İki Özgürlük Kavramı

Yıl 2007, Sayı: 46, 59 - 72, 01.04.2007

İsaiah Berlin

Öz

Eğer insanlar hayatın amaçları konusunda her zaman mutabık olsalardı, eğer atalarımız hiç rahatsız edilmeden Cennet Bahçesi’nde kalmış olsalardı, Sosyal ve Siyasal Teori Kürsüsü’nün ilgi alanına giren araştırmalar nadiren başarılabilirdi. Çünkü bu araştırmalar görüş farklılığından kaynaklanmaktadırlar ve gelişmelerini buna borçludurlar. Nihaî amaçlar hakkında hiç bir uyuşmazlığın ortaya çıkamayacağı, anarşist azizlerden oluşan bir toplumda bile siyasî problemlerin –söz gelişi anayasal ve teşriî sorunların- yine de ortaya çıkabileceği gerekçesiyle buna itiraz edilebilir. Ne var ki bu itiraz bir yanlışa dayanmaktadır. Amaçlar üzerinde mutabık olunduğu yerde, geriye sadece araçlarla ilgili sorunlar kalır ve bunlar da politik değil tekniktir, yani doktorlar veya mühendisler arasındaki tartışmalar gibi, uzmanlar veya makineler tarafından çözülebilir sorunlardır. Bunun içindir ki, aklın veya proleterya devriminin nihaî zaferi gibi büyük, dünyayı dönüştürecek olaylara iman edenler, bütün siyasî ve ahlâkî problemlerin böylece teknolojik sorunlara dönüşebileceklerine inanmak zorundadırlar. Saint-Simon’un “kişilerin yönetiminin yerine şeylerin yönetimini geçirmek” şeklindeki meşhur sözünün ve devletin yok olacağına ve insanlığın doğru tarihinin başlayacağına ilişkin Marksist kehanetlerin anlamı budur