In The Sample of Cult of Mountain in Turks: Sivas Şarkışla the Ziraat Baba Mountain

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 44 - 49, 31.12.2022

İbrahim Karaca

Öz

Research Alevi and Sunni belief systems belonging to two different communities pilgrimage the same place on beliefs and practices are subject to their own. This study has an important place in traditional Turkish religious and Yer-Su referred to as the cult of the mountain, Şarkışla/ Çekem-Sultan village has an important place in the belief Ziraat Baba aims to explain in the framework of his pilgrimage to the mountains. For this purpose, common to two villages in the mountains of holiness and belief having Ziraat Baba is located in the center of research. This work by qualitative methods; Çekem and the Sultan of Sivas-Şarkışla was conducted in the villages. In this village we have made based on the data of field research, in-depth interviews and participant observation data was obtained.

Anahtar Kelimeler

Turkish Cultural History, Mountain Cult, The Cult Of Ancestor, Alevism Bektashism, Myth.

Türklerde Dağ Kültü Örneğinde: Sivas Şarkışla Ziraat Baba Dağı

Öz

Araştırma, Alevi ve Sünni inanç sistemine mensup iki farklı topluluğun aynı ziyaret yeriyle ilgili inanış ve uygulamalarını kendisine konu edinmiştir. Bu çalışma, Geleneksel Türk inancı içerisinde önemli bir yeri olan ve yer-su olarak geçen Dağ kültünü, Şarkışla ilçesine bağlı Çekem ve Sultan köyleri inanışlarında önemli bir yeri olan Ziraat Baba dağı ziyareti çerçevesinde açıklamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla iki köy için ortak kutsallığa sahip olan Ziraat Baba Dağı ve inanışları araştırmanın merkezinde yer almaktadır. Bu çalışma, nitel yönteme göre; Sivas-Şarkışla’nın Çekem ve Sultan köylerinde yapılmıştır. Bu köylerde yapmış olduğumuz alan araştırmasının verileri esas alınmış, veriler katılımlı gözlem ve derinlemesine görüşmelerde elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk Kültür Tarihi, Dağ Kültü, Atalar Kültü, Alevilik-Bektaşilik, Mit, Turkish Cultural History, Mountain Cult, The Cult Of Ancestor, Alevism Bektashism, Myth.

Kaynakça

• Artun, E. (2020). Türk Halkbilimi. On Yedinci baskı, Adana: Karahan Kitabevi.
• Baş, M. (2013). Dinlerde ve geleneksel Türk inanışlarında dağ kültü. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 13(1), 165-179.
• Durkheim, E. (2005). Dini Hayatin Ilkel Biçimleri. Çeviren: Faruk Ay-din), Istanbul: Ataç Yayinlari. Ergun, M. (1996). Dağlarla İlgili Altay-Türk Efsaneleri. Milli Folklor, C, 4, 66-71.
• Eriksen, T. H., (2012). Küçük Yerler Büyük Meseleler Sosyal ve Kültürel Antropoloji, (Çev. Erkan Koca), Ankara: Birleşik Yayınevi.
• Günay, Ü. (1996). Kayseri ve cevresinde ziyaret ve ziyaret yerleri. Önder Matbaacılık.
• Güngör, H. (1997). Türk Budun Bilim Araştırmaları, İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Güngör, H. (2012). Türk Din Etnolojisi, İstanbul: IQ Yayıncılık.
• İnan, A. (1998). Makaleler ve İncelemeler II. Cilt, 2. bs. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kafesoğlu, İ. (1980). Eski Türk Dini, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ögel, B. (1995). Türk Mitolojisi II. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özdemir, M. (2013). Türk Kültüründe Dağ Kültü ve Bir YüceDağ: Halbaba, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 1-15.
• Potapov, L. P. (2012). Altay Şamanizmi, (Çev. Metin Ergun), Konya: Kömen Yayınları.
• Selçuk, A. (2004). İki Ayrı Topluluk Ve Ortak Bir Ata: Paşa Türbesi Ziyareti Ayaş Sünnileri ve Erdemli-Tömük Tahtacıları Örneği, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, s.10, s.196-214.
• Selçuk, A. (2010). Horasanda Eren Anadolu’da Evliya: Acısu Sıraç Köyü Örneğinde Kahraman Atalar Kültü, Milli Folklor, Sayı 87, s.136-147.
• Selçuk, A. (2010). Dede Mezarındaki Sır: Ziyaret Fenomeni ve Kutsalın Tezahürleri, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, Sayı 56, s.61-72.
• Tanyu, H. (1973). Dinler Tarihi Araştırmaları, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• K.K.-1. M. A. Ö., 1940, İlkokul Mezunu, Çekem Köyü.
• K.K.-2. A.A. Ö, 1942, İlkokul Mezunu, Çekem Köyü.
• K.K.-3. İ. Ş., 1958, İlkokul Mezunu, Sultan Köyü.
• K.K.-4 E.K., 1936, Okur-Yazar, Sultan Köyü.
• K.K.-5. H. Ş, 1959, Okur-Yazar, Sultan Köyü.