contexts. International Journal of Qualititative Methods, 5(1), 1-17.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175.
• Mahlios, M. & Maxson, M. (1998). Metaphors as structures for elemantary and secondary preservice teachers’ thinking. International Journal of Educational Research, 29, 227-240.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. California: Sage.
• Morgan, G. (1997). Yönetim ve örgüt teorilerinden metafor (Çev. G. Bulut). İstanbul: Mess.
• Neville, G. B. (1995, April). Relationships between teachers’ images of school and students’ perceptions of classroom environment. Paper presented at the annual meeting of the American educational research association, San Francisco, CA.
• Nikitina, L. & Furuoka, F. (2008). “A language teacher is like…”: Examining Malaysian students’ perceptions of language teachers through metaphor analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5(2), 192-205.
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarına göre ortaöğretim öğretmenlerini temsil eden metaforlar. Milli Eğitim, 182, 36-56.
• Oxford, R., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, A., Saleh, A. & Longhini, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: toward a systematic typology fort he language teaching field. System, 26, 3-50.
• Özar, B. (1999). A case study on identifying the perceptions of teachers on the present organizational structure and processes of an educational institution through the use of metaphors (Yayımlanmamış doktora tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Pişkin, M. ve Ayaş, T. (2005, Eylül). Lise öğrencileri arasında yaşanan akran zorbalığı olgusunun okul türü bakımından karşılaştırılması. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Kongresi’nde sunuldu, Marmara Üniversitesi.
• Saban, A. (2008a). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Saban, A. (2008b). İlköğretim birinci kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-4
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A. (2011). Prospective computer teachers’ mental images about the concepts of school and computer teacher. Educational Science Theory and Practise, 11(1), 435-446.
• Silman, F. ve Şimşek, H. (2006). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri okulları ve merkezi eğitim kurumlarına mecazlar yoluyla bir bakış. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(23), 177-187.
• Strike, K.A. (2000). School as communities: Four metaphors, three models and a dilemma or two. Journal of Philosophy of Education, 34(4), 617-642.
• Taymaz, H. (2009). Okul yönetimi (9. basım). Ankara: Pegem Akademi.
• TÜSİAD. (1995) Türkiye’de eğitim raporu. İstanbul: TÜSİAD Kal-Der.
• Ünal, A., Yıldırım, A. ve Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 261-272.
• Wallace, S. (2010). Guardian angels and teachers from hell: Using metaphor as a measure of schools’ experinces and axpectations of general national vocational qualifications. International Journal of Qualitative Studies in Education, 14(6), 727-739.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. basım). Ankara: Seçkin.
• Zheng, H. and Song, W. (2010). Metaphor analysis in the educational discourse: A critical view. US-China Foreign Language, 8(9), 42-49. Received: 06/08/2012 Revision received: 24/02/2013 Approved: 28/02/2013
• * Bu çalışma, 24-26 Mayıs 2012 tarihlerinde Malatya İnönü Üniversitesi’nde, 7. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi’nde bildiri olarak sunulmuş ve Kongre Bildiri Kitabı’nda yayımlanmıştır.