DİJİTAL ÇAĞIN, TURİZMİN AKADEMİK BOYUTUNA YANSIMASI: DİJİTAL TURİZMİN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 34 - 47, 02.07.2025

Savaş Yıldız

https://doi.org/10.58642/kutbilim.1695386

Öz

Bilimde ve teknolojide yaşanan değişim ve gelişmeler günlük yaşamı derinden etkilemeye devam etmektedir. Dijital çağ, yaşanan bu değişimin ve gelişimin doğal bir sonucudur. Dijital dönüşüm, dijitalleşme, yapay zekâ, yapay sinir ağları ve insansı robot gibi teknolojik uygulamaları sağlık, eğitim, ticaret, ulaşım gibi farklı sektörlerin yanı sıra turizm sektöründe de görülmektedir. Turizmin temel unsurları arasında yer alan seyahat, konaklama, yeme-içme hizmetleri sunan işletmeler de yavaş yavaş geleneksel uygulamaları terk ederek teknolojik uygulamalara geçmektedir. Bu sebepledir ki bugün literatürde dijital turizm ile ilgili olarak çok sayıda akademik çalışmaya rastlamak mümkündür. Bu çalışma dijital turizm kavramını bibliyometrik analizle incelemeyi amaçlamaktadır. Web of Science (WoS) veri tabanında Ağırlama, Eğlence, Spor ve Turizm kategorisinde kategorisinde “digital tourism” anahtar kelimesi kullanılarak 442 akademik çalışma belirlenmiştir. Bu çalışmalar VOSwiever veri analiz yazılımından yararlanılarak farklı parametreler dikkate alınarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz neticesinde dijital turizm ile ilgili ilk çalışmanın 2001 yılında yayınlandığı, çalışmaların büyük bir çoğunluğunun bildiri niteliğinde olduğu, çalışmaların en çok İngilizce yapıldığı ve en fazla yayının çıktığı ülkenin Yunanistan olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmalarda en çok “turizm, dijital turizm, sosyal medya” anahtar kelimeler kullanıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

turizm , dijital turizm , akıllı turizm

Etik Beyan

Yukarıda bilgileri yer alan çalışmanın, etik kurul izni ve/veya yasal/özel izin gerektirmeyen bir çalışma olduğunu beyan ederim

REFLECTION OF THE DIGITAL AGE ON THE ACADEMIC DIMENSION OF TOURISM: BIBLIOMETRIC ANALYSIS OF DIGITAL TOURISM

Öz

Changes and developments in science and technology continue to deeply affect daily life. The digital age is a natural result of this change and development. Technological applications such as digital transformation, digitization, artificial intelligence, artificial neural networks and humanoid robots are seen in different sectors such as health, education, commerce, transportation, as well as in the tourism sector. Businesses that offer travel, accommodation, food and beverage services, which are among the basic elements of tourism, are gradually abandoning traditional practices and switching to technological applications. For this reason, it is possible to come across many academic studies on digital tourism in the literature today. This study aims to examine the concept of “digital tourism” through bibliometric analysis. For this purpose, 442 academic studies were identified using the keyword “digital tourism” in the Hospitality, Entertainment, Sports and Tourism category in the Web of Science (WoS) database. These studies were analyzed by taking into account different parameters using VOSwiever data analysis software. As a result of the analysis, it was found that the first study on digital tourism was published in 2001, the majority of the studies were proceedings and were in English, and the country with the most publications was Greece. It was also determined that the keywords used most in the studies were “tourism, digital tourism, social media”.

Anahtar Kelimeler

tourism , digital tourism , smart tourism

Kaynakça

• Ardissono, Liliana et.al. (2003). Intrigue: personalized recommendation of tourist attractions for desktop and handset devices. Applied Artificial Intelligence, 17, 687-714.
• Bağçı, Ebru ve İçöz, Onur (2019). Z ve alfa kuşağı ile dijitalleşen turizm. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 232-256.
• Benyon, David et.al. (2014). Presence and digital tourism. AI & society, 29, 521-529.
• Broadus, Russell (1987). Toward a definition of “bibliometrics”. Scientometrics, 12(5-6), 373-379.
• Cabi, Ayşe ve Erbaşı, Ali (2019). Akıllı turizm bağlamında akıllı otel işletmesi endeksi ve uygulaması. Konya: Sami Billur Yayıncılık
• Cheung, Chong Wing et.al. (2017). Robot avatar: A virtual tourism robot for people with disabilities. International Journal of Computer Theory and Engineering, 9(3), 229-234.
• Durmaz, C., Bulut, Y., ve Tankuş, E. (2018). Sanal gerçekliğin turizme entegrasyonu: Samsun'daki 5 yıldızlı otellerde uygulama. Turkish Journal of Marketing, 32-49.
• Hall, Colin Michael (2011). Publish and perish? Bibliometric analysis, journal ranking and the assessment of research quality in tourism. Tourism Management, (32), 16-27.
• Ivanov, Stanislav and Webster, Craig (October, 2017). Adoption of robots, artificial intelligence and service automation by travel, tourism and hospitality companies - a cost-benefit analysis. International Scientific Conference “Contemporary tourism - traditions and innovations”, Sofia University, Bulgaria.
• İncemen, Salih ve Öztürk, Gülcan (2024). Farklı eğitim alanlarında yapay zekâ: uygulama örnekleri. International Journal of Computers in Education, 7(1), 27-49.
• Karasözen, Bülent vd. (2009). 1997­2006 Türkiye Bilim Göstergeleri Analizi Türk Kütüphaneciliği, 23(1), 4-21
• Keleş, Hatice (2022). Tıpta Yapay Zekâ Uygulamaları. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 604-613.
• Kurgun, Osman Avşar ve Kurgun, Hülya (2019). Küresel turizm ekosistemi ve turizm 4.0. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Law, Rob et. al. (2018). A comprehensive reviewof mobile technology use in hospitality and tourism. Journalof Hospitality Marketing & Management, 27(6), 626-648
• Lin, Lin-Pin et. al. (2020). Could virtual reality effectively market slow travel in a heritage destination? Tourism Management, 78, 104027.
• Lixing, Zou (2020). Impact of the COVID-19 Outbreak on the World and the Inspirations. Global Journal of Management And Business Research, 20(5), 29-37.
• Murphy, Hilary Catherine et.al. (2016). Aninvestigation of multiple devices and information sourcesused in the hotel booking process. Tourism Management, 52, 44-51
• Özışık Yapıcı, Olcay ve Yıldırım, Gülsüm (2021). Endüstri 4.0'ın turizm alanındaki kavramları üzerine bir araştırma. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 394-412.
• Qureshi, Muhammad Imran et.al. (2020). Classifications of Sustainable Manufacturing Practices in ASEAN Region: A Systematic Review and Bibliometric Analysis of the Past Decade of Research. Sustainability, 12(21), 8950.
• Reino, Sofia et.al. (2013). Whatmatters to the industry? An evaluation framework forthe adoptability of online tourism distribution platforms. L. Cantoni and Z.P. Xiang (Ed.), Information and com-munication technologies in tourism (pp. 412-423). Berlin:Springer.
• Rusu, Sergiu and Csorba, Luiela Magdalena (2016). Smartphones-a powerful tool fortourism. Romanian travel apps. Journal of Economics &Business Research, 22(1), 69-78.
• Serdar, Göksal (15.03.2022). Japonya’da robot çalışanlarıyla teknoloji harikası Henn-na Hotel. Erişim tarihi: 08.04.2025, https://www.turizmgunlugu.com/2022/03/15/tum-calisanlari-robot-olan-otel/.
• Sünnetçioğlu, Serdar (Eylül, 2019). Turizmde dijital dönüşüm ve turist yerli halk ilişkileri: eleştirel bir yaklaşım. 3. Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi. Mersin, Türkiye.
• Tan, Wei-Han Garry et.al. (2017). Mobile applications in tourism: The future of the tourism industry? Industrial Management & Data Systems, 117(3): 560–581
• Topsakal, Yunus vd. (2018). Turizm 4.0- turist 5.0: İnsan devriminin neden endüstri devrimlerinden bir numara öne olduğuna ilişkin bakış. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 1(2): 1-11.
• Tung, Vincent and Law, Rob (2017). The potential for tourism and hospitality experience research in humanrobot interactions. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 10(29): 2498-2513.
• Uriely, Natan (2005). The tourist experience: Conceptual developments. Annals of Tourism research, 32(1): 199-216.
• Yazıcı Ayyıldız, Ahu ve Ayyıldız, Tuğrul (2020). Smart tourism as a marketing opportunity: The case of Kuşadası. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1): 599-623.
• Yıldız, Savaş (2019). Turist Rehberliği Mesleğinde Robot Rehberlerin Yükselişi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(23): 164-177
• Yıldız, Savaş (2023). Working Models Changed by Digital Transformation and Analysis of the Future Plans for Atypical Working Models of Businesses in Türkiye. S. Erten and M. Z. Cogenli (Ed.), Management in Digital Era-Different Perspectives. (pp. 191-220). New York: Nova Publishing.