Being Young and Poor in Consumer Society: Exclusion Processes and Anti-strategies

Yıl 2010, Cilt: 13 (2) Sayı: 26, 41 - 79, 01.12.2010

Melike Aktaş Yamanoğlu

Öz

This study focuses on sub-urban poor youth’s relationships with consumer society and examines how being a poor youth in consumer society structures youth and poverty experiences and the conceptualizations of poverty and youth in this context. Encountering consumerist pressures and coping with them, interpretation practices of consumer society signs, practical strategies that facilitates of inclusion to consumer society and resistance strategies are the other subjects discussed in the study. The field research findings based on semi-structured interviews with 65 young people living in Ankara’s Altındağ, Mamak and Sincan districts between the age of 15-29, indicated that poor youth’s relationships with consumer society are meaningful in the context of both exclusion processes from this society and symbolic struggles given against to these processes. In this context, sub-urban poor youth neither totally excluded nor totally included in consumer society

Anahtar Kelimeler

poverty, youth, consumer society, social exclusion, strategies against social exclusion

Tüketim Toplumunda Genç ve Yoksul Olmak: Dışlanma Süreçleri ve Karşı Stratejiler

Öz

Kent yoksulu gençlerin tüketim toplumuyla ilişkilerine odaklanan bu çalışma çerçevesinde, tüketim toplumunda genç ve yoksul olmanın, gençlik ve yoksulluk deneyimlerini nasıl biçimlendirdiği ve bunlara yönelik kavrayışları nasıl yeniden tanımladığı incelenmiştir. Kent yoksulu gençlerin tüketim baskılarıyla karşılaşma ve bunlarla baş etme biçimleri, tüketim toplumu göstergelerini yorumlama pratikleri, tüketim toplumuna dahil olabilmek için geliştirilen pratik stratejiler ve direniş stratejileri çalışmada üzerinde durulan diğer konulardır. Ankara’nın Altındağ, Mamak ve Sincan bölgelerinde yaşayan ve yaşları 15 ile 29 arasında değişen toplam 65 gençle yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmelere dayanan alan araştırmasının bulguları, kent yoksulu gençlerin tüketim toplumuyla ilişkilerinin dışlanma süreçleri ve bunlara karşı verilen sembolik mücadeleler etrafında şekillendiğini ortaya koymuştur. Bu bağlamda kent yoksulu gençler, tüketim toplumunun ne tam dışında kalmakta ne de tam anlamıyla içinde yer alabilmektedirler.

Anahtar Kelimeler

yoksulluk, gençlik, tüketim toplumu, sosyal dışlanma, dışlanmaya karşı stratejiler

Kaynakça

• Abrams, Mark (1959). The Teenage Consumer. London: London Press Exchange.
• Alemdaroğlu, Ayça (2005). “Bir ‘İmkan’ Olarak Gençlik.” Birikim 196: 21-29.
• Andreasen, R. Alan (1975). The Disadvantaged Consumer. New York: Free Press.
• Archer, Louise, Sumi Hollingworth ve Anna Halsall (2007). “University’s not for Me- I’m a Nike Person: Urban, Working-Class Young People’s Negotiations of ‘Style’, Identity and Educational Engagement.” Sociology 41(2): 219-237.
• Ardıç, M. Nergiz (2002). Household Survival Strategies of the Urban Poor in Turkey. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
• Avrupa Konseyi (2003). Experts on Youth Policy Indicators. (Final Report). Strasburg: European Youth Center http://www.coe.int/t/dg4/youth/Source/ Resources/Documents/2003_YP_indicators_en.pdf. Erişim tarihi: 20.05.2008.
• Ayata, Sencer (2003). “Yeni Orta Sınıf ve Uydu Kent Yaşamı.” Kültür Fragmanları. Çev., Zeynep Yelçe. Deniz Kandiyoti ve Ayşe Saktanber (der.) içinde. İstanbul: Metis. 37-56.
• Baudrillard, Jean (2004). Tüketim Toplumu. Çev., Hazal Deliceçaylı- Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Zygmunt (1999). Çalışma Tüketicilik ve Yeni Yoksullar. Çev., Ümit Öktem. İstanbul: Sarmal.
• Bauman, Zygmunt (2007). Consuming Life. Cambridge: Polity Press.
• Benlisoy, Foti (2003). “Öğrenci Muhalefetinin Güncelliği.” Toplum ve Bilim 97: 281-300.
• Birleşmiş Milletler (1993). The Global Situation of Youth in 1990s: Trends and Prospects. New York.
• Birleşmiş Milletler (2005). World Young Report 2005. www.un.org/esa/socdev/unyin/ wyr05.htm. Erişim tarihi: 18.06.2008.
• Bora, Aksu (2005). Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası. İstanbul: İletişim.
• Bora, Aksu (2007). “Kadınlar ve Hane: Olmayanın Nesini İdare Edeceksin?” Yoksulluk Halleri: Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri. Necmi Erdoğan (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 97-133.
• Bourdieu, Pierre (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. Çev., Richard Nice. London: Routledge.
• Bourdieu, Pierre (1995). Pratik Nedenler. Çev., Hülya Tufan, İstanbul: Kesit.
• Bourdieu, Pierre (1997). Toplumbilim Sorunları. Çev., Işık Ergüden. İstanbul: Kesit.
• Bourdieu, Pierre (1999). “Understanding.” Weight of the World: Social Suffering in Contemporary Society. Pierre Bourdieu vd. (der.) içinde. California: Stanford University Press. 607-627.
• Bourdieu, Pierre ve Loic J.D. Wacquant (2003). Düşünümsel Antropoloji İçin Cevaplar. Çev., Nazlı Ökten. İstanbul: İletişim.
• Champagne, Patrick (1999). “The View From Media.” Weight of the World: Social Suffering in Contemporary Society. Pierre Bourdieu vd. (der.) içinde. California: Stanford University Press. 46-59.
• Charlesworth, Simon (2000). “Bourdieu, Social Suffering and Working-Class Life.” Reading Bourdieu on Society and Culture. Bridget Fowler (der.) içinde. Oxford: Blackwell Publishers. 49-65.
• Chin, Elizabeth (2001). Purchasing Power: Black Kids and American Consumer Culture. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Cohen, Lizabeth (2003). A Consumer’s Republic: The Politics of Mass Consumption in Postwar America. New York: Alfred A. Knopf.
• Cumhuriyet Gazetesi (2007). “Alışveriş Değil Turistik Gezi.” 24 Aralık 2007.
• De Castro, Lucia Rabello (2006). “What is New in the South? Consumer Culture and the Vicissitudes of Poor Youth’s Identity Construction in Urban Brazil.” Young 14(3): 179-201.
• Dünya Bankası (2007). Development and the Next Generation: World Development Report. Washington DC.
• Erdoğan, Necmi (der.) (2007a). Yoksulluk Halleri: Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri. İstanbul: Demokrasi Kitaplığı Yayınları.
• Erdoğan, Necmi (2007b). “Yok-sanma: Yoksulluk-Maduniyet ve Fark Yaraları.” Yoksulluk Halleri: Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri. Necmi Erdoğan (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 47-95.
• Erdoğan Necmi (2007c). “Garibanların Dünyası: Türkiye’de Yoksulların Kültürel Temsilleri Üzerine İlk Notlar.” Yoksulluk Halleri: Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri. Necmi Erdoğan (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 29-46.
• Etöz, Zeliha (2000). “Varoş: Bir İstila Bir Tehdit ” Birikim 132: 49-53.
• Featherstone, Mike (1996). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Çev., Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı.
• Griffin, Christine (1997). “Representations of the Youth.” Youth in Society: Contemporary Theory, Policy and Practice. Jeremy Roche ve Stanley Tucker (der.). London: Sage. 18-25.
• Hayward, Keith ve Majid Yar (2006). “The ‘Chav’ Phenomenon: Consumption, Media and the Construction of a New Underclass.” Crime Media Culture 2(1): 9-28.
• Hill, Ronald Paul (1992). “Homeless Children: Coping with Material Losses.” Journal of Consumer Affairs 26(2): 274-287.
• Hill, Ronald Paul (2001). “Surviving in a Material World: Evidence from Ethnographic Consumer Research on People in Poverty.” Journal of Contemporary Ethnograghy 30(4): 364-391.
• Hill, Ronald Paul (2002a). “Stalking the Poverty Consumer: A Retrospective Examination of Modern Ethical Dillemmas.” Journal of Business Ethics 37: 209- 219.
• Hill, Ronald Paul (2002b). “Consumer Culture and the Culture of Poverty: Implications for Marketing Theory and Practice.” Marketing Theory 2(3): 273-293.
• Hill, Ronald Paul ve Debra Lynn Stephens (1997). “Impoverished Consumers and Consumer Behavior: The Case of AFDC Mothers.” Journal of Macromarketing 17: 32-48.
• Işık, Oğuz ve Melih M. Pınarcıoğlu (2005). Nöbetleşe Yoksulluk. İstanbul: İletişim.
• Jameson, Frederick (1983) . “Postmodernism and Consumer Society.” The Anti- Aesthetic: Essays on Postmodern Culture. Hal Foster (der.) içinde. Seattle: Bay Press. 111-126.
• Kentel, Ferhat (2005). “Türkiye’de Genç Olmak: Konformizm ya da Siyasetin Yeniden İnşası.” Birikim 196: 11-17.
• Kochuyt, Thierry(2004). “Giving Away One’s Poverty. On the Consumption of Scare Resources Within the Family.” The Sociological Review 52(2): 139-161.
• Kurtaran, Yörük, vd. (2008). “Gençler Hakkında, Gençler İçin, Gençlerle.” Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları. Nurhan Yentürk, Yörük Kurtaran ve Gülesin Nemutlu. (der.) içinde. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 3-20.
• Leister, Ruth (2004). Poverty. Cambridge: Polity Press.
• Lüküslü, Demet (2005). “1960’lardan 2000’lere Gençlik Tipleri: Maddeci Başarıcı Manager Tipinden Yuppie ve Tiki’ye.” Birikim 196: 30-36.
• Lüküslü, Demet (2009). Türkiye’de “Gençlik Miti”: 1980 Sonrası Türkiye Gençliği. İstanbul: İletişim.
• Miller, Daniel (der.) (1995). Acknowledging Consumption: A Review of New Studies. London: Routledge.
• Nayak, Anoop (2006). “Displaced Masculinities: Chavs, Youth and Class in Post- industrial City.” Sociology 40(5): 813-831.
• ODTÜ (2000). Kentsel Yoksulluk ve Geçinme Stratejileri: Ankara Örneği. Ankara: ODTÜ Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Anabilim Dalı 1999 Stüdyo Çalışması Yayın No 4.
• Ritzer, George ve Don Slater (2001). “Editorial.” Journal of Consumer Culture 1(1): 5-8.
• Sen, Amartya (1992). Inequality Reexamined. Massachusetts: Harvard University Press.
• Slater, Don (1997). Consumer Culture and Modernity. Cambridge: Polity Press.
• Sletten, Mira, Tone Flİtten and Anders Bakken. (2004). Poverty and Social Exclusion Among Young Norwegians-The Role of Consumption. http://www.hks. harvard.edu/inequality/Summer/Summer04/papers/Flotten2004.pdf Erişim tarihi: 29.05.2008
• Kubilay ve Durna • Türk Basınında Çocuğa Yönelik Cinsel İstirmar Tartışması: ... • 79
• Swartz, David (1997). Culture and Power: The Sociology of Pierre Bourdieu. Chicago: University of Chicago Press.
• Trentmann, Frank (2004). “Beyond Consumerism: New Historical Perspectives on Consumption.” Journal of Contemporary History 39(3): 373-401.
• Urry, John (1999). Mekânları Tüketmek. Çev., Rahmi G. Öğdül. İstanbul: Ayrıntı.
• Ümit, Eylem (2007). Mekândan İmkana: Çocuk Suçluluğunun Habitusu Ceza Ehliyeti İlişkisi. Ankara: Ankara Barosu.
• Veblen, Thorstein (2005). Aylak Sınıfının Teorisi. Çev., Zeynep Gültekin ve Cumhur Atay. İstanbul: Babil.
• Wacquant, Loic J.D. (2003). “Giriş.” Düşünümsel Antropoloji İçin Cevaplar. Çev., Nazlı Ökten. P. Bourdieu ve Loic J. D. Wacquant (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 13-47.
• Wyn, G. Johanna ve Rob White (1997). Rethinking Youth. Australia: Allen & Unwin.
• Yentürk, Nurhan, Yörük Kurtaran ve Gülesin Nemutlu (der.) (2008). Türkiye’de Gençlik Çalışması ve Politikaları. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Yumul, Arus (2006). “Kuştepe Gençliği ve Bilgi Üniversitesi Öğrencileri: Sınıfsal/ Bedensel Karşılaşmalar.” İstanbul Gençliği. Gülten Kazgan (der.) içinde. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 243-248.
• Zaim, Ayça (2006). “80 Sonrası Orta Sınıf Gençliğinin Kendini Farklılaştırma Stratejileri.” Birikim 208: 89-96.