Kültürel Perde ve “Çirkin Ördek Yavrusu” Filmleri

Yıl 2012, Cilt: 15 (1) Sayı: 29, 73 - 90, 01.06.2012

Gamze Hakverdi

Öz

Bu çalışmada Hollywood sinemasının sıkça kullandığı bir anlatı arketipi olan “çirkin ördek yavrusu” filmleri psikanalizin sunduğu kuramsal çerçeveden okunmaya çalışılmıştır. Bu filmlerin tipik bir örneği olduğu için seçilen Seksi ve Çılgın filmi, Lacan’ın perde kategorisinin kültürel bir okumasını yapan Silverman’ın açtığı kuramsal yoldan ilerlenerek değerlendirilmiş ve sinema perdesinin kültürel perdeye nasıl ve hangi açılardan bağlandığı tartışılmıştır. “Çirkin ördek yavrusu” filmleri olarak bilinen ve bedensel “çirkinliği” anlatının çözülmesi gereken ana çatışması olarak konumlayan anlatılarda, genellikle bu çatışma çeşitli bedensel müdahaleler yoluyla “çirkin” beden “güzelleştirilerek” sonlandırılır. Bu filmlerde sinema perdesi ile Lacan’ın tanımladığı “kültürel perde” arasındaki özdeşlik neredeyse kesintisiz olarak kurulur. Bu çalışma bu özdeşliği nasıl kurulduğuna daha yakından bakmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çirkinlik,  “çirkin ördek yavrusu” filmleri,  kültürel perde

Cultural Screen and “Ugly Duckling” Films

Öz

This essay focuses on “ugly duckling” films which can be thought as a narration archetype especially in Hollywood through Lacanian “screen” and Silverman’s cultural comprehension of this term. In “ugly duckling” films, generally, the main conflict reveals through the existence of “ugly body” and resolves by “beautifying” it via physical interventions. It is very possible to observe in these films, the identification of cinematic screen and as what Silverman states “cultural screen”. This study examines constructing dynamics of identification of cultural screen and cinema screen.

Anahtar Kelimeler

Ugliness,  “ugly duckling” films,  cultural screen

Kaynakça

• Eco, Umberto (1998). Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik. Çev., Kemal Atakay, İstanbul: Can.
• Eco, Umberto (2009). Çirkinliğin Tarihi. Çev., Anaca Uysal, Arıcan Uysal, Berna Yılmazcan, Duygu Arslan, Elif Nihan Akbaş, Kültegin Kağan Akbulut, Özgü Çelik. İstanbul: Doğan.
• Evans, Dylan (1996). An Introductory Dictionary Of Lacanian Psychoanalysis. New York: Routledge.
• Fanon, Franz (2009). Siyah Deri Beyaz Maske. Çev., Cahit Koytak. İstanbul: Versus.
• Freud, Sigmund (2001). Haz İlkesinin Ötesinde Ben ve İd. Çev., Ali Nahit Babaoğlu, İstanbul: Metis.
• Fox-Kales, Emily (2011). Body Shots: Hollywood and the Culture of Eating Disorders. Albany: State University of NewYork.
• Lacan, Jacques (1977). Écrits: A Selection. Çev., Alan Sheridan. London: Routledge.
• Lacan, Jacques (1979). The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis. Çev., Alan Sheridan. New York: Norton.
• Leader, Darian (2004). Mona Lisa Kaçırıldı. Çev., Handan Akdemir. İstanbul: Ayrıntı.
• Nietzsche, Friedrich Wilhelm (2005). Putların Alacakaranlığı. Çev., Orhan Tuncay. İstanbul: Gün.
• Patzer, Gordon (2008). Looks: Why They Matter More Than You Ever Imagined. New York: Amacom.
• Putnam, Tony (Yönetmen) (2007). The Hottie and The Nottie [Film]. ABD, Purple Pictures.
• Sartre, Jean Paul (2010). Varlık ve Hiçlik: Fenomonolojik Ontoloji Denemesi. Çev., Turhan Ilgaz, Gaye Çankaya Eksen. İstanbul: İthaki.
• Scheler, Max (1970). The Nature Of Sympathy. Çev., Peter Heath, Hamden: Archon.
• Silverman, Kaja (2006). Görünür Dünyanın Eşiği. Çev., Aylin Onacak. İstanbul: Ayrıntı.
• Tura, Saffet Murat (2007). Freud’dan Lacan’a Psikanaliz. İstanbul: Kanat.