Karşılaştırmalı Bir Perspektiften Anayasalar ve Temsil Ettikleri Değerler

Yıl 2011, Sayı: 62, 61 - 76, 01.01.2011

Serdar Gülener

Öz

Tarihsel süreç içinde “egemen olan” ile “birey” arasında sorunlu bir ilişki söz konusu olmuştur. Egemenlik yetkisinin2 zor (şiddet) kullanımını meşrulaştırıcı niteliği, bu ilişkinin ana dinamiğini oluşturmuştur. Egemenin şiddet tekeline sahipliği bireysel özgürlüğe ilişkin en önemli tehdit oluşu3 bireyi her zaman kendi özerk alanının tanınması ve korunması yönünde çabalamaya itmiştir. Buna karşılık egemen, gücünü sınırlamak noktasında cimri davranmıştır. İşte bu karşılıklı ilişkinin sınırlarının ne olması gerektiği sorusuna cevap bulmaya çalışmanın doğal bir sonucu sınırlı iktidar arayışları ya da modern tanımıyla “anayasacılık hareketleri” şeklinde kendini göstermiştir.

Kaynakça

• ABD Anayasası’nın başlangıç kısmı, http://www.usconstitution.net/...(13.11.2009).
• ALDIKAÇTI, Orhan; Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, 2. Baskı, Yenilik Basımevi, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul-1973.
• ARSLAN, Zühtü; “Türkiye’de Anayasacılık Hareketleri ve Liberalizm”, Liberalizm Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, C. 7, Ed. Murat Yılmaz, İletişim Yayınları, İstanbul-2005, s. 272-306.
• Avuturalya Anayasası’nın başlangıç kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• Bülent Tanör, Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, 2. Baskı, BDS Yayınları, İstanbul-1991, s. 258.
• BİLGİN, Mehmet Fevzi; “Constitution, Legitimacy and Democracy in Turkey”, Constituti- onal Politics in the Middle East, Ed. Saïd Amir Arjomand, Hart Publishing, Oxford and Portland Oregan-2008, s. 123-146.
• CANİKLİOĞLU, Meltem Dikmen; Anayasal Devlette Meşruiyet, Yetkin Yayınları, Ankara-2010.
• “Comparing Preambles of Constitutions”, www.civicsmosaic.com/...(13.11.2009).
• Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası’nın başlangıcı, http://english.people.com.cn/...(13.11.2009).
• Danışma Meclisi Anayasa Komisyonu Tutanağı, Cilt: 7, Tarih: 10.06.1982.
• Endonezya Anayasası’nın başlangıç kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• ERCÜMEND, Said Emir; “Anayasalar ve Politik Düzen Mücadelesi: Politik Geleneğin Mo- dernleşmesi Üzerine Bir Çalışma”, Ortadoğu’da Kültürel Geçişler, Ed. Şerif Mardin, Çev. Birgül Koçak, DoğuBatı Yayınları, Ankara-2007, s. 15-62.
• ERDOĞAN, Mustafa; Anayasa ve Özgürlük, Yetkin Yayınları, Ankara-2002.
• ERDOĞAN, Mustafa; Anayasal Demokrasi, 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara-1997, s. 24-29.
• FRANKENBERG, Günter; “Comparing Constitutions: Ideas, Ideals and Ideology-Toward A Layered Narrative”, I-CON, Vol. 4, No. 3, 2006, s. 439-459.
• Fransız Anayasası’nın başlangıç kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• FRIEDRICH, Carl, J.; Sınırlı Devlet, Çev. Mehmet Turhan, Gündoğan Yayınları, Ankara-1999.
• GEMALMAZ, Mehmet Semih; Devlet, Birey ve Özgürlük, Legal Yayıncılık, İstanbul-2010.
• GÖNENÇ, Levent; “Siyasi İktidar Kavramı Bağlamında Aanayasa Çalışmaları İçin Bir Kav- ramsal Çerçeve Önerisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 56, Sayı: 1, Ankara-2007, s. 148-163.
• GORDON, Scott; Controlling The State, Harvard University Press, Cambridge-1999.
• GÖREN, Zafer; Anayasa Hukukuna Giriş, Fakülteler Kitabevi, İzmir-1997.
• GÖZLER, Kemal (2000), “Türk Anayasa Yargısı’nda Anayasallık Bloğu Kavramına İhtiyaç Var mıdır?”, AÜSBFD, C. 55, Sayı: 3, Ankara, s. 81-103.
• GÜLENER, Serdar; “Anayasaların Başlangıç Kısmı Ülke Değerlerinin Aynası Gibidir”, Ra- dikal, 19 Ekim 2010.
• GÜLSOY, Mehmet Tevfik; “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Ölçü-norm ve Siyasal Alanın Sınırı Olarak Başlangıç İlkeleri”, Liberal Düşünce, Yıl: 6, Sayı: 22, Ankara-2001, s. 46-58.
• Güney Afrika Cumhuriyeti Anayasasının başlangıcı, http://www.abc.net.au/... (13.11.2009).
• GÜRİZ, Adnan; Hukuk Felsefesi, 5. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara-1999.
• HAYEK, Friedrich A. Von; Hukuk Yasama ve Özgürlük, Çev. Mehmet Öz, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul-1997.
• ILICAK, Nazlı; 27 Mayıs Yargılanıyor, Merkez Kitap, İstanbul-2007.
• İran İslam Cumhuriyeti’nin Anayasası’nın Başlangıcı, http://www.servat.unibe.ch/... (18.06.2010).
• Irlanda Anayasası’nın başlangıç kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• Japon Anayasası’nın başlangıç kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• Kanada Anayasası’nın Başlangıç kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• KELSEN, Hans; Pure Theory of Law, Translation from the Second German Edition by Max Knight, The Lawbook Exchange, Clark, New Jersey-2005.
• KOÇAK, Mustafa; “Düşünce Açıklama ve Yayma Özgürlüğünün Bir Sınırlama Nedeni Ola- rak Cumhuriyetin Nitelikleri”, E-Akademi Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnter- net Dergisi, Sayı 21, http://www.e-akademi.org/makaleler/mkocak-1.htm (08.08.2009).
• MCILWAIN, Charles Howard; Constitutionalism: Ancient and Modern, Liberty Fund, India- napolis-2007.
• McWHINNEY, Edward; Constitution-making Principles, Process, Practices, University of To- ronto Press, Toronto-1981.
• MURPHY, Walter F.; “Constitutions, Constitutionalism and Democracy”, Constitutionalism and Democracy: Transitions in the Contemporary World, Ed. Douglas Greenberg, Oxford University Press, 1993.
• ODER, Bertil Emrah “Turkey”, The ‘Militant Democracy’ Principle in Modern Democracies, Edited by Markus Thiel, Ashgate Publishing Limited, 2009.
• ÖZBUDUN, Egun; Türk Anayasa Hukuku, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara-2000.
• ÖZBUDUN, Ergun ve Yılmaz Aliefendioğlu; “Türkiye Raporu”, VII. Avrupa Anayasa Mah- kemeleri Konferansı, Ankara-1988.
• “Profesörler Ne Diyor?”, Milliyet, 09.12.1968.
• Rusya Federasyonu Anayasası’nın başlangış kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• SABUNCU, Yavuz; Anayasaya Giriş, 12. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara-2006.
• SARIBAY, Ali Yaşar; “Politik Anayasacılık: Hukukun Politik Mantığı”, Prof. Dr. Ergun Özbudun’a Armağan, C. 2, Ed. Serap Yazıcı, Kemal Gözler ve Ece Göztepe, Yetkin Yayın- ları, Ankara-2008, s. 383-397.
• ŞENTOP, Mustafa; “Anayasa’nın İdeolojisi Kemalizm mi?”, Anlayış, Sayı: 52, 2007 (bkz. http://www.anlayis.net/... (15.05.2010)).
• Sovyetler Birliği Anayasası’nın başlangıç kısmı, http://www.abc.net.au/...(13.11.2009).
• SOYSAL, Mümtaz; 100 Soruda Anayasanın Anlamı, 11. Baskı, Gerçek Yayınevi, Ankara-1997.
• TANÖR, Bülent ve Necmi Yüzbaşıoğlu; 1982 Anayasası’na Göre Türk Anayasa Hukuku, 7. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul-2005.
• TANÖR, Bülent; Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, 2. Baskı, BDS Yayınları, İstanbul-1991.
• Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi, C: 2, B: 34, O: 1, 30.03.1961.
• Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi, C: 4, B: 37, O: 2, 29.04.1961.
• Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi, C: 4, B: 57, O: 2, 29.04.1961.
• Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi, C: 4, B: 60, O: 2, 04.05.1961.
• WHEARE, K.C.; Modern Anayasalar, 2. Baskı, Çev. Mehmet Turhan, Değişim Yayınları, Ankara-1985.
• WHITTINGTON, Keith E.; “Constitutionalism”, The Oxford Handbook of Law and Politics, Ed. Whittington, Keith E., Daniel R. Kelemen and Gregory A. Calderia, Oxford University Press, 2008, s. 281-299.
• YAZICI, Serap; Yeni Bir Anayasa Hazırlığı ve Türkiye/Seçkincilikten Toplum Sözleşmesine, İs- tanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul-2009.
• YÜZBAŞIOĞLU, Necmi; Türk Anayasa Yargısında Anayasallık Bloku, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul-1993.