XVI. YÜZYIL DİVAN ŞAİRİ MÜSLİMÎ VE DÎVÂNI’NIN MATLA BEYİTLERİ

Yıl 2020, Sayı: 11, 65 - 89, 31.08.2020

Enes Yıldız

Öz

XVI. yüzyıl divan şairlerinden Ispartalı Müslimî, Mîrî Emrullah Efendi’nin oğlu, Kınalızâde Ali Efendi’nin kardeşidir. İlk eğitiminden sonra devrin önemli âlimlerinden Ebûssu’ûd Efendi’nin hizmetinde bulunmuştur. İstanbul, Rodos ve Amasya’da müderrislik yapan şair, Sultan Selim’in tahta geçmesiyle müderrislikten azledilmiştir. Şair, Isparda’da kadı iken 994 (1585-1586) yılında vefat etmiştir. İyi derecede Farsça bilen şairin Türkçe müretteb bir divanı bulunmaktadır. Müslimî Dîvânı’nın araştırmalarımız sonucu ulaşabildiğimiz tek nüshası Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi Türkçe Yazmalar 94/811 arşiv numarasıyla kayıtlıdır. 34 varaktan oluşan Dîvân’da sırasıyla 2 kaside, 119 gazel, 4 kıt’a ve 1 matla olmak üzere toplam 126 şiir bulunmaktadır.
Bu çalışmada öncelikle şairin hayatı hakkında bilgi verilecek ve Dîvânı tanıtılacaktır. Makalenin asıl bölümünde ise 126 şiirin matla beyitleri okuyucuların istifadesine sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Klasik türk Edebiyatı, Müslimî, Dîvân

Kaynakça

• Açıkgöz, Namık (2017). Riyâzü’ş-Şuara (Tezkiretü’ş-Şuara). Kültür ve Turizm Bakanlığı Web site: http//ekitap.kulturturizm.gov.tr., Erişim tarihi, 11/03/2020.
• Aksoy, Hasan (2002). Kınalızâde Ali Efendi. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 25, S. 416-417). Ankara: TDV.
• Akün, Ömer Faruk (1994). Divan Edebiyatı. TDV İslam Ansiklopedisi (C. IX, S.389-427). Ankara: TDV.
• Devellioğlu, Ferit (2004). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Yayınları.
• Donuk, Suat (2015). Nev'î-zâde Atâyî: Hadâ'iku'l-Hakâ'ik fî Tekmileti'ş-Şakâ'ik; İnceleme-Metin. Doktora Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi.
• İpekten, Haluk vd., (1988), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür
• İsen, Mustafa (2017). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Web site: http//ekitap.kulturturizm.gov.tr., Erişim tarihi, 11/03/2020.
• Kahraman, Ahmet (1989). Ahlâk-ı Alâî. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 2, S. 15-16). Ankara: TDV.
• Kayabaşı, Bekir (1997). Kâf-zâde Fâ’izî’in Zübdetü’l-Eş’âr’ı. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-Şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• Mengi, Mine (1999). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Müslimî, Dîvân-ı Müslimî, Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, 94/811.
• Nazik, Sıtkı (2008). Şemseddin Sâmî'nin Kâmûsu'l-A'lâm Adlı Eserinin V. ve VI. Cildinde Geçen Osmanlı Şâirlerinin Biyografileri. Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Saraç, Yekta (2007). Klasik Edebiyat Bilgisi Biçim-Ölçü-Kafiye. İstanbul: 3F Yayınları.
• Solmaz, Süleyman (2018). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâ’sı (İnceleme-Metin). Kültür ve Turizm Bakanlığı Web site: http//ekitap.kulturturizm.gov.tr., Erişim tarihi, 11/03/2020.
• Sungurhan, Aysun (2017a). Beyânî Tezkiresi (Tezkiretü’ş-Şu’arâ). Kültür ve Turizm Bakanlığı Web site: http//ekitap.kulturturizm.gov.tr., Erişim tarihi, 11/03/2020.
• Sungurhan, Aysun (2017b). Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Kültür ve Turizm Bakanlığı Web site: http//ekitap.kulturturizm.gov.tr., Erişim tarihi, 11/03/2020.
• Şarlı, Mahmut (2001). Medine-i Münevvere’deki Arif Hikmet Bey Kütüphanesinde Bulunan Edebiyatla İlgili Türkçe Yazma Eserler. İlmî Araştırmalar, 11, 99-112.
• Tuman, Mehmed Nail (2001). Tuhfe-i Nâilî-Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri II. (Haz: Cemal Kurnaz, Mustafa Tatcı), Ankara: Bizim Büro Yayınları.