İngiliz ve Amerikan Devrimlerine Fransız Devrimi Üzerinden Bir Bakış

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 91-92, 53 - 73, 29.12.2018

Akif Kemal Koç

Öz

Bu çalışmada sosyal bilimler literatüründe kendisine çok az yer bulmuş olan Amerikan ve İngiliz Devrimleri Fransız Devrimi’nin kısa bir eleştirisinden hareketle incelenecektir. Genelde dünyada sol ve özelde Türkiye’de sol, Fransız Devrimini İngiliz ve Amerikan Devrimleri karşısında yüceltmiştir. Fakat aslında liberalizmin, demokrasinin veya liberal demokrasinin içerik ve formunu hazırlayan devrimler öncelikle İngiliz ve Amerikan devrimleridir. Dolayısıyla İngiliz ve Amerikan Devrimleri tartışılmaksızın Fransız Devriminin anlaşılması mümkün değildir. Burada modern “devrim” fikrinin eleştirisi 1688 İngiliz Devrimi ile Amerikan Devrimi’nden ve mensup oldukları Aydınlanma düşüncesinden hareketle tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şanlı Devrim, Aydınlanma, Amerikan Devrimi, Fransız Devrimi

A View on the French Revolution from the Perspectives of English and American Revolution

Öz

In this study, the American and British Revolutions, which have found little space in the social sciences literature, will be examined with a short critique of the French Revolution. Generally the left in the world and in particular the left in Turkey, has glorified the French Revolution against British and the American Revolutions. But British and American Revolutions are the revolutions that actually prepared the content and form of liberalism, democracy or liberal democracy. Therefore, the left-wing tradition which assumes that the British and American “revolutions” are in one sense incomplete and deficient revolutions by equating the “revolution” with civil commotion, innovation and violance. Therefore, it is not possible to understand the French Revolution without discussing the British and American Revolutions. Here, the critique of the modern idea of revolution will be discussed with reference to the 1688 British Revolution and the American Revolution and the idea of the Enlightenment they belong to.

Anahtar Kelimeler

Glorious Revolution, Enlightenment, American Revolution, French Revolution

Kaynakça

• Kaynakça ACTON, Lectures on the French Revolution (1910), Noonday, ciltsiz baskı, 1959.
• ARENDT, Hannah, Devrim Üzerine, çev. Onur Eylül Kara, İletişim Yayınları 2012.
• ARNHART, Larry, Siyasî Düşünce Tarihi: Plato’dan Rawls’a, çev. Ahmet Kemal Bayram, Adres Yayınları, Ankara 2004.
• BONWICK, Colin, “Amerikan Devrimi: 1763-91”, Batı’da Devrimler ve Devrimci Gelenek, (der.) David Parker, Dost Yayınları, Ankara 2000.
• BURKE, Edmund, Fransa’daki Devrim Üzerine Düşünceler, çev. Okan Arslan, Kadim Yayınları, Ankara 2016.
• BURKE, Edmund, Selected Works of Edmund Burke: Thoughts on the Cause of Discontents and the Two Speeches on America, US: Liberty Fund, Indianapolis 1999.
• CARPETER, David, David Prior, Magna Carta&Parliament, Houses of Parliament, Parliamentary Archives, London 2015.
• COLEY, Cibber, An Apology for the Life of Colley Cibber, London 1925.
• ÇİĞDEM, Ahmet, Aydınlanma Düşüncesi, İletişim Yayınları, İstanbul 2011.
• DUMAN, Fatih, Aydınlanma Eleştirisinden Devrim Karşıtlığına: Edmund Burke, Liberte Yayınları, Ankara 2010.
• ERDOĞAN, Mustafa, Aydınlanma, Modernlik ve Liberalizm, Orion Yayınevi, Ankara 2006.
• EWALD, Oskar, Fransız Aydınlanma Felsefesi, çev. Gürsel Aytaç, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2010.
• FERGUSON, Niall, Uygarlık: Batı ve Ötekiler, çev. Nurettin Elhüseyni, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2011.
• FURET, François, Devrimin Yorumu: Fransız Devrimi’ne Üç Yaklaşım Bıçimi, çev. Ahmet Kuyaş, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2013.
• HARRIS, Tim, Revolution: The Great Crisis of The British Monarchy 1685-1720, Penguin Books, London 2007.
• HILL, Christopher, 1640 İngiliz Devrimi, Kaynak Yayınları, İstanbul 2005.
• HILL, Christopher, İngiliz Devrimler Çağı: Demokratik Devrimden Sanayi Devrimine 1530-1780, Kaynak Yayınları, İstanbul 2015.
• HIMMELFARB, GertrudE, The Roads To Modernity: The British, French and American Englightenments, Vintage Books, London 2008. http://www.constitution.org, Declaration of Independence In Congress, July 4, 1776., http://www.constitution.org/us_doi.pdf
• KIDDER, Frederic, History of The Boston Massacre March 5 1770; Consisting of The Narrative of The Town The Trial of The Soldiers: And A Historical Introduction, Consisting Unpublished Documents of John Adams And Explanatory Notes, Joel Munsel, New York 1870.
• KOÇ, Akif Kemal, Paradigmatik Devrim:1688 İngiliz Devrimi, Yayına Hazırlanan Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 2017.
• MACAULAY, Thomas, Babington, The History of England, Penguin Books, London, 1987.
• NISBET, Robert, Sosyolojik Düşünce Geleneği, çev. Yusuf Kaplan, Paradigma Yayıncılık, İstanbul 2013.
• OUTRAM, Dorinda, Aydınlanma, Dost Kitabevi, Çev. Sevda Çalışkan, Hamit Çalışkan, Ankara 2007.
• PARKER, David, “Devrime İlişkin Yaklaşımlar”, Batı’da Devrimler ve Devrimci Gelenek, der. David Parker, çev. Kemal İnal, Dost Kitabevi, Ankara 2003.
• RAMSEY, David, The History of The American Revolution In Two Volumes, Liberty Fund, United States of America 1990.
• ROBESPIERRE, Maximilien, Ayaklar Baş Olunca/Jakoben Söylevler, çev. İlhan Erman, İlkeriş Yayımcılık, Ankara 2008.
• RUDE, George, Fransız Devrimi, İletişim Yayınları, İstanbul 2015.
• SPECK, W. A., “1688: Siyasal Bir Devrim”, Batı’da Devrimler ve Devrimci Gelenek 1560-1991, der. David Parker, Ankara 2003.
• STARK, James, H., The Loyalists of Massachusetts And the Other Side of American Revolution, The Salem Press Co. Boston 1910.
• WEBER, Eugen, “Revolution? Counterrevolution? What Revolution?”, Journal of Contemporary History, Sage Publications Ltd, Vol. 9, No. 2, (Apr., 1974) http://www.jstor.org/stable/260045.