OSMANLI MİNYATÜRLERİNDE PADİŞAH PORTRELERİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 96 - 104, 22.01.2020

Hüsna Kılıç

Öz

Geleneksel Türk resminin temellerinden biri olan minyatür, tarihi ve günlük olayları betimleyen, anlattığı zamanın geleneklerini, kültürünü ve yaşam tarzını ortaya koyan belge niteliğinde önemli bir sanattır. El yazmalarına metni aydınlatmak amacıyla yerleştirilen minyatürlerin; ilk örneklerine İslâm öncesi dönemlerde rastlanmaktadır. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren tarihçilerin yaptığı araştırmalar; Orta Asya’da Türkler tarafından yapılan minyatürlerin geçmişinin, 8. yüzyıla kadar dayandığını ortaya çıkarmıştır. Uygurların ilim merkezi olan Turfan, Buhara ve Semerkant şehirleri, dönemin minyatür sanatının en önemli merkezlerinden kabul edilmektedir. Bu merkezlerde minyatür sanatının duvar fresklerindeki ilk örnekleri verilmiş ve günümüze kadar gelmeyi başaran eserler hayata geçirilmiştir. Uygurlardan günümüze gelen bu eserlerde prenslerin, prenseslerin ve rahiplerin tasvir edildiği görülmektedir. Bu ilk örneklerde figürlerin ellerinde çiçek tutma geleneği, Osmanlı döneminde padişah portreleri ile devam etmiş ve sanatçılar çizdikleri figürleri ellerinde karanfil, gül goncası ve lale gibi çiçekler ile betimlemişlerdir. Padişah portreleri minyatür sanatı için önemli bir yere ve önem sahip olmakla birlikte belge niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Minyatür, Padişah, portre, figür, osmanlı

Kaynakça

• Referans1 And, Metin Osmanlı Şenliklerinde Türk Sanatları,1982, İstanbul.
• Referans2 Arseven, Celal Esad, Sanat Ansiklopedisi,c.3, İstanbul,1983.
• Referans 3 Atasoy, Nurhan ,15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Osmanlı Bahçeleri ve Hasbahçeler, İstanbul,2005.
• Referans 4 Atasoy, Nurhan Hasbahçe Osmanlı Kültüründe Bahçe ve Çiçek, İstanbul, 2011.
• Referans 5 Atasoy, Nurhan, “Nakkaş Osman’ın Padişah Portreleri Albümü”, Türkiyemiz, İstanbul, 1972, S.6, s.2-20
• Referans 6 Bağcı Serpil, Çağman Filiz, Renda Günsel, Tanındı Zeren, Osmanlı Resim Sanatı, İstanbul, 2006.
• Referans 7 Binark, İsmet, Türkler’de Resim ve Minyatür Sanatı. Vakıflar Dergisi. S:11. Ankara, 1978.
• Referans 8 Çağman Filiz, Tanındı Zeren, Topkapı Sarayı Müzesi İslâm Minyatürleri, 1979, İstanbul.
• Referans 9 Çağman, Filiz “Minyatür Sanatı”, Geleneksel Türk Sanatları, T.C.K.B. Yayınları, İstanbul, 1999.
• Referans 10 Çağman, Filiz, “Anadolu Türk Minyatürü” Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, c.5,İstanbul, 1983, s.929-951.
• Referans 11 Çağman, Filiz, “Şehname-i Selimhan Minyatürleri”, Sanat Tarihi Yıllığı 5, İstanbul, 1973, s.411-443.
• Referans 12 David J.Roxburgh, Turks A Journey Of a .thousand Years 600-1600, London, 2005.
• Referans 13 Demiriz, Yıldız, Osmanlı Kitap Sanatında Naturalist Üslupta Çiçekler, İstanbul,1986.
• Referans 14 Derman, Çiçek, “Tezhip Sanatında Kullanılan Terimler, Tabirler Ve Malzeme”, Hat Tezhip Sanatı, İstanbul, 2009, s:525-535.
• Referans 15 Feher, Geza, Press, C. Turkısh Mınuatures. Budapest,1978.
• Referans 16 Fenerci, Mehmet Osmanlı Kıyafetleri, Vehbi Koç Vakfı, İstanbul, 1986.
• Referans 17 Güner İnal, “Tek Figürden Oluşan Osmanlı Albüm Resimleri’’ Arkeoloji ve Sanat Tarihi Dergisi, S.3, İzmir, 1984, s.83-96.
• Referans 18 İnal, Güner ‘’ Tek Figürden Oluşan Osmanlı Albüm Resimleri’’ Arkeoloji ve Sanat Tarihi Dergisi, S.3, İzmir, 1984, s.83-96.
• Referans 19 İnal, Güner, Türk İslam Minyatür Sanatı (Başlangıcından Osmanlılar’a kadar),Ankara, 1966.
• Referans 20 İnci Birol, Türk Tezyini Sanatlarında Desen Tasarımı Çizim Tekniği ve Çeşitleri, İstanbul, 2008.
• Referans 21 İpşiroğlu, Mehmet, İslam’da Resim Yasağı Ve Sonuçları, İstanbul-Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1973.
• Referans 22 İrepoğlu, Gül, Levni, Nakış, Şiir, Renk, İstanbul, 1999.
• Referans 23 Jonathan M. Bloom, SheilaBlair. "TheGroveencyclopedia of Islamic art andarchitecture, Vol. 2". Oxford UniversityPress; Nasuh Matrakci [Nasuh al-Silahi al-Matraqi; Nasuh ibnQaragozibn 'Abdallah al-Busnawi] (b. Visoko, Bosnia....) ,2009.
• Referans 24 Kazan, Hilal, 16. Asırda Sarayın Sanatı, Himayesi, İstanbul, 2010.
• Referans 25 Kılıç, Hüsna “16-18Yüzyıl Osmanlı Minyatürlerinin Tasarım İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi ve Çağdaş Yorumları”, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya,2015.
• Referans 26 Konak, Ruhi Osmanlı Minyatür Sanatında Padişah Portreciliğinin İlk Örnekleri Ve Geleneğe Katkıları, International
• Referans 27 Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/5 Spring, Ankara-Turkey 2013, p. 427. (425-439).
• Referans 28 Mahir, Banu, Osmanlı Minyatür Sanatı, İstanbul, 2005.
• Referans 29 Raby, Julian “Öncü Girişimler (1450-1550): Oyun Başlıyor” Padişahın Portresi – Tevasiri Âli Osman, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2000
• Referans 30 Renda, Günsel, “Nakkaş Osman”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Ankara, 1994.
• Referans 31 Renda, Günsel, Osmanlı Minyatür Sanatı, Promete, İstanbul,2001.
• Referans 32 Sezer, Tansug, Çagdas Türk Sanatı, İstanbul, 1996.
• Referans 33 Tanındı, Zeren, Siyer-i Nebi, İslam Tasvir Sanatında Hz. Muhammed’in Hayatı, İstanbul, 1984.
• Referans 34 Osmanlı Padişahları, Türkiye Gazetesi Yayınları, İstanbul, 2006
• Referans 35 Üçer Kaya, Üçer, Münevver Lale-i Münevveran, İstanbul, 2006.
• Referans 36 Ünver, Süheyl İstanbul Risaleleri, C.3.İstanbul, 1995.
• Referans 37 Ünver, Süheyl, Fatih Devri Saray Nakışhanesi ve Baba Nakkaş Çalışmaları, İstanbul,1958.
• Referans 38 Ünver,. Süheyl İstanbul Risaleleri, C.3İstanbul,1995.
• Referans 39 Yurdaydın, Hüseyin Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn. Ankara, 1976.
• Referans 40 Yurdaydın, Hüseyin, Mahrakçı Nasuh, Ankara, 1963.