Terapi Süresinin İşitme Kayıplı Çocukların Sesletim Becerisine Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 70, 15 - 19, 21.06.2023

Eda Can Kökmen

https://doi.org/10.5152/AUJFL.2023.23093

Öz

Dil ve konuşma gelişimini doğrudan etkileyen sorunlardan biri olan işitme kaybı, kulağın ses duyma özelliğini tamamen veya kısmen kaybetmesi olarak tanımlanmaktadır. İşitme kaybının ortaya çıkış zamanı, türü ve tanılanma derecesi dil ve konuşma gelişimini farklı biçimlerde etkilemektedir. Özellikle kaybın geç teşhisi, çocukların alıcı dilinin yanı sıra ifade edici dilini de etkilemektedir. İfade edici dil değerlendirmesinin bir aşaması olan sesletimsel değerlendirme, seslerin ve sözcüklerin söyleyiş biçiminin analiz edilmesidir. Bu bağlamda çalışmada, 3-6 yaş arası işitme kayıplı 10 çocuğun sesletim becerisi değerlendirilmiş ve elde edilen sonuçlar aynı yaş ve sayıdaki normal işitmeye sahip olan akranlarının verileriyle uygun istatistiksel yöntemler kullanılarak karşılaştırılmıştır. Sesletim testleri aracılığıyla yapılan değerlendirmeler sonucunda, işitme kaybı olan ve olmayan çocukların sesletim becerileri arasında anlamlı bir fark belirlenmiştir. Bir başka deyişle, işitme kaybı çocukların sesletim becerilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Ancak, terapi süresinin artması ile sesletim performansı arasında da olumlu bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İşitme Kaybı, sesletim, sesletim testleri, Terapi, terapi süresi

The Effect of Therapy on the Articulation Skills of Children with Hearing Loss

Öz

Hearing loss, which is one of the problems that directly affect language and speech development, is described as the total or partial loss of hearing ability of the ear. The time of occurrence, type, and degree of diagnosis of hearing loss affect language and speech development in different ways. Especially late diagnosis of loss affects children’s expressive language as well as their receptive language. Evaluation of articulation, which is a stage of expressive language assessment, is the analysis of the way sounds and words are pronounced. In this context, the articulation skills of 10 children with hearing loss between the ages of 3 and 6 were evaluated in this study and the results were compared with the data of their peers of the same age and number with normal hearing, using appropriate statistical methods. As a result of the evaluations made through the articulation tests, it was revealed that there is a significant difference between the children with hearing loss and the children with normal hearing in terms of articulation skills. In other words, hearing loss affects children’s pronunciation skills negatively. However, there is also a positive relationship between increased duration of therapy and articulation performance.

Anahtar Kelimeler

Articulation, articulation tests, hearing loss, therapy

Kaynakça

• Akmeşe, P. P. (2015). Doğuştan ileri/ çok ileri derecede işitme kayıplı çocukların dil becerilerine ilişkin araştırmaların incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 16(2), 392–407.
• Arslan, T. (2022). 5–12 yaş aralığındaki işitme kayıplı çocukların fonolojik ve bellek durumlarının betimlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gelişim Üniversitesi, Gelişim Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Aydın, S. (2022). Bilateral işitme cihazlı ve koklear implantlı çocukların eğitim sürecinde alıcı ve ifade edici dil becerilerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Kapadokya Üniversitesi, Ulusal Tez Merkezi.
• Can, E. (2009). İşitme kayıplı Türk çocuklarda alıcı ve ifade edici dil becerilerinin gelişimi (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/11035/249464.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Can, E., & Kuruoğlu, G. (2014). İşitme cihazı kullanan işitme kayıplı Türk çocukların alıcı ve ifade edici dil becerilerinin gelişimi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 31(1), 101–124.
• Can, E., Kuruoğlu, G., & Kırkım, G. (2016). 2–4 yaş grubu koklear implant kullanan işitme kayıplı türk çocukların alıcı ve ifade edici dil becerilerinin gelişimi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 33(2), 63–78.
• Çeliker, P. Z., & Ege, P. (2005). İşitme engelli çocukların konuşmalarının anlaşılabilirliğini etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(1), 19–32.
• Ege, P., Acarlar, F., & Turan, F. (2005). Ankara artikülasyon testi el kitabı. Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Ersoy, E. (1995). İşitme Engelli Çocukların İşitsel Algılarının Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ulusal Tez Merkezi TÜBESS.
• Ersoy, E. (2022). 8-36 ay arası işitme kayıplı çocukların iletişim becerilerinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Ege Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://gcris.ege.edu.tr/handle/11454/87104
• Ertmer, D. J. (2010). Relationships between speech intelligibility and word articulation scores in children with hearing loss. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 53(5), 1075–1086. [CrossRef]
• Eryılmaz, S. (2015). 4-5 yaş aralığındaki çocukların artikülasyon düzeylerinin sosyal becerileri ile ilişkisinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Turgut Özal Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi, https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/688075
• Keilmann, A., Klüsener, P., & Freude, C. (2008). Articulation deficits in children with hearing impairment and children with specific language impairment - a matched-pairs-study. Laryngo- Rhino- Otologie, 87(10), 704–710. [CrossRef]
• Kiese-Himmel, C., & Reeh, M. (2006). Assessment of expressive vocabulary outcomes in hearing-impaired children with hearing aids: Do bilaterally hearing-impaired children catch up? Journal of Laryngology and Otology, 120(8), 619–626. [CrossRef]
• Kılıç, M. (2020). İşitme kayıplı çocukların dil gelişimlerinin desteklenmesine yönelik aile gereksinimlerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/26040
• Malhotra, P. S., Densky, J., Melachuri, M., Melachuri, S., Onwuka, A., Winner, K., Lucius, S., & Findlen, U. (2022). The impact of cochlear implantation on speech and language outcomes in children with asymmetric sensorineural hearing loss. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 152, 110979. [CrossRef]
• MEGEP (2009). Çocuk gelişimi ve eğitimi: Dil ve konuşma güçlüğü. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. http://ismek.ist/files/ismekOrg/file/2016_hbo_program_m odulleri/Dilkonusmag%C3%BCcl%C3%BCg%C3%BC.pdf
• Nassrallah, F., Fitzpatrick, E. M., Whittingham, J., Sun, H., Na, E., & Grandpierre, V. (2020). A descriptive study of language and literacy skills of early school-aged children with unilateral and mild to moderate bilateral hearing loss. Deafness and Education International, 22(1), 74–92. [CrossRef]
• Omondi, D., Ogol, C., Otieno, S., & Macharia, I. (2007). Parental awareness of hearing impairment in their school-going children and healthcare seeking behaviour in Kisumu district, Kenya. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 71(3), 415–423. [CrossRef]
• Önder, S. (2005). İşitme kayiplı çocukların kayıp derecelerinin artikülasyon yeteneğine olan etkilerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üni- versitesi, Hacettepe Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Özcebe, E. (2002). Fonksiyonel artikülasyon bozukluğu olan çocuklarda bilgi işlemleme becerilerinin değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Şahlı, S., & Belgin, E. (2014). Pearson Türkiye. Preschool Language Scale-5 (PLS-5) Testinin Türk Çocuklarına Adaptasyonu Normalizasyonu ve Türkiye Standardizasyonu. Başkent I. Otoloji –Odyoloji Sempozyumu, Ankara.
• Şan, İ. (2004). 3-9 Yaş Grubu Çocuklarda Artikülasyon Becerilerinin Değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Şipal, R. F. (2002). 7-11 yaş işitme engelli ve normal işiten çocukların sosyal uyum düzeylerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ulusal Tez Merkezi TÜBESS.
• Yalçınkaya, (1994). İşitme kayıplı ve normal işiten çocukların gelişimlerinin karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Yalçınkaya, F., & Belgin, E. (2002). Konuşma ve lisan problemi olan ve olmayan çocukların uyarlanmış şaşırtmacalı kelime testi ile santral işitsel işlemleme performanslarının incelenmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46, 195–202.