Osmanlı İmparatorluğu'nda Ankaralı Tüccarların Faaliyetleri Kapsamında İç Ticarete Konu Olan Emtia

Yıl 2018, Sayı: 6, 1 - 12, 20.12.2018

Rümeysa Kars

Öz

Ankara,
Osmanlı devrinde Anadolu’nun önemli bir ticaret merkezidir. Ankara tüccarı,
ticarî sahada etkin olarak varlık göstermiştir. Civar çiftliklerde küçük ve
büyükbaş hayvan yetiştirilir; dolayısıyla Ankara tiftik keçisi
yetiştiriciliğinde uzmanlaşmış bir Osmanlı kenti olarak karşımıza çıkmaktadır.
Zaten Ankara bölgesinin ticaretinde geleneksel olarak tiftik ve yün önemli yer
tutuyordu.Tiftik keçisinin tüylerinden üretilen sof, şali, astar gibi kumaşlar, Ankara ticarî antreposunun
vazgeçilmez bir ürünü olarak bu alanda ticarî faaliyet yürütme gayesindeki
tüccara kazanç sağlıyordu. Anadolu’nun merkezi hüviyetinde sayılacak bir
konumda bulunan kentin, aynı zamanda ticaret yollarının geçiş güzergâhında
bulunması ve ticarî anlamdaönem arz eden sof,
şali, asdar üretiminde merkez vasfı taşıması, bu kentte hem yerli hem de
yabancı tüccarın yoğun olarak faaliyet yürütmesine imkan sağlamıştır.
Dolayısıyla bu çalışmada 18 yüzyılın ilk yarısında Anadolu’nun
orta büyüklükteki bir şehri olan Ankara tüccarlarının ticarî
faaliyetlerinin  kentin
bölgelerarasındaki işlerliği ekseninde iç ticarete konu olan ürünleri ele
alınmıştır. Adı geçen dönemde bu kentte hangi mallar üzerine endeksli bir iç
ticarî ağın var olduğu kente ilişkin şer’iyye sicilleri ve kaynak eserlerdeki
verilere bağlı olarak sorgulanmış ve gerekli incelemelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

iç ticaret, şehir, tüccar

Kaynakça

• Ankara Şer‘iye Sicilleri, 80- 81- 82- 83- 84- 85- 86- 87- 88- 89- 90- 91- 92- 93- 94- 95- 96- 97- 98- 99- 100- 101- 102- 103- 104- 105- 106- 107- 108- 109- 110-111-112- 113- 114- 115- 116- 117- 118- 119- 120- 121- 122- 123- 124- 125- 126-127- 128- 129- 130- 131- 132- 133- 134 nolu defterlerAydın M.A (2002) Köle,Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,C.XXVI,Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, İstanbul:237-248)Çelebi E (1314) Seyahatname-II,(İstanbul Devlet Matbaası, İstanbul)Dernschwam H (1987) Tagebuch einer Reise nach Konstantinopel und Kleinasie (1553/55)/İstanbul ve Anadolu’ya Seyahat Günlüğü, çev.Y. Önen, (Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara)Erdoğan A, Günel G, Kılcı A (2007) Tarih İçinde Ankara, (Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayını, Ankara)Ergin N (2002) Osmanlılarda Kölelik- Köle, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XXVI, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, İstanbul:237-248)Faroqhı S (1994) Osmanlılarda Kentler ve Kentliler, 2.Baskı, çev.N.Kalaycıoğlu, (Tarih Vakfı Yurt Yayınları,İstanbul)İnalcık H (1993) Osmanlı Pamuk Pazarı, Hindistan ve İngiltere Pazar Rekabetinde Emek Maliyetinin Rolü, ODTÜ Gelişme Dergisi, Özel Sayı 1979-1980, Ankara:61-66)Özdemir R (1986) XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara (Fiziki, Demografik, İdarî ve Sosyo-Ekonomik Yapısı/1785-1840,(Gaye Matbaası, Ankara)Özdemir R (2012) Ankara’da Sof ve Şal Üretimi (1770-1850), Tarihte Ankara Uluslar arası Sempozyumu Bildiriler, C.2, edit: Y.Kurt, (Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Bölümü, Ankara:722-735)Özkan T (2012) Seyahatnamelerde Ankara, Tarihte Ankara Uluslar arası Sempozyumu Bildiriler, C.1, edit:Y.Kurt, (Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Bölümü, Ankara:259-273)Özsoy R (2004) 19.Yüzyılda Osmanlı’da Köle Ticareti, Esirciler ve Zenci Köleler,Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Kayseri.Pakalın M.Z (1983) Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü-I-II-III,(Milli Eğitim Basımevi, İstanbul)Sayar M (1960), Mineraloji ve Jeoloji, İstanbul.Taş H (2004) 17.Yüzyılda Ankara, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı, Ankara.Taş H (2006) Ankara’nın Bütüncül Tarihine Katkı-XVII. Yüzyılda Ankara, 2.Baskı,(Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara)