İttihatçı Cavid Bey (Liberal Mazlum)

Yıl 2006, Sayı: 34, 5 - 22, 01.06.2006

Polat Tuncer

Öz

Bu makalede, Türk siyasî hayatında önemli bir yere sahip olan, Cavit Bey’i tanıtmaya çalışacağım. Cavit Bey, toplumumuzda Yahudilere karşı oluşturulan peşin hüküm sebebiyle, araştırmacıların pek fazla ilgisini çekmemiş, hak ettiği ilgiyi liberalizmin yükselmesiyle görmeye başlamıştır. Ancak, onun siyasî kişiliği ve hayatı hakkında henüz yeterince çalışma yapılmamıştır.

Kaynakça

• Ahmad, Feroz, İttihatçılıktan Kemalizme, Çev. Fatma Gül Berktay (Baltalı). 3.Basım, İstanbul: Kaynak Yay., 1996.
• _______ İttihat ve Terakki (1908-1914), Çev. Nuran Yavuz, 4. Basım, İstanbul: Kaynak Yay., 1995.
• Akşin, Sina, 31 Mart Olayı, Ankara: AÜSBF Yay., 1970.
• _______ İstanbul Hükümetleri ve Millî Mücadele, İstanbul: Cem Yay.,1983.
• _______ Jön Türkler ve İttihat ve Teraki, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1987.
• Alkan, Ahmet Turan, II. Meşrutiyet Devrinde Ordu ve Siyaset, 1. Baskı.Ankara: Cedit Neşriyat, 1992.
• _______ İstiklâl Mahkemeleri, İstanbul: Ağaç Yayıncılık, 1993.
• Amca, Hasan, Doğmayan Hürriyet (Bir Devrin İç Yüzü 1908-1918), 2.Baskı. İstanbul:Arba Yay., 1989.
• Atay, Falih Rıfkı, Çankaya (Atatürk’ün Doğumundan Ölümüne Kadar), İstanbul: 1984.
• Aybars, Ergün, İstiklal Mahkemeleri (1923-1927), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 1982.
• Aydemir, Şevket Süreyya, Tek Adam (Mustafa Kemal:1881–1919), I.Cilt. 5.Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1974.
• _______ Tek Adam (Mustafa Kemal: 1922-1938), 3. Cilt, 5.Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1975.
• _______ İkinci Adam, (1884-1938), I. Cilt, 4. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1976.
• Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa (1914-1922), 2. Cilt, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1971.
• _______ Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa (1914-1922), 3. Cilt, (Son), İstanbul: Remzi Kitabevi, 1972.
• Bayur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılabı Tarihi, Cilt I, Kısım: 2, Cilt II, Kısım: 1,2,3,4, Cilt III, Kısım: 1,2,3,4, 2. Baskı, Ankara: TTK. Yay., 1983.
• _______ İdama Beş Kala, İstanbul: Emre Yay., 1993.
• _______Şiar’ın Defteri, Yayına Haz: Şiar Yalçın, 1. Baskı, İstanbul: İletişim Yay., 1995.
• _______ Felaket Günleri I, II (Mütareke Devrinin Feci Tarihi), Yayına Haz.: Osman Selim Kocahanoğlu, İstanbul: Temel Yay., 2000.
• Çavdar, Tevfik, İttihat ve Terakkî, 1. Basım, İstanbul: İletişim Yay., 1991.
• _______ Talat Paşa, Bir Örgüt Ustasının Yaşam Öyküsü, 2. Baskı, Ankara: Dost Kitapevi Yay., 1984.
• _______ Türkiye’de Liberalizm (1860- 1990), İstanbul: İmge Kitabevi, 1992.
• Halil Menteşe’nin Anıları, (Osmanlı Mebusan Meclisi Reisi), 1.Baskı, İstanbul: Hürriyet Vakfı Yay., 1986.
• Kandemir, (Feridun), İzmir Suikastinin İç Yüzü, Cilt II, İstanbul: 1955.
• Karabekir, Kazım, İttihat ve Terakkî Cemiyeti 1896-1909, 2.Baskı, İstanbul: Emre Yay., 1995.
• Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Cilt IX. Ankara: TTK Yay., 1996.
• Karaman, Deniz, Cavid Bey ve Ulûm-ı İktisâdiye ve İçtimâiye Mecmûası, Ankara: Liberte Yay., 2001.
• Koloğlu, Orhan, İttihatçılar ve Masonlar, İstanbul: 1991.
• Kunt, Metin ve diğerleri, Türkiye Tarihi 3, İstanbul: Cem Yayınevi, 1993.
• Kuran, Ahmet Bedevi, Osmanlı İmparatorluğu’nda İnkılâp Hareketleri ve Millî Mücadele, İstanbul:1956.
• _______ İnkılâp Tarihimiz ve Jön Türkler, İstanbul: Tan Matbaası, 1945.
• Kutay, Cemal, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Yüzyılımızda Bir İnsanımız, İstanbul: 1992.
• _______ Türkiye İstiklâl ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi, Cilt 20, İstanbul: 1962.
• Okyar, Fethi, Üç Devirde Bir Adam, Yayına Haz. Cemal Kutay, 1. Baskı, İstanbul: Türcüman Yay., 1980.
• Pakalın, Mehmet Zeki, Maliye Teşkilatı Tarihi (1442-1930), Cilt IV. Ankara: Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yay., 1978.
• Sarıhan, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü, (Açıklamala Kronoloji), Cilt: IV. Ankara: TTK. Yay., 1992.
• Selek, Sabahattin, Anadolu İhtilali, 4. Baskı, İstanbul: Burçak Yay., 1968.
• Talat Paşa’nın Anıları, Haz. Mehmet Kasım, 1.Baskı, İstanbul: Say Yay., 1986.
• _______ Hatıraları, Neşreden: Enver Bolayır, 1. Baskı, İstanbul: 1946.
• Toprak, Zafer, Millî İktisat-Millî Burjuvazi, Türkiye’de Ekonomi ve Toplum (1908-1950), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay., 1995.
• Tuncay, Mete ve diğerleri, Türkiye Tarihi 4. (Çağdaş Türkiye:1908-1980), 5. Baskı, İstanbul: Cem Yayınevi, 1997.
• Ülken, Hilmi Ziya, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul: 1979.
• Yalçın, Hüseyin Cahit, Siyasî Anılar, Haz. Rauf Mutluay, 1. Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 1976.