KONYA SAHİP ATA VAKIF MÜZESİNDE SERGİLENEN AHŞAP ESERLERE BİR ÖRNEK; ERMENEK ULU CAMİ AHŞAP KAPI KANATLARI

Yıl 2021, Sayı: 3, 56 - 61, 22.01.2021

Başak Başbay

Öz

Tarih öncesi çağlardan beri ahşap en çok kullanılan malzeme olmuştur. Dış etkenlere karşı çok dayanıklılık göstermese dahi mimari ve el sanatlarında öne çıkan bir malzeme haline gelmiştir.
İslamiyet öncesi Türklerde, ahşabı kurganlarda, at koşum takımlarında, armalarda, lahitlerde, görebileceğimiz gibi, İslamiyet dönemi Türk sanatında ise, minberlerde, kapı ve pencere kanatlarında, sütunlarda, tavanda, panolarda, saçaklarda, mihrap, minber, kiriş, konsol, rahle, parmaklık, korkuluklarda kullanımı görmekteyiz. Tek başına kullanılabildiği gibi alçı, taş, tuğla, süslemeleriyle de birlikte kullanılmıştır. Orta Asya kültüründen Anadolu’ya gelen ahşap sanatı, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemi sanatında da büyük önem arz etmiştir.
Araştırmanın konusu olan “Konya Sahip Ata Vakıf Müzesinde Sergilenen Ahşap Eserlere Bir Örnek; Ermenek Ulu Cami Ahşap Kapı Kanatları” başlıklı çalışmada Karamanoğulları dönemine ait olan önemli bir dini yapının kapı kanatları malzeme, teknik, süsleme, yazı özellikleri bakımından incelenmiştir. Eserin fotoğraf ve çizimlerle desteklenerek literatüre kazandırılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ahşap, anadolu sanatı, ermenek ulu cami, karamanoğulları

Kaynakça

• Aslanapa, O. (2000). Türk sanatı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Binan, M. (2000). Ahşap kapılar ve metal tamamlayıcı elemanlar. İstanbul: YEM Yayın.
• Bozer, R. (2002). Ortaçağ Anadolu Türk ahşap sanatında kündekari tekniği, Türkler Ansiklopedisi içinde (Cilt. 7, s. 911-916). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Bozer, R. (2015). Ahşap sanatı. A. Y. Ocak, A. U. Peker, K. Bilici (ed.), Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı (2. bs., cilt. 2, s. 533-536) içinde. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Can, Y. ve Gün, R. (2015a). Ana hatlarıyla Türk İslam sanatları ve estetiği. İstanbul: Kayıhan Yayınları.
• Can, Y. ve Gün, R. (2015b). İslam sanatına giriş. İstanbul: Dem Yayınları.
• Cantay, G. (2008). Türk süsleme sanatında meyve. Turkish Studies, 3(5), 33-64.
• Çakmak, A. (2012). Ermenek Ulu Camii, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt. 42, s. 100-101). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Çetinaslan, M. (2016). Konya Sahip Ata Vakıf Müzesi’nde sergilenen vakıf şamdanlar. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (15), 330-360.
• Çoruhlu, Y. (2011). Türk mitolojisinin ana hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Doğan, K. (2012). Konya Sahip Ata Külliyesi ve Vakıf Müzesi. Vakıflar Dergisi, (38), 173-182. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Doğan, Ş. N. (2006). Kültürel etkileşim üzerine: Karamanoğulları-Memlüklü Sanatı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(1), 131-149. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Erdemir, Y. (2009). İnce Minare Taş ve Ahşap Eserler Müzesi. Konya: Konya Valiliği Turizm ve Kültür Müdürlüğü.
• Ersoy, A. (1993). XV. yüzyıl Osmanlı ağaç işçiliği. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Karpuz, H. (2004). Anadolu Selçuklu mimarisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Vakfı Yayınları.
• Kuban, D. (1993). Batıya göçün sanatsal evreleri. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kuban, D. (2002). Selçuklu çağında Anadolu sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Mülayim, S. (1999). Değişimin tanıkları: Türk sanatında ikonografik dönüşümler. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Ödekan, A. (1997). Ahşap bezeme, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi içinde (Cilt. 1, s. 34-35). İstanbul: YEM Yayın.
• Ögel, B. (2014). Türk Mitolojisi (5. bs., Cilt. I). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Ögel, S. (1965). Anadolu ağaç oymacılığında mail kesim. Sanat Tarihi Yıllığı, (1), 110-119. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Öney, G. (1970). Anadolu’da Selçuklu ve beylikler devri ahşap teknikleri. Sanat Tarihi Yıllığı, (3), 135-149. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Öney, G. (1992). Anadolu Selçuklu mimari süslemesi ve el sanatları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yücel, E. (1989). Ahşap, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt. 2, s. 181-183). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.