Kitap Eleştirisi - Walter Benjamin’in Yangın Alarmı ya da “Tarih Kavramı Üzerine” Bir Okuma

Yıl 2021, Cilt: 24 (1) Sayı: 47, 330 - 340, 08.03.2021

Beyza Huriye Turgut

Öz

Türkçeye pek çok eseri kazandırılan Walter Benjamin, Frankfurt Eleştirel Okulu ilk kuşak temsilcileri arasında yer almaktadır. Çağdaşları gibi o da mevcut politik ve kültürel iklimi eleştirerek faşizme kafa tutan aykırı duruşu ve fragmanter yazılarıyla yazın dünyasında konumlanan Benjamin, Michael Löwy’nin çalışma alanı içinde önemli bir yer tutmaktadır. Onsekiz tezden müteşekkil Tarih Kavramı Üzerine olan bu fragmanter çalışma, Benjamin’in düşünce dünyasında anakronik ve nostaljik bir duygulanım dalgası yaratır. Bu zamanlarüstü dalga, içindeki zamanın menfezlerinden şimdi’ye sızarak (o şimdi bitimsiz bir an’dır) cümlelerinin yankısı tüm zamanlar boyunca işitilir. 1940 yılında Gestapo ve Fransız işbirliklerinden kaçmaya çalıştığı, ancak başarısız olduğu ve sürgün hayatını yaşamak yerine ölümü tercih ederek intihar eden Benjamin’in ölmeden önce yazdığı “Tarih Kavramı Üzerine Tezler” kaleme aldığı son metinlerdir. Eleştirel perspektifin yörüngesini belirleyen (Arendt’in ifadesiyle) Filozof Benjamin, kelimenin tam anlamıyla sınıflandırılamaz bir kaleme ve kişiliğe sahiptir. Löwy’nin düşünce evreninde yerleşik kavramlarını tersyüz eden bu çalışma, onun için artık “başka türlü düşünmeye” zorlandığı dönemeçtir. Bu çalışmada, Löwy’nin kaleme aldığı Walter Benjamin: Yangın Alarmı “Tarih Kavramı Üzerine” Tezlerin Bir Okuması, Utku Uraz Aydın tarafından türkçeye kazandırılan çevirisi üzerine bir inceleme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Walter Benjamin, Yangın Alarmı, Tarih Kavramı

Kaynakça

• Adorno, Theodor W. (2012). Walter Benjamin Üzerine. Çev., Dilman Muradoğlu. İstanbul. Yapı Kredi Yayınları.
• Aşkın, Zehragül; Serpil Durğun ve Bekir Geçit (2017). Tarih Felsefesinde Nedensellik Sorunsalı. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Benjamin, Walter (2002). Pasajlar. Çev., Ahmet Cemal. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Benjamin, Walter (1999). Tek Yön. Çev., Tevfik Turan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Benjamin, Walter (2012). “Hikâye Anlatıcısı, Nikolay Leskov'un Eserleri Üzerine Düşünceler.” Son Bakışta Aşk içinde. Çev., Nurdan Gürbilek. İstanbul: Metis Yayıncılık. 77-100.
• Löwy, Michael (2007). Walter Benjamin: Yangın Alarmı “Tarih Kavramı Üzerine” Tezlerin Bir Okuması. Çev., U. Uraz Aydın. İstanbul: Versus.
• Kardeş, E. Ertan (2009). “Walter Benjamin.” 1900'den Günümüze Büyük Düşünürler – 1. Çetin Veysal (Ed.), içinde. İstanbul: Etik Yayınları. 485-532.
• Sarlo, Beatriz (2005). Geçmiş Zaman Bellek Kültürü ve Özneye Dönüş Üzerine Bir Tartışma. Çev., Peral Bayaz Charum ve Deniz Ekinci. İstanbul: Metis.
• Veyne, Paul (2013). Tarih Nasıl Yazılır?. Çev., Nihan Özyıldırım. İstanbul: Metis.
• Witte, Bern (2002). Walter Benjamin. Çev., Mustafa Tüzel. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.