BibTex RIS Kaynak Göster

Relationship between Primary School Teachers’ Organizational Citizenship Behaviors and Organizational Communication Perceptions

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 3, 461 - 489, 01.04.2012

Öz

Background. Most scholars are of the opinion that it is not enough for securing the continuity of the educational organizations that employees working in educational organizations fulfill only their duties in the job descriptions, just like other organizations (Belogolovsky & Somech, 2010; Çetin, 2011; DiPaola & Mendes da Costa Neves, 2009; Köprülü, 2011; Optakala, 2009; Yancı, 2011). In this sense, for the success of the organizations, the employees must perform some voluntary and unsalaried behaviors which are defined as “Organizational Citizenship Behavior” in the terminology and are not taken into account in formal prize system, though help efficiently fulfill the functions of the organization (Buluç, 2009; Greenberg & Baron, 2000; Oğuz, 2011; Organ, 1988; Somech & Ron, 2007; Yılmaz, 2010). Most studies on the concept of the organizational citizenship behaviour (Allison, Voss & Dryer, 2001; Durdu, 2010; Gökmen, 2011; Nar, 2009; Şanlı- Bulut, 2011; Tschannen-Moran, 2001) have revealed that the organizational citizenship behaviors aim at preventing the destructive and unfavorable behaviors hindering the maintenance of the organizations, and developing abilities and talents of the employees as well as increasing the performance of organizations by establishing an efficient collaboration. Organizational citizenship behavior in terms of increasing organization's efficiency and performance closely related to gain competitive advantage, attain a learning identity and cope with environment by organizations, and members' loyalty, endeavor, devotion and commitment. In addition, introduction of organizational citizenship behaviors depend on organizational health and organizational communication level is stated(Altunbaş, 2009). The degree of communication among the peoples in the organization determines the organizational communication which has direct and indirect impact on the organizational citizenship behaviors (Chen et al, 2002). The performance degree of the organizational citizenship behaviors such as sharing, interaction, cooperation, over-timing, personal development by employees are affected either positive or negative by the degree of communication in the organizations (Allison, Voss, & Dryer, 2001; Boone & Kurtz, 2003; Çelik, 2010; Çetin, 2011; Çimli-Gök, 2010; Oplatka, 2009; Somech & Drach-Zahavy, 2004; Tschannen-Moran, 2001; Vecchio, 2006). If this situation is to be taken into consideration, it would be said that organizational communication has a great influence on the organizational citizenship behaviors. Therefore, the organizational communication which has a great influence on the organizational citizenship behaviors has been chosen as subject for this study. Purpose. The aim of this study is to determine the level of primary school teachers' organizational citizenship behavior, and the relationship between teachers' organizational citizenship behaviors and their organizational communication perceptions. Method. This study is a descriptive research in relational scanning model. The sample of the study is composed of 548 teachers working in state primary schools in the central district of Manisa. “Organizational Citizenship Behavior Scale” of Yücel and Samancı-Kalaycı (2009), “Organizational Communication Inventory” developed by Tuna (2008) and personal information form were used as a data collection tool. In the analysis of data, descriptive statistics, t and F test for determining the significant differences in organizational citizenship lower dimensions were used and the width of the domain for t and F tests were calculated. In addition, Pearson Product Moment Correlation Coefficient analysis for determining relationship between organizational citizenship behaviors and organizational communication were used, and were found the explain ratio of variance. Findings and Conclusion. Results demonstrate that primary school teachers' organizational citizenship behaviors in self-improvement, charity, scrupulousness, sportsmanship sub-dimensions is in high level and behaviors in willingness sub-dimension is in medium level. Moreover, the highest level organizational citizenship behaviors of teachers are in self-improvement subdimension and the lowest ones are in willingness sub-dimension. The reason of that can be said the relationship between job satisfaction, self-confidence, respected by the others, professional advancement in terms of career and professionally self-empowerment, and deficiencies in communication between employees, deficiencies in friendship environment based on mutual understanding, lack of common shares outside the organization, excess of financial concerns and familial responsibilities for low level voluntary behaviors. Also, there are significant differences in teachers' organizational citizenship behavior and its sub-dimensions according to age, gender,seniority, seniority in organization and socio-economical level of the organization environment and there is not significant difference according to marital status. Thus, organizational citizenship behaviors of teachers with high seniority in profession are higher than others because there are some requests of high seniority teachers like doing something extra for organization and their friends, helping to younger colleagues, transferring their experiences and knowledge and so on that will be said. In addition, there is a positive and low level correlation between primary school teachers' organizational citizenship behaviors (charity, willingness, sportsmanship and scrupulousness sub dimensions) and organizational communication perceptions and no relation between organizational communication and self-improvement sub-dimension. Organizational communication is affected adversely by lesser opportunities face to face communication, abundance of information obtained from unofficial channels, difficulties in the transmission problems to the managers, conflicts caused by lack of communication, stiltedness upper-lower relationships and bureaucratic obstacles. Thus, organization members' commitment level to organization, trust level to organization and justice belief in organization are affected negatively so organizational citizenship behavior level of employee decreasing will be said. According to results; coordination, shearing and communication enhancer activities among teachers are suggested to leaders in organization for common objectives of the organizations to be adopted by teachers to increase organizational citizenship behaviors based on mutual understanding, friendship environment, cooperation, self-improvement, willingness. Reward system for supporting behaviors in willingness subdimension which determined in low level can be created. In addition, timesaving arrangements can be made and priority for in-service training can be provided for women to increasing women's organizational citizenship behaviors. Information sharing among teachers on notice boards and bulletins can be made and requesting assistance experts and documents from public institutions and universities can be asked for increasing professional proficiency of teachers. Moreover, applications like open-door, sharing days, using technological communication tools may be performed for reducing the causes of adversely affects the organizational communication level. At last, expanding the universe and sample in organizational citizenship behavior researches, doing research about the effects of organizational citizenship behavior on other stakeholders of the organization and doing similar studies in different countries for examining the impacts of different cultural features on organizational citizenship behavior are suggested to researchers.

Kaynakça

  • Acquaah, M. (2004). Human factor theory, organizational citizenship behaviors and human resources management practices: An integration of theoretical constructs and suggestions for measuring the human factor. Review of Human Factor Studies Special Edition, 10(1), 118-151.
  • Aktaş, H. G. (2008). Öğretmenlerde denetim odağı ve örgütsel vatandaşlık (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
  • Aktay, A. (2008). Yönetici ve öğretmenlerin değer tercihleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Allison, B. J., Voss, R. S., & Dryer, S. (2001). Student classroom and career success: The role of organizational citizenship behavior, Journal of Education for Business, 7(5),282-288.
  • Altunbaş, A. (2009). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve çalışma değerlerinin analizi (Altındağ ilçesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Beaumier, E., Boulanger, J., Corrigan, R., Doré, I., Girard, C., & Serroni, C. (2004). Organizational citizenship behavior: A case study of culture, leadership and trust. Management Decision, 42(1), 13-40.
  • Ayatse, F. A., & Ikyanyon, D. N. (2012). Organizational communication, job stress and citizenship behaviour of IT employees in Nigerian Universities. Journal of Business Administration Research, 1(1), 99-105.
  • Banyan, M. E. (2004). Wiring organizations for community governance: Characteristics of high organizational citizenship. Administrative Theory & Praxis, 26(3), 325-344.
  • Bateman, T. S., & Organ, D. W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee citizenship. Academy Of Management Journal, 26, 587-595.
  • Belogolovsky, E., & Somech, A. (2010). Teachers’ organizational citizenship behavior: Examining the boundary between in-role behavior and extra-role behavior from the perspective of teachers, principals and parents. Teaching and Teacher Education, 26, 914-923.
  • Boone, E. L., & Kurtz, L. D. (2003). Contemporary Business (Cincinnati: South- Western, Ch. 4). Avaliable from; http://www.cluteinstitute-onlinejournals.com (retrieved in 27/03/2010).
  • Buluç, B. (2008). Ortaöğretim okullarında örgütsel sağlık ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 571-602.
  • Buluç, B. (2009). Öğretim elemanlarının örgütsel adalet algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. XVIII. Eğitim Bilimleri Kurultayı, 01-03 Ekim 2009. İzmir: Ege Üniversitesi Rektörlüğü.
  • Cable, D. M., & Judge, T. A. (1996). Person–organization fit, job choice decisions and organizational entry. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 67(3), 294-311.
  • Can. H., Asan, Ö. ve Aydın, E. M. (2006). Örgütsel davranış, İstanbul: Arıkan.
  • Chen, X. P., Lam, S. K., Schaubroeck, J., & Naumann, S. (2002). Group organizational citizenship behavior: A conceptualization and preliminary test of its antecedents and consequences. Annual Meeting of the Academy of Management Proceedings. Denver, USA.
  • Çelik, M. (2010). Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Çetin, Ş. (2011). Okul müdürlerinin liderliği ile müdür-öğretmen ilişkisinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Çınar, F. (2000). Organizasyonel Yurttaşlık davranışı ve bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Çimli-Gök, E. B. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilline ilişkin öğretmen algılarının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
  • Davis, K., & Newstrom, J. (2001). Organizational behavior human behavior at work. McGraw-Hill Higher Education, (11th.)
  • Deluga, R. J. (1994). Supervisor trust building, leader-member exchange and organizational citizenship behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 67(4), 315-326.
  • Demirel, Y., Seçkin, Z. ve Özçınar, M. F. (2011). Örgütsel iletişim ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 33-48.
  • DiPaola, M. F., & Mendes da Costa Neves, P. M. (2009). Organizational citizenship behaviors in american and portuguese public schools measuring the construct across cultures. Journal of Educational Administration, 47(4), 490-507.
  • Donavan, D. T., Brown, T. J., & Mowen, J. C. (2004). Internal benefits of service- worker customer orientation: job satisfaction, commitment, and organizational citizenship behaviours. Journal of Marketing, 68(1), 128-146.
  • Durdu, T. (2010). Eğitim deneticilerinin örgütsel vatandaşlık davranışının mesleki tükenmişlik ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Ellis, D. G., & Maoz, I. (2003). A communication and cultural codes approach to ethnonational conflict. The International Journal of Conflict Management, 14(3), 255-272.
  • Farahbod, F., Azadehdel, M. Rezaei-Dizgah, M., & Nezhadi-Jirdehi, M. (2012). Organizational citizenship behavior: The role of organizational justice and leader–member exchange. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(9), 893-903.
  • Farh, J., Zhong, C., & Organ, D. W. (2004). Organizational citizenship behavior in the people’s republic of china. Organizational Science, 15(2), 241-253.
  • Feather, N. T., & Rauter, K. A. (2004). Organizational citizenship behaviours in relation to job status, job insecurity, organizational commitment and identification, job satisfaction and work values. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 81-94.
  • Fournier, W. H. (2008). Communication satisfaction, interactional justice, and organizational citizenship behaviors: Staff perceptions in a university environment. (Unpublished doctoral dissertation) Ohio University, Ohio, USA.
  • Gökmen, A. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları ve bu davranışların okul etkililiği üzerindeki etkisine ilişkin algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Graham, J. W. (1991). An essay on organizational citizenship behavior. Employee Responsibilities and Rights Journal, 4, 249-270.
  • Greenberg, J. (1994) Organizational behavior: The state of the science. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Greenberg, J., & Baron, R. A. (2000). Behavior in organizations: Understanding and managing the human side of work. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • Gürüz, D. ve Özdemir-Yaylacı, G. (2004). İletişimci gözüyle insan kaynakları yönetimi. İstanbul: MediaCat.
  • Al Eslami Kandlousi, N. S., Ali, A. J., & Abdollahi, A. (2010). Organizational citizenship behavior in concern of communication satisfaction: The role of the formal and informal communication. International Journal of Business and Management, 5(10), 51-61.
  • Karakuş, M. (2008). İlköğretim okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin duygusal zekâ yeterliklerinin, öğretmenlerin duygusal adanmışlık, örgütsel vatandaşlık ve iş doyumu düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
  • Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel.
  • Knights, D., & Morgan, G. (1991). Organization studies (OS), 12(2), 251-273. Avaliable from http://www.getcited.org (retrieved in 09/0/2010).
  • Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta.
  • Köprülü, T. S. (2011). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile motivasyonları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • LePine, J. A., Erez, A. & Johnson, D. E. (2002). The nature and dimensionality of organizational citizenship behavior: A critical review and meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87(1), 52-65.
  • Moghadam, A. H., & Tehrani, M. (2011). Predicting model of organizational identity toward its effect on organizational citizenship behaviors (OCBs). African Journal of Business Management, 5(23), 9877-9888.
  • Nar, O. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin arkadaşlık, başarı ve statü çabaları ve bu çabaların örgütsel vatandaşlık davranışlarıyla ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Oğuz, E. (2011). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile yöneticilerin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(3), 377-403.
  • Onal, G. (1998). İşletme yönetimi ve organizasyonu. İstanbul: Türkmen.
  • Ongar, H. (1986). İşletmelerde örgütlenme ilkeleri ve Hartmann Und Braun Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Oplatka, I. (2009). Organizational citizenship behavior in teaching: the consequences for teachers, pupils, and the school. International Journal of Educational Management, 23(5), 375-389.
  • Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA: Lexington Books.
  • Organ, D. W. (1990). The motivational basis of organizational citizenship behaviour. Resaarch in Organizational Behaviour, 12, 43-72.
  • Ozsaker, M., Ozkutuk, N., & Orgun, F. (2012). A study of the organizational citizenship behaviors and organizational communications of teachers: Case study of Aydin Province. African Journal of Business Management, 6(29), 8659- 8666.
  • Ölçüm-Çetin, M. (2004). Örgütsel vatandaşlık davranışı. Ankara: Nobel.
  • Özcan, O. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel özdeşim, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışlarının demografik özelliklere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Özdemir, A. (2010). İlköğretim okullarında algılanan yönetici desteğinin ve bireycilik-ortaklaşa davranışçılığının örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(1), 93-112.
  • Özer, S. (2009). Eğitim örgütlerinde lider davranış biçimleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki (Nevşehir ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
  • Podsakoff, P. M., & MacKenzie, S.B. (1994). Organizational citizenship behaviors and sales unit effectiveness. Journal of Marketing Research, 3(1), 351-363.
  • Podsakoff, N. P., Whiting, S. W., Podsakoff, P. M., & Blume, B. D. (2009). Individual-and organizational-level consequences of organizational citizenship behaviors: A metaanalysis. Journal of Applied Psychology, 94(1), 122-141.
  • Polat, S. (2007). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
  • Robbins, S. P. (2003). Organizational behavior. USA: Prentice Hall.
  • Samancı-Kalaycı, G. (2007). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
  • Sayers, F., Bingaman, C. E., Graham, R., & Wheeler, M. (1993). Yöneticilikte iletişim (D. Şahiner, Çev.). İstanbul: Rota.
  • Sezgin, F. (2005). Örgütsel vatandaşlık davranışları: Kavramsal bir çözümleme ve okul açısından bazı çıkarımlar. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 317- 339.
  • Schnake, M. E., & Dumler, M. P. (2003). Levels of measurement and analysis issues in organizational citizenship behaviour research. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(3), 283-301.
  • Smith, C. A., Organ, D. W., & Near, J. P. (1983). Organizational citizenship behavior: Its nature and antecedents. Journal of Applied Psychology, (68), 653- 663.
  • Soldner, J. L. (2009). Relationships among leader-member exchange, organizational citizenship behavior, organizational commitment, gender, and dyadic duration in a rehabilitation organization (Unpublished doctoral dissertation). Southern Illinois University Carbondale, Illinois, USA.
  • Somech, A., & Drach-Zahavy, A. (2004). Exploring organizational citizenship behaviour from an organizational perspective: The relationship between organizational learning and organizational citizenship behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, (77), 281-298.
  • Somech, A., & Ron, I. (2007). Promoting organizational citizenship behavior in schools: The impact of individual and organizational characteristics. Educational Administration Quarterly, 43(1), 38-66.
  • Sparks, R., & Schenk, J. (2006). Socialization communication, organizational citizenship behaviors, and sales in a multilevel marketing organization. Journal of Personal Selling and Sales Management, 26(2), 161-180.
  • Şanlı-Bulut, M. (2011). İlköğretim okullarındaki performans yönetimi uygulamaları ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration, 39(4), 308-331.
  • Tuna, Y. (2008) Örgütsel iletişim sürecinde yöneticilerin duygusal zekâ yeterlilikleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Vecchio, R. P. (2006). Organizational behavior. USA: Thomson South Western.
  • Wagner, S. L., & Rush, M. C. (2000). Altruistic organizational citizenship behavior: Context, disposition, and age. The Journal of Social Psychology, 140(3), 379-391.
  • Walz, S. M., & Niehoff, B. P. (2000). Organizational citizenship behaviors: Their relationship to organizational effectiveness. Journal of Hospitality & Tourism, 24(3), 301-319.
  • Stewart Wherry, H. M. (2012). Authentic leadership, leader-member exchange, and organizational citizenship behavior: A multilevel analysis (Unpublished doctoral dissertation). University of Nebraska, Nebraska, USA.
  • Yancı, F. (2011). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Şanlıurfa ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
  • Yarım, M. (2009). Genel liselerde çalışan branş öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Yeniçeri, Ö. (2006). Yönetimde yeni yaklaşımlar; yönetim süreçlerinin etkinleştirilmesinde açık yönetim anlayışının rolü. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Yılmaz, K. (2010). Kamu ortaöğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları ile ilgili görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 1-16.
  • Yücel, C. ve Samancı-Kalaycı, G. (2009). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 113-132.
  • Yücel, C. Yalçın, M. ve Ay, B. (2009). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 221-235.

İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 3, 461 - 489, 01.04.2012

Öz

Bu çalışmada ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenerek hangilerinin anlamlı farklılıklar oluşturduğunun belirlenmesi ve öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile örgütsel iletişim algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Tarama modelindeki çalışmanın ölçme araçları; “Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği”, “Örgütsel İletişim Envanteri” ve kişisel bilgi formundan oluşmaktadır. Örneklem, Manisa'daki 19 ilköğretim okulundaki 548 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde t testi ve F testi yapılarak etki genişliği değerleri hesaplanmış ve korelasyon analizi uygulanmıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışı alt boyutlarında yaş, cinsiyet, meslekteki ve kurumdaki çalışma süresi ile kurumun bulunduğu sosyoekonomik çevre değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.Ayrıca öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile örgütsel iletişim algıları arasında pozitif yönde ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasında göreceli olarak düşük değerlendirilen gönüllü davranışlar olmuştur. Bu nedenle uygulayıcılara, öğretmenlerin gönüllü davranışlarını artırmaya yönelik faaliyetlere önem vermeleri ve öğretmenleri bu yönde teşvik edici bir iletişim ortamı oluşturmaya çalışmaları önerilmektedir

Kaynakça

  • Acquaah, M. (2004). Human factor theory, organizational citizenship behaviors and human resources management practices: An integration of theoretical constructs and suggestions for measuring the human factor. Review of Human Factor Studies Special Edition, 10(1), 118-151.
  • Aktaş, H. G. (2008). Öğretmenlerde denetim odağı ve örgütsel vatandaşlık (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
  • Aktay, A. (2008). Yönetici ve öğretmenlerin değer tercihleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Allison, B. J., Voss, R. S., & Dryer, S. (2001). Student classroom and career success: The role of organizational citizenship behavior, Journal of Education for Business, 7(5),282-288.
  • Altunbaş, A. (2009). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve çalışma değerlerinin analizi (Altındağ ilçesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Beaumier, E., Boulanger, J., Corrigan, R., Doré, I., Girard, C., & Serroni, C. (2004). Organizational citizenship behavior: A case study of culture, leadership and trust. Management Decision, 42(1), 13-40.
  • Ayatse, F. A., & Ikyanyon, D. N. (2012). Organizational communication, job stress and citizenship behaviour of IT employees in Nigerian Universities. Journal of Business Administration Research, 1(1), 99-105.
  • Banyan, M. E. (2004). Wiring organizations for community governance: Characteristics of high organizational citizenship. Administrative Theory & Praxis, 26(3), 325-344.
  • Bateman, T. S., & Organ, D. W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee citizenship. Academy Of Management Journal, 26, 587-595.
  • Belogolovsky, E., & Somech, A. (2010). Teachers’ organizational citizenship behavior: Examining the boundary between in-role behavior and extra-role behavior from the perspective of teachers, principals and parents. Teaching and Teacher Education, 26, 914-923.
  • Boone, E. L., & Kurtz, L. D. (2003). Contemporary Business (Cincinnati: South- Western, Ch. 4). Avaliable from; http://www.cluteinstitute-onlinejournals.com (retrieved in 27/03/2010).
  • Buluç, B. (2008). Ortaöğretim okullarında örgütsel sağlık ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 571-602.
  • Buluç, B. (2009). Öğretim elemanlarının örgütsel adalet algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. XVIII. Eğitim Bilimleri Kurultayı, 01-03 Ekim 2009. İzmir: Ege Üniversitesi Rektörlüğü.
  • Cable, D. M., & Judge, T. A. (1996). Person–organization fit, job choice decisions and organizational entry. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 67(3), 294-311.
  • Can. H., Asan, Ö. ve Aydın, E. M. (2006). Örgütsel davranış, İstanbul: Arıkan.
  • Chen, X. P., Lam, S. K., Schaubroeck, J., & Naumann, S. (2002). Group organizational citizenship behavior: A conceptualization and preliminary test of its antecedents and consequences. Annual Meeting of the Academy of Management Proceedings. Denver, USA.
  • Çelik, M. (2010). Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Çetin, Ş. (2011). Okul müdürlerinin liderliği ile müdür-öğretmen ilişkisinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Çınar, F. (2000). Organizasyonel Yurttaşlık davranışı ve bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Çimli-Gök, E. B. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilline ilişkin öğretmen algılarının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
  • Davis, K., & Newstrom, J. (2001). Organizational behavior human behavior at work. McGraw-Hill Higher Education, (11th.)
  • Deluga, R. J. (1994). Supervisor trust building, leader-member exchange and organizational citizenship behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 67(4), 315-326.
  • Demirel, Y., Seçkin, Z. ve Özçınar, M. F. (2011). Örgütsel iletişim ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 33-48.
  • DiPaola, M. F., & Mendes da Costa Neves, P. M. (2009). Organizational citizenship behaviors in american and portuguese public schools measuring the construct across cultures. Journal of Educational Administration, 47(4), 490-507.
  • Donavan, D. T., Brown, T. J., & Mowen, J. C. (2004). Internal benefits of service- worker customer orientation: job satisfaction, commitment, and organizational citizenship behaviours. Journal of Marketing, 68(1), 128-146.
  • Durdu, T. (2010). Eğitim deneticilerinin örgütsel vatandaşlık davranışının mesleki tükenmişlik ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Ellis, D. G., & Maoz, I. (2003). A communication and cultural codes approach to ethnonational conflict. The International Journal of Conflict Management, 14(3), 255-272.
  • Farahbod, F., Azadehdel, M. Rezaei-Dizgah, M., & Nezhadi-Jirdehi, M. (2012). Organizational citizenship behavior: The role of organizational justice and leader–member exchange. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(9), 893-903.
  • Farh, J., Zhong, C., & Organ, D. W. (2004). Organizational citizenship behavior in the people’s republic of china. Organizational Science, 15(2), 241-253.
  • Feather, N. T., & Rauter, K. A. (2004). Organizational citizenship behaviours in relation to job status, job insecurity, organizational commitment and identification, job satisfaction and work values. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 81-94.
  • Fournier, W. H. (2008). Communication satisfaction, interactional justice, and organizational citizenship behaviors: Staff perceptions in a university environment. (Unpublished doctoral dissertation) Ohio University, Ohio, USA.
  • Gökmen, A. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları ve bu davranışların okul etkililiği üzerindeki etkisine ilişkin algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Graham, J. W. (1991). An essay on organizational citizenship behavior. Employee Responsibilities and Rights Journal, 4, 249-270.
  • Greenberg, J. (1994) Organizational behavior: The state of the science. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Greenberg, J., & Baron, R. A. (2000). Behavior in organizations: Understanding and managing the human side of work. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • Gürüz, D. ve Özdemir-Yaylacı, G. (2004). İletişimci gözüyle insan kaynakları yönetimi. İstanbul: MediaCat.
  • Al Eslami Kandlousi, N. S., Ali, A. J., & Abdollahi, A. (2010). Organizational citizenship behavior in concern of communication satisfaction: The role of the formal and informal communication. International Journal of Business and Management, 5(10), 51-61.
  • Karakuş, M. (2008). İlköğretim okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin duygusal zekâ yeterliklerinin, öğretmenlerin duygusal adanmışlık, örgütsel vatandaşlık ve iş doyumu düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
  • Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel.
  • Knights, D., & Morgan, G. (1991). Organization studies (OS), 12(2), 251-273. Avaliable from http://www.getcited.org (retrieved in 09/0/2010).
  • Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta.
  • Köprülü, T. S. (2011). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile motivasyonları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
  • LePine, J. A., Erez, A. & Johnson, D. E. (2002). The nature and dimensionality of organizational citizenship behavior: A critical review and meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87(1), 52-65.
  • Moghadam, A. H., & Tehrani, M. (2011). Predicting model of organizational identity toward its effect on organizational citizenship behaviors (OCBs). African Journal of Business Management, 5(23), 9877-9888.
  • Nar, O. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin arkadaşlık, başarı ve statü çabaları ve bu çabaların örgütsel vatandaşlık davranışlarıyla ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Oğuz, E. (2011). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile yöneticilerin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(3), 377-403.
  • Onal, G. (1998). İşletme yönetimi ve organizasyonu. İstanbul: Türkmen.
  • Ongar, H. (1986). İşletmelerde örgütlenme ilkeleri ve Hartmann Und Braun Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Oplatka, I. (2009). Organizational citizenship behavior in teaching: the consequences for teachers, pupils, and the school. International Journal of Educational Management, 23(5), 375-389.
  • Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA: Lexington Books.
  • Organ, D. W. (1990). The motivational basis of organizational citizenship behaviour. Resaarch in Organizational Behaviour, 12, 43-72.
  • Ozsaker, M., Ozkutuk, N., & Orgun, F. (2012). A study of the organizational citizenship behaviors and organizational communications of teachers: Case study of Aydin Province. African Journal of Business Management, 6(29), 8659- 8666.
  • Ölçüm-Çetin, M. (2004). Örgütsel vatandaşlık davranışı. Ankara: Nobel.
  • Özcan, O. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel özdeşim, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışlarının demografik özelliklere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Özdemir, A. (2010). İlköğretim okullarında algılanan yönetici desteğinin ve bireycilik-ortaklaşa davranışçılığının örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(1), 93-112.
  • Özer, S. (2009). Eğitim örgütlerinde lider davranış biçimleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki (Nevşehir ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
  • Podsakoff, P. M., & MacKenzie, S.B. (1994). Organizational citizenship behaviors and sales unit effectiveness. Journal of Marketing Research, 3(1), 351-363.
  • Podsakoff, N. P., Whiting, S. W., Podsakoff, P. M., & Blume, B. D. (2009). Individual-and organizational-level consequences of organizational citizenship behaviors: A metaanalysis. Journal of Applied Psychology, 94(1), 122-141.
  • Polat, S. (2007). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
  • Robbins, S. P. (2003). Organizational behavior. USA: Prentice Hall.
  • Samancı-Kalaycı, G. (2007). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
  • Sayers, F., Bingaman, C. E., Graham, R., & Wheeler, M. (1993). Yöneticilikte iletişim (D. Şahiner, Çev.). İstanbul: Rota.
  • Sezgin, F. (2005). Örgütsel vatandaşlık davranışları: Kavramsal bir çözümleme ve okul açısından bazı çıkarımlar. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 317- 339.
  • Schnake, M. E., & Dumler, M. P. (2003). Levels of measurement and analysis issues in organizational citizenship behaviour research. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(3), 283-301.
  • Smith, C. A., Organ, D. W., & Near, J. P. (1983). Organizational citizenship behavior: Its nature and antecedents. Journal of Applied Psychology, (68), 653- 663.
  • Soldner, J. L. (2009). Relationships among leader-member exchange, organizational citizenship behavior, organizational commitment, gender, and dyadic duration in a rehabilitation organization (Unpublished doctoral dissertation). Southern Illinois University Carbondale, Illinois, USA.
  • Somech, A., & Drach-Zahavy, A. (2004). Exploring organizational citizenship behaviour from an organizational perspective: The relationship between organizational learning and organizational citizenship behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, (77), 281-298.
  • Somech, A., & Ron, I. (2007). Promoting organizational citizenship behavior in schools: The impact of individual and organizational characteristics. Educational Administration Quarterly, 43(1), 38-66.
  • Sparks, R., & Schenk, J. (2006). Socialization communication, organizational citizenship behaviors, and sales in a multilevel marketing organization. Journal of Personal Selling and Sales Management, 26(2), 161-180.
  • Şanlı-Bulut, M. (2011). İlköğretim okullarındaki performans yönetimi uygulamaları ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration, 39(4), 308-331.
  • Tuna, Y. (2008) Örgütsel iletişim sürecinde yöneticilerin duygusal zekâ yeterlilikleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Vecchio, R. P. (2006). Organizational behavior. USA: Thomson South Western.
  • Wagner, S. L., & Rush, M. C. (2000). Altruistic organizational citizenship behavior: Context, disposition, and age. The Journal of Social Psychology, 140(3), 379-391.
  • Walz, S. M., & Niehoff, B. P. (2000). Organizational citizenship behaviors: Their relationship to organizational effectiveness. Journal of Hospitality & Tourism, 24(3), 301-319.
  • Stewart Wherry, H. M. (2012). Authentic leadership, leader-member exchange, and organizational citizenship behavior: A multilevel analysis (Unpublished doctoral dissertation). University of Nebraska, Nebraska, USA.
  • Yancı, F. (2011). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Şanlıurfa ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
  • Yarım, M. (2009). Genel liselerde çalışan branş öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Yeniçeri, Ö. (2006). Yönetimde yeni yaklaşımlar; yönetim süreçlerinin etkinleştirilmesinde açık yönetim anlayışının rolü. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Yılmaz, K. (2010). Kamu ortaöğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları ile ilgili görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 1-16.
  • Yücel, C. ve Samancı-Kalaycı, G. (2009). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 113-132.
  • Yücel, C. Yalçın, M. ve Ay, B. (2009). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 221-235.
Toplam 82 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Barış Uslu Bu kişi benim

Esergül Balcı Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Nisan 2012
Yayımlandığı Sayı Yıl 2012 Cilt: 3 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Uslu, B., & Balcı, E. (2012). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 461-489.
AMA Uslu B, Balcı E. İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Nisan 2012;3(3):461-489.
Chicago Uslu, Barış, ve Esergül Balcı. “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki”. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 3, sy. 3 (Nisan 2012): 461-89.
EndNote Uslu B, Balcı E (01 Nisan 2012) İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 3 3 461–489.
IEEE B. Uslu ve E. Balcı, “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, c. 3, sy. 3, ss. 461–489, 2012.
ISNAD Uslu, Barış - Balcı, Esergül. “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 3/3 (Nisan 2012), 461-489.
JAMA Uslu B, Balcı E. İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2012;3:461–489.
MLA Uslu, Barış ve Esergül Balcı. “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki”. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, c. 3, sy. 3, 2012, ss. 461-89.
Vancouver Uslu B, Balcı E. İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ile Örgütsel İletişim Algıları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2012;3(3):461-89.