Liberalizm

Yıl 2009, Sayı: 55, 197 - 224, 01.06.2009

Friedrich August Von Hayek Ünsal Çetin

Öz

Liberalizm terimi, artık, 19. Yüzyıl ve 20. Yüzyıl’ın başlangıç dönemleri süresince, başlangıçta kendisi tarafından belirtilen fikirlere doğrudan karşı çıkan fikirleri de içine alarak, yeni fikirlere açıklığın tanımlanmasının ötesinde çok az ortak noktası olan farklı anlamlarla kullanılmaktadır. Bu çalışmada üzerinde düşünülecek yegâne şey, söz konusu dönemde Batı ve Orta Avrupa’da, gelişmelere yol gösteren en etkili entelektüel güçlerden birisi olarak liberalizm adı altında işletilen politik ideallerin bu ana akımıdır. Bununla birlikte, bu akım iki farklı kaynaktan ve bu kaynakların neden oldukları iki gelenekten türemiştir, ancak bu iki gelenek muhtelif seviyelerde birbirine karıştırılmış, sadece gergin bir ortaklıkla bir arada var olmuşturlar, ve eğer liberal akımın gelişimi anlaşılacak ise açık bir şekilde birbirinden ayırd edilmelidirler

Kaynakça

• Liberal akımın en iyi izahatları, 19. Yüzyıl’ın büyük Avrupa ülkeleri tarihlerinin bazılarında bulunacaktır, örneğin; 9. Hâlévy, Histoire du peuple anglais au XIX siécle, 6 cilt, Paris, 1912‑32, çevirisi History of the English People, London, 1926, ve diğerleri; ve F. Schnabel, Deutsche Geschichte im Neunzehnten Jahrhundert, cilt 11, Freiburg, 1933. Modern liberalizmin kurucularının klâsik eserleri de dâhil, bütün daha eski tarihli eserler için kendisine müracaat edilmesi gereken geniş bir kaynakçayı içeren, liberalizm ideallerinin gelişimine dair en kapsamlı tetkik; G. de. Ruggi ero, Storia dos liberalismo europea, Bari 1925 The History of European Liberalism adıyla çeviren R. G. Collingwood, Oxford 1927. Takip eden liste, kronolojik sıraya göre, liberal fikirlerin ve akımların tarihi ve liberal doktrinin şu anki durumuyla ilgilenen daha önemli ve yakın tarihli eserleri verir.
• Martin, B. Kingsley, 1926, French Liberal Thought in the Eighteenth Century, Lon- don; new ed. 1954
• Mises, L. von, 1927, Liberalismus, Jena. Croce, B., 1931, Etica e Politica, Bari.
• Laski, H., 193 1, The Rise of European Liberalism, London.
• Pohlenz, M., 1935, Die griechische Freiheit, Heidelberg; trans. as The Idea of Free- dom in Greek Life and Thought, Dordrecht, 1963
• Lippmann, W., 1937, An Inquiry into the Principles of the Good Society, Boston and London.
• Sabine, G. H., 1937, A History of Political Theory, New York.
• McIlwain, C. H., 1939, Constitutionalism and the Changing World, New York.
• Hâllowell, J. H., 1943, The Decline of Liberalism as an Ideology, Berkeley, Calif.
• Slesser, H., 1943, A History of the Liberal Party, London. Roepke, W., 1944, Civitas Humana, Zurich.
• Diez del Corral, L., 1945, El Liberalismo doctrinario, Madrid.
• Popper, K. R., 1945, The Open Society and Its Enemies, London.
• Rustow, A., 1945, Das Versagen des Wirtschaftsliberalismus als religionssoziolo- gisches Problem, Zurich.
• Federici, F., 1946, Der deutsche Liberalismus, Zurich
• Watkins, F., 1948, The Political Tradition of the West, Cambridge, Mass. Wormuth, F. D., 1949, The Origin of Modern Constitutionalism, New York. Polanyi, M., 1 95 1, The Logic of Liberty, London.
• Eucken, W., 1952, Grundsatze der Wirtschaftspolitik, Tubingen.
• Robbins, L. C., 1952, The Theory of Economic Policy in English Classical Political Economy, London.
• Talmon, J. L., 1952, The Origins of Totalitarian Democracy, London. Cranston, M., 1953, Freedom, London.
• Lubtow, U. von, 1953, Blute und Verfall der romischen Freiheit, Berlin. Neill, T. P., 1953, Rise and Decline of Liberalism, Milwaukee, Wis.
• Thomas, R. H., 1953, Liberalism, Nationalism and the German Intellectuals, Chester Springs, Pa.
• Mayer-Maly, T., 1954, ‘Rechtsgeschichte der Freiheitsidee in Antike und Mittelal- ter’, Osterreichische Zeitschrift fur offentliches Recht, N.F.V1.
• Hartz, L., 1955, The Liberal Tradition in America, New York.
• Bullock, A., and Shock, M., 1956, The Liberal Traditionf rom Fox to Keynes, Lon- don.
• Wirszubski, C., 1956, Libertas as a Political Ideal at Rome, Cambridge. Feuer, L. S., 1958, Spinoza and the Rise of Liberalism, Boston.
• Grifò G., 1958, ‘Su alcuni aspetti della. libertà in Roma’, Archivoi Giuridico ‘Filippo Serafini’, 6 serie XXIII.
• Grampp, W. D., 1960, The Manchester School of Economics, Stanford, Calif. Hayek, F. A., 1960 The Constitution of Liberty, London and Chicago.
• Friedmann, M., 1962, Capitalism and Freedom, Chicago.
• Macpherson, C. B., 1962, The Political Theory of Possessive Individualism: Hobbes to Locke, Oxford.
• Girvetz, H. K., 1963, The Evolution of Liberalism, New York.
• Schapiro, J. S., 1963, Condorcet and the Rise of Liberalism, New York.
• Wheeler, 1963, The Rise and Fall of Liberal Democracy, Santa Barbara, Calif.
• Grampp, W. D., 1965, Economic Liberalism, New York.
• Bohm, F., 1966, ‘Privatrechtsgesellschaft und Marktwirtschaft’, in Ordo, XVII.
• Lucas, J. R., 1966 Principles of Politics, Oxford.
• Vincent, John, 1966, The Formation of the Liberal Party 1857-1868, London. Se- linger, M., 1968, The Liberal Politics of John Locke, London.
• Cumming, R. D., 1971, Human Nature and History, a Study of the Development of Liberal Thought, Chicago.
• Douglas, R., 1971, The History of the Liberal Party 1890-1970 London.
• Hamer, D. A., 1972, Liberal Politics in the Age of Gladstone and Rosebery, Oxford.