İletişim Çalışmalarında Kişilerarası İletişimin Yeri: Türkiye'deki Kişilerarası İletişim Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2008, Cilt: 11 (1) Sayı: 21, 9 - 32, 05.06.2008

Ülkü Doğanay Fatih Keskin

Öz

Türkiye'de iletişim disiplini içinde kişilerarası iletişime yönelik başat akademik ilgiler, özel ve kamu sektöründeki çeşitli eğitim programlarına da hâkim olan “beceri olarak iletişim” yaklaşımı örnekleriyle ve bu örneklerin ortaya koyduğu iletişim becerilerinin öğrenilebilir olduğuna yönelik kabullerle sınırlı kalmakta, Batı'da büyük ölçüde terk edilen davranış bilimci yaklaşımın bu alanda hâlâ merkezi yerini koruduğu görülmektedir. Bu yazının amacı, Türkiye'de iletişim disiplini içinde kişilerarası iletişimi konu edinen akademik ya da yarı-akademik çalışmaların temel eğilimini ortaya koyarak bu çalışmalar içinde kişilerarası iletişimi yalnızca öğrenilmesi/öğretilmesi gereken iletişim becerileri düzeyinde ele alan yaklaşımın merkezi rolünü sorgulamaktır. Ayrıca akademik çalışmalara hâkim olan bu yaklaşımın iletişimin ne olduğuna dair basmakalıp ifadeler ve toplumsal olarak kabul gören veya arzulanan iletişimsel davranışların standartlaştırılmış aktarımı ile yaygınlaştırılması karşısında kişilerarası iletişimi alternatif bir bakışla ele almanın gerekliliği vurgulanmak istenmektedir.

Anahtar Kelimeler

kişilerarası iletişim, beceri olarak iletişim modeli, sosyal bağlam, iletişim çalışmaları, etkileşimci yaklaşımlar

The Function of Interpersonal Communication in Communication Studies: An Evaluation of Interpersonal Communication Education in Turkey

Öz

In Turkey, the interpersonal communication studies still consider communication as a “skill” that can belearned. This approach to communication can be traced in various training programmes of public and private sector. This behaviouralist approach that is central to communication studies in Turkey has long been abandoned in the West. This article aims at demonstrating the ways in which communication studies in Turkey problematizes interpersonal communication in scholarly and semi-scholarly studies. It also looks into the central role of the approach which considers the interpersonal communication as communication skills that should be learned/taught. This article emphasizes the urgency to consider interpersonal communication with an alternative view by putting aside widely researched standardized clichés and the mainstream critique of socially accepted or desired communicative behaviour.

Anahtar Kelimeler

interpersonal communication, communication as a skill, social context, communication studies, interactionist approaches

Kaynakça

• Ak, Aysel Günay (2002). “İletişimötesi İletişim ve Dinleyici İstekleri.” Kilad Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi 2: 29-47.
• Aktaş, Celaleddin (2005). “Interpersonal Communication Through The Internet.” Selçuk İletişim 3(4): 63-67.
• Argyle, Michael (1972). The Psychology of Interpersonal Behaviour. 2. baskı. London: Penguin Books.
• Asna, Alaeddin (2006). Kuramda ve Uygulamada Halkla İlişkiler. İstanbul: Pozitif.
• Balta-Peltekoğlu, Filiz (2007). Halkla İlişkiler Nedir? Genişletilmiş 7. baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Bourdieu, Pierre (1982). Ce Que Parler Veut Dire. Paris: Fayard.
• Bıçakçı, İlker (2004). İletişim ve Halkla İlişkiler “Eleştirel Bir Yaklaşım”. Güncellenmiş 5. baskı. İstanbul: MediaCat.
• Coşan, Barış (2004). Kişilerarası İletişim Bağlamında Söylem ve Eylem Bağıntısı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Deetz, Stanley A. (1992). Democracy in an Age of Corporate Colonization. New York: State University of New York Press.
• Doğan, Selen (2005). Çalışan İlişkileri Yönetimi. İstanbul: Kare Yayınları.
• Doğanay, Ülkü (2003). Demokratik Usuller Üzerine Yeniden Düşünmek. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.