Şinasî'nin Şiiri

Yıl 1971, Sayı: 2, 43 - 63, 25.02.2024

M. Kaya Bilgegil

Öz

Tanzimat Edebiyatı’nın başlangıcında karşımıza çıkan Şinâsî, Türk Edebiyatımda çok hususî bir yerin sahibidir. Bize intikal eden eserleri, mühim bir yekûn tutmamakla berâber, o, ilk hususî Türk gazetesi sâhibi, ilk başmuharrir, ilk tiyatro muharriri, Fransızca’dan ilk defa şiir tercüme eden insan, -Ahmed Vefik Paşa bir yana bırakılırsa- ilk folklor araştırıcısı olarak karşımıza çıkar. Şarklı, garplı, yerli yönleri vardır. Tahsilinin başlangıcı ile, Müntahabât-ı eş’ar’- mın bir dîvançe vasfı taşımasiyle Arap darb-ı meselleri ve Arapça kelâm-ı kibara gösterdiği ilgi ile şarklıdır. Tiyatrosu, gazeteciliği, bâzı manzûmelerini Fransızca’ya, bazı Fransız manzûmelerini Türkçe’ye tercümesiyle garplı; safî Türkçe, bililtizam lisan-ı avâm üzre kaleme alınmış yazılarıyla, sokak Türkçe’sini yazıya geçirmesiyle, tiyatrosunun içinde yer alan mahalle ve aynı eserin Karagöz’deki Ters Evlenme sahnesini hatırlatan vak’ası ve Türk atasözleri üzerindeki faaliyeti ile yerlidir. Yeni nesrin kurucusudur. Lisân üzerinde çalışmaları vardır. Bütün bu çeşitli yönleri içinde, bu makalede yalnız şairliği söz konusu edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Şinasi, Şiir, Tanzimat, Edebiyat

Kaynakça

• Miintahabât-ı eş’arım
• Dîvân-ı Şinâsî