Single Tax System in Historical Process: Evaluation by Types

Yıl 2022, Sayı: 108, 45 - 62, 10.12.2022

Berat Kara

https://doi.org/10.36484/liberal.947209

Öz

The view of single tax system is put forward by physiocratic thinkers, especially by Vauban and Quesnay, in the 18th century. It has been a frequently discussed topic in the literature since then. In the simplest terms, this view states that there should be a single tax levied on a single source, subject or goods in the economy of a country. There are totally six different views on single tax systems; based on land; increase in the value of land; capital; energy; first goods (raw material) and income. Each of these views on the single tax system proposed different sources for the single tax to be applied and stated the reasons for this. Here, in this study, both the single tax system and these six types are explained, and criticisms are stated. In addition, a comparative assessment of the single tax system with the multi-tax system is also included in the study.

Anahtar Kelimeler

Single Tax System, Multi-Tax System, Physiocracy

Tarihsel Süreçte Tek Vergi Sistemi: Türleri İtibarıyla Değerlendirilmesi

Öz

18. yüzyılda başta Vauban ve Quesnay olmak üzere fizyokrat düşünürler tarafından ortaya atılan tek vergi sistemi görüşü, o günden bu yana literatürde sıklıkla tartışılan bir konu olmuştur. Bu görüş en basit ifadeyle bir ülkenin ekonomisinde tek bir kaynak, konu yahut mal üzerinden alınan tek bir verginin bulunması gerektiğini ifade etmektedir. Tarihsel gelişim sürecinde ortaya çıkan arazinin; arazideki değer artışının; sermayenin; enerjinin; hammaddenin ve son olarak gelirin esas alındığı görüş olmak üzere toplam altı farklı tek vergi sistemi görüşü bulunmaktadır. Bu tek vergi sistemi görüşlerinin her birisi, uygulanacak tek vergi için farklı kaynaklar önermiş ve bunun gerekçelerini belirtmiştir. İşte bu çalışmada hem tek vergi sistemi ve söz konusu bu altı türü açıklanmış hem de tek vergi sistemine ve bu altı görüşe yönelik eleştiriler belirtilmiştir. Ek olarak tek vergi sisteminin çok vergili sistem ile karşılaştırmalı bir değerlendirmesi de çalışmada yer almaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Tek Vergi Sistemi, Çok Vergili Sistem, Fizyokrasi

Kaynakça

• Ağdemir, Z. (2019). Fizyokrasi ve Vergiler: Tarihsel Toplumsal Bir Analiz. Fiscaoeconomia, 3(2), 161-197.
• Akdoğan, A. (2020). Kamu Maliyesi (21 b.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aksoy, Ş. (1998). Kamu Maliyesi (3 b.). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Aktan, C. C. (2001). Gelir Dağılımında Adaletin Sağlanması ve Yoksulluk Sorununun Ortadan Kaldırılması İçin Vergi Sistemi Nasıl Dizayn Edilmeli? C. C. Aktan içinde, Kamu Ekonomisi ve Kamu Maliyesi. Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını.
• Alkin, E. (1975). Gelir ve Büyüme Teorileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi.
• Ataman, G. (2002). İşletme Yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Atamtürk, A. B. (2010). İktisadi Doktrinler. İstanbul, Türkiye. 03 15, 2021 tarihinde http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/ekonometri_ue/iktisadidoktrinler.pdf adresinden alındı
• Backhaus, J. G. (1997). Henry George's Ingenious Tax: A Contemporary Restatement. The American Journal of Economics and Sociology, 56(4), 453-474.
• Bilginsoy, C. (1994). Quesnay's Tableau Economique: Analytics and Policy Implications. Oxford Economic Papers, 46(3), 519-533.
• Buchholz, T. G. (2005). Ölü İktisatçılardan Yeni Fikirler: Modern Ekonomik Düşünceye Giriş. (İ. Aktar, Çev.) Ankara: Adres Yayınları.
• Edizdoğan, N. (2008). Kamu Maliyesi (10 b.). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Eltis, W. A. (1975). Francois Quesnay: A Reinterpretation 1. The Tableau Economique. Oxford Economic Papers, 27(2), 167-200.
• Erdem, M., Şenyüz, D., ve Tatlıoğlu, İ. (2017). Kamu Maliyesi (Güncellenmiş 14. Baskı b.). Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Ersoy, A. (2008). İktisadi Teoriler Ve Düşünceler Tarihi (3 b.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Galbraith, J. K. (2010). İktisat Tarihi. (M. Günay, Çev.) Ankara: Dost Yayınevi.
• Güngör, K. (2006). İktisadın Tarihine Kısa Bir Bakış ve Merkantilizmden Günümüze İktisadi Düşünceler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 1-41.
• Heilbroner, R. (2013). İktisat Düşünürleri: Büyük iktisat Düşünürlerinin Yaşamlan ve Fikirleri. (A. Tartanoğlu, Çev.) Ankara: Dost Yayınevi.
• Kalenderoğlu, M. (2007). Kamu Maliyesi: Bütçe ve Borçlanma (6 b.). Ankara: Agon Bilgi Akademisi.
• Keyder, B. (1958). Zirai Sektörde Vergilendirme. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları(4), 157-171.
• Nadaroğlu, H. (2001). Kamu Maliyesi Teorisi (11 b.). İstanbul: Beta Yayımevi.
• Orain, A., ve Stainer, P. (2016). Physiocracy and Quesnay. G. Faccarello, and H. Kurz içinde, Handbook on the History of Economic Analysis Volume I: Great Economists (s. 28-39). Cheltenham: Edward Elgar Publising.
• Özgüven, A. (2001). İktisadi Düşünceler Doktrinler ve Teoriler. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Pelin, İ. F. (1945). Finans İlmi ve Finansal Kanunlar - Birinci Kitap (3 b.). İstanbul: İsmail Akgün Matbaası.
• Pıçak, M., Yılmaz Genç, S., ve Kadah, H. (2019). İktisat Metedolojisinin Evriminde Fizyokratların Rolü. Uluslararası Yönetim, Ekonomi ve Politika Kongresi (s. 153-165). İstanbul: ICOMEP.
• Ricardo, D. (1997). Ekonomi Politiğin ve Vergilendirmenin Temel İlkeleri. (T. Ertan, Çev.) İstanbul: Belge Yayınları.
• Savaş, V. F. (1997). İktisadın Tarihi. İstanbul: Liberal Düşünce Topluluğu.
• Sayar, N. (1975). Kamu Maliyesi: Kamu Gider ve Gelirleri Prensipleri (5 b.). İstanbul: Nihad Sayar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları No: 256.
• Schumpeter, J. A. (1954). History of Economic Analysis. New York: Oxford University Press.
• Susam, N. (2020). Kamu Maliyesi (4 b.). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Şen, H., ve Sağbaş, İ. (2017). Vergi Teorisi ve Politikası (3 b.). Ankara: Barış Arıkan Yayınları.
• Tekelioğlu, M. (1993). İktisadi Düşünceler Tarihi. Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
• Thiers, M. J. (2016). The Rights of Property: A Refutation of Communism and Socialism. London: Leopold Classic Library.
• Ülgen, G. (2000). Merkantilizmden Liberalizme Geçiş ve Piyasa Ekonomisi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları Dergisi(40), 85-99.
• Walras, L. (2010). Studies in Social Economics. (J. v. Daal, and D. Walker, Çev.) New York: Routledge.
• Yılmaz, B. E. (2018). Maliye (3 b.). İstanbul: Der Kitabevi.