Akdeniz İklimi Kıraç Koşullarında Bazı Biryıllık Çim (Lolium multiflorum Lam.) Çeşitlerinin Performansları ve Stabilite Analizi

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 9, 26.12.2023

Hasan Beytullah Dönmez Adnan Gökten Rüştü Hatipoğlu

Öz

Bu çalışma, Adana ili Kozan ilçesinde kıraç koşullarda bazı biryıllık çim (Lolium multiflorum Lam.) çeşitlerinin yetiştirilme olanakları ile stabilite durumlarını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada 4 adet biryıllık çim çeşidi (Alberto, Elif, Teanna, Tornado) test edilmiştir. Deneme, Çukurova Üniversitesi Kozan Yerleşkesi Araştırma ve Uygulama arazisinde, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, ADF, NDF, ham protein oranı ve nisbi yem değeri bakımından biryıllık çim çeşitleri arasında önemli farklılıklar saptanmıştır. Stabilite analizi sonuçlarına göre Teanna çeşidinin en stabil çeşit olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada, Alberto çeşidinin Teanna çeşidine göre daha az stabil olmasına rağmen, ot verimi ve ot kalitesinin daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kışlık ürün, Biryıllık çim, Ot verimi, Ot kalitesi, Stabilite analizi

Performances and Stability Analysis of Some Annual Ryegrass (Lolium multiflorum Lam.) Cultivars under Dry Land Conditions of Mediterranean Climate

Öz

This study was conducted to determine performances of some annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.) cultivars as winter crop and their stability under rainfed conditions of Kozan district of Adana province. In the study, 4 annual ryegrass cultivars (Alberto, Elif, Teanna, Tornado) were tested. The experiment was established according to a randomized block design with three replications at the Research and Application area of Kozan Campus of Çukurova University, Adana. In the study, significant differences were determined among the cultivars in terms of green forage yield, hay yield, ADF, NDF, crude protein ratio and relative feed value. According to the stability analysis results, Teanna cultivar was determined to be the most stable cultivar. The study revealed that although Alberto variety was less stable than Teanna variety, its forage yield and forage quality were higher.

Anahtar Kelimeler

Winter crop, Annual ryegrass, Hay yield, Hay quality, Stability analysis

Kaynakça

• Açıkgöz, E. (2021). Yem bitkileri (Cilt I). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı.
• Albayrak, S., & Sevimay, C. S. (2005). Ankara ve Samsun koşullarında bakteri aşılamasının yaygın fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin kuru ot ve tohum verimleri üzerine etkileri ve stabilite analizi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(3), 263-269. https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000587
• Albayrak, S., & Yavuz, T. (2020). Yield and quality characteristics of alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars. Turkish Journal of Range and Forage Science, 1(1), 1–6. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkjrfs/issue/57216/743155, Erişim Tarihi: 12 Ocak 2023.
• Alçiçek, A. (2021). Türkiye kaba yem ihtiyacının hesaplanması. Türkiye Hayvancılığında Kaba Yem Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı, Muş:Muş Alparslan Üniversitesi, 67-79.
• Anonim, (2016). Food and Agriculture Organization of the United Nations, food balance sheets.
• Anonim, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu, hayvancılık istatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr, Erişim Tarihi: 07 Kasım 2022.
• Anonim, (2022 a). Explore google earth. https://earth.google.com/web. Erişim Tarihi: 12 Aralık 2022.
• Anonim, (2022 b). Meteoroloji 6. Bölge Müdürlüğü Adana iklim kayıtları.
• Bıçakçı, E., & Türk, M. (2018). Isparta koşullarında farklı azot dozlarının tek yıllık çim (Lolium multiflorum)’in ot verimi ve kalitesi üzerine etkisi. Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 70–76. https://dergipark.org.tr/tr/pub/adbad/issue/42010/472135, Erişim Tarihi: 01 Ocak 2023.
• Çınar, S., Özkurt, M., & Çetin, R. (2020). Effect of nitrogen fertilization rates on forage yield and quality of annual ryegrass (Lolium multiflorum L.) in central Balck Sea climatic zone in Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 1(18), 417–432. http://dx.doi.org/10.15666/aeer/1801_417432
• Çomaklı, B. & Tufan, Y. (2021). Çayır-Meraların hayvancılıkta önemi. Türkiye Hayvancılığında Kaba Yem Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı, Muş:Muş Alparslan Üniversitesi 43-50.
• Demiroğlu Topçu, G., Çelen, A. E., & Özkan, S. S. (2021). The effects of different harvest times on yield and some quality components of annual ryegrass (Lolium multiflorum lam.) varieties. Fresenius Environmental Bulletin, 30(2A), 1810–1816.
• Dönmez, H. B., & Hatipoğlu, R. (2021). Akdeniz iklimi koşullarında bazı biryıllık çim (Lolium multiflorum Lam.) çeşitlerinin adaptasyonu. Çukurova Tarım Gıda Bilimleri Dergisi, 36(2), 369-380. https://doi.org/10.36846/CJAFS.2021.63
• Hatipoğlu, R., Kökten, K., Atış, & İ., Kutluay, B. (2005). Çukurova kıraç koşullarında karışım oranının İran üçgülü (Trifolium resupinatum L.) + biryıllık çim (Lolium multiflorum LAM.) karışımında ot verimi ve kalitesine etkileri üzerinde bir araştırma. Cilt II, Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Antalya (s. 803–808).
• Kacar, B., & İnal, A. (2010). Bitki analizleri. Nobel Yayın Dağıtım.
• Karakurt, E., & Ekiz, H. (1996). İskenderiye üçgülü (Trifolium alexandrinum L.) ile İtalyan çimi (Lolium multiflorum L.) karışım oranlarının ot verimine etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 5(2), 25–30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tarbitderg/issue/11518/137223, Erişim Tarihi: 10 Nisan 2022.
• Kavut, Y. T. (2019). Effects of seeding pattern and harvest date of Persian clover and annual ryegrass on hay yield and quality in a mediterranean environment. Turkish Journal of Field Crops, 24(2), 245–251. DOI: 10.17557/tjfc.655175.
• Kurt, A. N., & Başaran, U. (2021). Tokat ekolojik şartlarında bazı tek yıllık çim (Lolium multiflorum Lam.) çeşitlerinin adaptasyonu. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 5(2), 296-305. https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol5iss2pp296-305 Lale, V., & Kökten, K. (2020). Bingöl şartlarında bazı İtalyan çimi (Lolium multiflorum Lam.) çeşitlerinin ot verimi ve kalitesinin belirlenmesi. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 9(Özel Sayı), 46-50. https://doi.org/10.46810/tdfd.762718
• Önal Aşçı, Ö., & Acar, Z. (2018). Kaba yemlerde kali̇te. Pozitif Matbaacılık ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.
• Özkan, U., & Sevimay, C. S. (2021). The effects of changing proportion of mixtures and sowing methods on forage characteristics of Anatolian clover (Trifolium resupinatum L.) and Italian ryegrass (Lolium multiflorum Lam.) under Ankara conditions. Fresenius Environmental Bulletin, 30(3), 3039–3046.
• Özköse, A., & Acar, R. (2018). Tek yıllık çim:İtalyan çimi. Tarlasera. https://www.researchgate.net/publication/324890639_Tek_Yillik_Cim_Italyan_cimi. Erişim Tarihi: 08 Mayıs 2022.
• Redfearn, D. D., Venuto, B. C., Pitman, W. D., Alison, M. W., & Ward, J. D. (2002). Cultivar and environment effects on annual ryegrass forage yield, yield distribution, and nutritive value. Crop Science, 42(6), 2049–2054. https://doi.org/10.2135/cropsci2002.2049
• Rohweder, D. A., Barnes, R. F., & Jorgensen, N. (1978). Proposed hay grading standards based on laboratory analyses for evaluating quality. Journal of Animal Science, 47(3), 747–759. https://doi.org/10.2527/jas1978.473747x
• Salama, H. S. A. (2015). Interactive effect of forage mixing rates and organic fertilizers on the yield and nutritive value of berseem clover (Trifolium alexandrinum L.) and annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.). Agricultural Sciences, 06(04), 415–425. http://dx.doi.org/10.4236/as.2015.64041
• Salama, H. S. A., & Badry, H. H. (2015). Influence of variable mixing rates and nitrogen fertilization levels on the fodder quality of Egyptian clover (Trifolium alexandrinum L.) and annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.). African Journal of Agricultural Research, 10(53), 4858–4864. https://doi.org/10.5897/AJAR2015.10514
• Sheaffer, C. C., Peterson, M. A., Mccalin, M., Volene, J. J., Cherney, J. H., Johnson, K. D., Woodward, W. T., & Vinads, D. R. (1995). Acid detergent fiber, neutral detergent fiber concentration, and relative feed value. North American Alfalfa Improvement Conference, Minneapolis.
• Steel, R. G. D., & Torrie, J. H. (1980). Principles and procedures of statistics, McGraw-Hill Book Company, Inc. Van Soest, P. J., Robertson, J. B., & Lewis, B. A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74(10), 3583–3597. https://doi.org/10.3168/jds.S0022-0302(91)78551-2
• Venuto, B. C., Redfearn, D. D., Pitman, W. D., & Alison, M. W. (2004). Impact of seeding rate on annual ryegrass performance. Grass and Forage Science, 59(1), 8–14. https://doi.org/10.1111/j.1365-2494.2004.00397.x
• Yavuz, M., İptaş, S., Ayhan, V., & Karadağ, Y. (2009). Yembitkilerinde kalite ve yembitkilerinden kaynaklanan beslenme bozuklukları. Yembitkileri (Genel Bölüm) Cilt I. (ed) Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., Karadağ, Y., İzmir, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara, 1–276.
• Yavuz, T., Sürmen, M., Albayrak, S., & Çankaya, N. (2017). Determination of forage yield and quality characteristics of annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.) lines. Journal of Agricultural Sciences, 23(2), 234–241. https://dergipark.org.tr/en/pub/ankutbd/issue/56553/786612, Erişim Tarihi:10 Kasım 2022.
• Yolcu, H., Şeker, H., Güllap, M. K., Lithourgidis, A., & Güneş, A. (2011). Application of cattle manure, zeolite and leonardite improves hay yield and quality of annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.) under semiarid conditions. Australian Journal of Crop Science, 5(8), 926–931.