SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS ÖGESİ OLARAK TEZHİB SANATI

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 22 - 31, 22.01.2020

Münevver Üçer Kaya Üçer

Öz

Geçmişi yüzyıllar öncesine dayanan sanatlarımızın mihenk taşlarından olan tezhib sanatı kültürümüzün örf adetlerimizin kesintiye uğramadan süre gelen kollarından bir tanesidir. Sanat ve kültürün sürdürülebilirliği devletlerinde kurumsallığını devamlılığının sağlamasıdır. Her konuda devamlılık esastır. Sanat ve kültürde ise gelişimin sürekliliğin esasıdır. Yaradana şart koşmamak adına doğayı yorumlayarak motifler geliştirmek bu motiflerden kompozisyonlar yapmak genel beğeniye hitap etmek sanatımızı evrensel kılmak bize de bize anlatmakla beraber dünyaya doğru tanınmamızı sağlayacaktır.
Klasik sanatlarımız bir kurallar bütünüdür bu kurallar özümsenmeli ve bu özümsenmeseden sonra yaşanılan çağın getirileri sonrasında evrensel olabilmek için evrilebilmeli özüne sadık kalarak ürünler vermelidir. Orta Asya’da kültürel olarak meydana gelen sanatımız unsurlarının dini yapımızla da uyum göstermesi islam dinin kabulünden sonra büyük bir gelişme göstermiştir. Kurulan devletlerin yapısı ne olursa olsun kültür ve sanat anlayışları bu bağlamda devamlılık göstermiştir. Selçuklu , Osmanlı gibi imparatorluk devletleri ile bu sanatlar en yüksek seviyeye gelmiştir. Yüzyıllara göre farklılıklar gösterse de sanatımız bir bütündür ve her yüzyılda da zirve sanatlar ve sanatçılar devamlılığı sağlamışlardır. Gelenek gelecektir ve devamlılğın sigortası da klasik sanatlarımızdır.

Anahtar Kelimeler

Tezhib, Geleneksel, Motif, Kültür, Klasik

Kaynakça

• Referans 1 Akar A. (1969) “Tezyini Sanatlarımızda Vazo Motifleri”, Vakıflar Dergisi Ankara.
• Referans 2 Arseven C. E. (1982),Türk Ansiklopedisi, C.31, Ankara.
• Referans 3 Aslanapa O. (1993),Türk Sanatı, İstanbul,.
• Referans 4 Atasoy N. (2002) Hasbahçe: Osmanlı Kültüründe Bahçe ve Çiçek, İstanbul.
• Referans 5 Atasoy N. (2005) Osmanlı Bahçeleri ve Hasbahçe, İstanbul.
• Referans 6 Azak G. (1979) Türk Motifleri, İstanbul.
• Referans 7 Binark İ. (1978) Türkler’de Resim ve Minyatür Sanatı. Vakıflar Dergisi. Sayı:12, Ankara, s.227-240.
• Referans 8 Binark, İ. (1964) “Türk Kitapçılık Tarihinde Tezhip Sanatı”, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, C.13, S.3-4, Ankara.
• Referans 9 Binark, İ. (1978) “Tezhip Sanatı Ve Kitapçılık Tarihimizde Fatih Devri Tezhipleri”, Türk Kültürü, S.8, s.220-233.
• Referans 10 Çağman F. (1983) Osmanlı Sanatında Başlıca Üslup ve Bezeme Motifleri, Anadolu Medeniyetleri III, İstanbul.
• Referans 11 Demiriz Y. (1986) Osmanlı Kitap Sanatında Natüralist Üslupta Çiçekler, İstanbul.
• Referans 12 Demiriz Y. (1986) Yıldız Demiriz, Osmanlı Kitap Sanatında Natüralist Üslupta Çiçekler, İstanbul.
• Referans 13 Demironat, M. (1966) “Türk Tezyini Sanatlarında Motifler”, Akademi Mecmuası, V. İstanbul.
• Referans 14 Derman, Ç. Birol, İ. (1995) Türk Tezyini Sanatlarında Motifler, s. 65, İstanbul.
• Referans 15 Derman, M. U. (1974) “Gazneli Mahmud Mecmuası”, Türkiyemiz 14, s. 19.
• Referans 16 Dil Ve Edebiyat Dergisi, (2004) “Türk Dili” 634-636. sayılar, s. 445, Türk Dil Kurumu.
• Referans 17 Dîvânü Lugāti Türk Tercümesi, III, s. 165.
• Referans 18 Duran G. (2009) “18.yy Tezhip Sanatı”, Hat Tezhip Sanatı, İstanbul, s.397-416.
• Referans 19 Evliya Çelebi, Seyahatname, Cilt6.
• Referans 20 Kazan H. (2010)16. Asırda Sarayın Sanatı Himayesi, İstanbul.
• Referans 21 Mahir B. (1986) “Saray Nakkaşhanesinin Ünlü Ressamı "Şah Kulu Ve Eserleri”, Topkapı Sarayı Müzesi: Yıllık 1, İstanbul, S.113–130.
• Referans 22 Mahir B. (1987) “Osmanlı Sanatında Saz Üslubundan Anlaşılan”, Topkapı Sarayı Müzesi: Yıllık 2, İstanbul, S.123– 140.
• Referans 23 Mahir, B. (1980) İkinci Beyazıd Dönemi Nakkashanesinin Tezhip Örnekleri, İstanbul. MSGSÜ,(yayınlanmamış) Sanatta Yeterlilik Tezi.
• Referans 24 Mustafa A. (1926) Menakıb-ı Hünerveran, İstanbul. Mustakımzade S. (1928) Tuhfe-i Hattatin, İstanbul.
• Referans 25 Taşkale, Faruk, ‘’ Tezhip Sanatında Güller ‘’, Tezhip Buluşması, İstanbul, 2010.
• Referans 26 Taşkale, Faruk,-Gündüz, Hüseyin, Esmâü’n-Nebî, İstanbul, 2018.
• Referans 27 Taşkale, Faruk,-Gündüz, Hüseyin, Hilye-i Şerîfe, İstanbul, 2011
• Referans 28 Üçer K. Üçer M. (2006) Lale-i Münevveran, İstanbul.
• Referans 29 Üçer K. Üçer M. (2008) Measir-i Münevveran, İstanbul.
• Referans 30 Üçer M. (1994) “16-18 Yüzyıllarda Türk Tezhip Sanatında Ekol Olmuş Sanatçıların Karşılaştırılması”,
• Referans 31 Üçer M. (2017) “Kömürde Açan Çiçekler”, Tezhib Sanatı, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Referans 32 Üçer M. (2017) “Türk sanatının Yapı Taşları II”, Tezhib Sanatı,Bülent Ecevit Üniversitesi,
• Referans 33 Ünver S. (1939) “Türk Tezyinatında Halkârîye Dair”, İstanbul.
• Referans 34 Ünver S. (1958) 17. Asırda 6 Türk Buketi, Ankara.
• Referans 35 Ünver S. (1958)Fatih Devri Saray Nakışhanesi ve Baba Nakkaş Çalışmaları, İstanbul.
• Referans 36 Ünver S. (1983) Müzehhip Karamemi, İstanbul.
• Referans 37 Ünver S. (1995) İstanbul Risaleleri, C.3, İstanbul. Zonguldak.