İBN NEFİS’İN EL-MUCEZ ADLI ESERİNİN GENEL İNCELEMESİ

Yıl 2022, Sayı: 18, 233 - 240, 28.12.2022

Mustafa Hayırlıdağ

https://doi.org/10.51592/kulliyat.1153043

Öz

İbn Nefis XIII. yüzyılda yaşamış olan değerli bir bilim insanıdır. Sorgulayan ve araştıran kimliğiyle ön plana çıkan İbn Nefis özellikle tıp ilminde İkinci “İbn Sina” olarak da kabul görmüştür. İbn Nefis’in esas tanınırlığı ise pulmoner dolaşımla ilgili literatüre yapmış olduğu katkılardır. Harvey’den çok daha önce küçük kan dolaşımını keşfetmiştir. İbn Nefis uzun yıllar ders kitabı olarak okutulan pek çok eser de bırakmıştır. Bu eserlerden bir tanesi de El-Mucez adlı genel tıp eseridir. Bu esere Osmanlı zamanında pek çok şerhler yapılmış değeri korunmaya çalışılmıştır. Bununla ilgili olarak Kanuni Sultan Süleyman zamanında yaşamış olan Muslihiddin Mustafa b. Şaban es Sururi’de eseri ayrıntılı şekilde ele almış, Osmanlıca’ya kazandırmış ve üzerine şerhler düşmüştür. Bu çalışmada İbn Nefis’in El-Mucez adlı eserinin genel incelemesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İbn Nefis, İslam Tıp Tarihi, El-Mucez, Sururi

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Aloud, Abdurahim (2017). Ibn al-Nafis and the discovery of the pulmonary circulation The Southwest Respiratory and Critical Care Chronicles 5(17):71–73.
• Devellioğlu, Ferit (2013). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara: Aydın Kitabevi.
• İbnu’n-Nefīs, El-Mūcez fī’ṭ-Ṭıbb. Şerhü'l-Mucez min İlmi't-Tıbb Sürûrî Muslih ed-dîn Mustafâ b. Şa'bân (897-969/1492-1561) Ankara Milli Kütüphane Arşivi, No. 06 Hk 1077.
• İhsanoğlu, Ekmeleddin (2008). Osmanlı Tıbbi Bilimler Literatürü Tarihi 1. Cilt İstanbul: IRCICA.
• Kâhya Esin (1992). İbn Nefis ve eseri, el-Mucez. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi. 14:189-200.
• Kâhya, Esin (2000). İbn-ün Nefis, İslam Ansiklopedisi, 21, 173-176. İstanbul: Türk Diyanet Vakfı.
• Kâhya, Esin. (2008). Sururi (Mustafa Muslihiddin b. Şaban). Belleten, 72 (264) , 491-500.
• Numan, Mohammed T (2014). Ibn Al Nafis: His Seminal Contributions to Cardiology, , Pediatr Cardiol 35:1088–1090.
• West, John B (2008). Ibn al-Nafis, The Pulmonary Circulation, and The Islamic Golden Age, J Appl Physiol 105: 1877–1880.