Modernleşmeyi Okumak: Ülkü Dergisi (1933-1938)

Yıl 2005, Cilt: 8(2) Sayı: 16, 75 - 99, 01.12.2005

Banu Dağtaş Murat Tazegül

Öz

Ulus-devlet oluşumunda farklı topluluklardan insanların "vatandaş" haline getirilmesinde ve yeni ulusal kimliğin yerleştirilmesinde basın-yayın organlarına önemli rol düşmüştür. Türkiye'de 1930'1ardan sonra yeni ulusal kimliği oluşturma araçları olan inkılapların benimsetilmesi için kurulan Halkevleri'nin ulusal yayın organı Ülkü dergisine de böyle bir rol biçilmiştir. Medya metni olarak kabul edilen Ülkü dergisinin 1933-1938 yılları arasındaki sayıları, modernleşmenin temel parametreleri olan sanayileşme, laiklik, kentleşme, demokrasi ve modern Türk insanının gündelik yaşamı başlıkları altında araştırmacı tarafından okunmuştur. Modernleşme parametreleri başlıkları altında yapılan okumalarda, dönemin yönetici eliti tarafından yeni ulusal kimliğin harcı olarak seçilen Türk Tarih Tezi'nin ve korporatizmin metinlerde baskın olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

modernleşme, medya ve modernleşme, Ülkü Dergisi, Halkevleri, Türk Tarih Tezi, korporatizm

Reading the Modernization: The Journal of Ülkü (1933-1938)

Öz

The press and publication agencies played an important role in the process of nation-state formation, in transforming the people from being members of various communities to being citizens and in settling the new national identity. In Turkey, after 1930, such a role was also given Ülkü as a national press agency of Halkevleri (People Houses), which were established to promote the Atatürk's Revolutions that were the main tools of forming a national identity. In this paper, the articles of Ülkü published between 1933-1938, accepted as a media text were read by researcher, under the titles of the main parameters of modernisation such as industralisation, secularism, urbanisation, democracy and the daily life of modern Turkish man/woman. According to these readings carried out under the titles of the main parameters of modernisation, it was observed that the Turkish History Thesis and the corporatism were the dominant themes in the texts as a chosen fabric of the new national identy by the governing elite of the era

Anahtar Kelimeler

modernisation, modernisation ad the media, the Journal of Ülkü, Halkevleri (People's Houses), the Thesis of Turkish History, corporatism

Kaynakça

• Ali, Necip (1933a). "Türk İnkilabında Bir Adım Daha." Ülkü 10: 273-276.
• Ali, Necip (1933b). "İnkilap ve Türk Kanunu Medenisi." Ülkü 9: 78-185.
• Asaf, Burhan (1933). "Spor Telakkimiz". Ülkü 1: 68-69.
• Atay, Falih Rıfkı (1933). "Londra Dersi." Ülkü 6: 417-419.
• Atay, Falih Rıfkı (1935). "Bilgi Menfaati." Ülkü 34: 241- 242.
• Aydın, Suavi (1993). Modernleşme ve Milliyetçilik. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Aydın, Suavi (2002). "Cumhuriyet'in İdeolojik Şekillenmesinde Antropolojinin Rolü: Irkçı Paradigmanın Yükselişi ve Düşüşü." Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce 4:
• Milliyetçilik. Murat Belge (der.) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları, 344-369.
• Aydoslu, Sait (1933a). "Milliyetçi ve Taazzuvcu İktisat-1." Ülkü 3: 201-208.
• Aydoslu, Sait (1933b). "Milliyetçi ve Taazzuvcu İktisat-3." Ülkü 6: 440-452.
• Bayraktar, Zerrin (1981). "Ülkü Dergisi: Halkevleri Merkez Yayın Organına Bir Bakış." İletişim 3 (AİTİA Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Y. O. Yayınları): 113-136.
• Bedi, Hali (1934). "Halk Terbiyesi ve Operalar." Ülkü 15: 202-205.
• Çavdar,Tevfik (1983). "Halkevleri." Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. İstanbul: İletişim Yayınları, 882-901.
• Çeçen, Anıl (1990). Halkevleri. Ankara: Gündoğan Yayınevi.
• Cemal, Zehra (1935). "Halkevinde Kış Sporları." Ülkü 34: 311-313.